Η πανδημία και τα μέτρα προστασίας της δημόσιας Υγείας φέρνουν στο προσκήνιο την ευάλωτη φύση του τουρισμού σε διεθνές αλλά και σε εθνικό επίπεδο. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κλάδος του τουρισμού δοκιμάζεται, ούτε και η τελευταία προφανώς.......

Γράφει η Όλγα Κεφαλογιάννη*

Ειδικά ο ελληνικός τουρισμός έχει αναμετρηθεί με πολλές κρίσεις και αξιολογώντας τα αποτελέσματα, δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξουμε ότι η εθνική τουριστική προσφορά είναι ανθεκτική στο χρόνο και στην ποιότητά της.

Στο πρόσφατο παρελθόν, κατά το διάστημα 2012-2014, σε συνθήκες χρεοκοπίας, ο ελληνικός τουρισμός αντιμετώπισε μία από τις μεγαλύτερες προσκλήσεις στην ιστορία του.

Όμως εκείνη την περίοδο, αντί για την αναμενόμενη καταστροφή, καταρτίστηκε και εφαρμόσθηκε ένα συγκροτημένο σχέδιο θωράκισης και μακροχρόνιας ανάπτυξης. Με τη συνέργεια του ιδιωτικού τομέα και με τις συντονισμένες ενέργειες όλων των αρμόδιων εξωστρεφών υπηρεσιών του κράτους.Η στρατηγική μας απέδωσε θετικά αποτελέσματα για τα χρόνια που ακολούθησαν. Σε περίοδο βαθιάς ύφεσης και με έντονη την αρνητική εικόνα της χώρας, δομήσαμε ένα ανθεκτικό αναπτυξιακό μοντέλο που απέδωσε τα μέγιστα.

Η παρούσα συγκυρία είναι όμως διαφορετική. Η πανδημία Covid-19 απειλεί την παγκόσμια υγεία και τον τρόπο ζωής μας συνολικά. Χώρες με υψηλούς δείκτες ανάπτυξης δοκιμάζονται και μετρούν χιλιάδες νεκρούς.

Η ελληνική κυβέρνηση, έγκαιρα και συστηματικά, έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία και την ασφάλεια των πολιτών. Επεξεργάσθηκε τα επιστημονικά δεδομένα και άμεσα προχώρησε στη λήψη οριζόντιων μέτρων. Οι επιλογές της κυβέρνησης και η παραδειγματική αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας λαμβάνουν τα εύσημα από τη διεθνή κοινότητα και σώζουν ζωές. Η χώρα αποκτά ένα ισχυρό, άυλο κεφάλαιο ανυπολόγιστης αξίας για την επόμενη ημέρα.

Παράλληλα, με διαδικασίες κατεπείγοντος χαρακτήρα η κυβέρνηση μεριμνά για τη στήριξη των επιχειρήσεων αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα χρηματοοικονομικά εργαλεία. Αξιοποίησε πλήρως τη σύγχρονη τεχνολογία, διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη λειτουργία του δημόσιου τομέα και την κάλυψη των αναγκών των πολιτών. Συνεργάζεται με την Ε.Ε. και εφαρμόζει στο ακέραιο την κοινή στρατηγική για την αντιμετώπιση της Covid-19 και την απομείωση των συνεπειών στην οικονομία και την κοινωνία.

Σε ό,τι αφορά τον τουρισμό, συστρατεύονται το κράτος και οι τουριστικές επιχειρήσεις για τον από κοινού σχεδιασμό στρατηγικών για την επόμενη ημέρα. Και είναι φανερό ότι ακόμα και σε συνθήκες πανδημίας υπάρχει δυνατότητα για αναστοχασμό και ουσιαστική αξιολόγηση της τουριστικής μας προσφοράς.

Τώρα είναι η στιγμή για το επόμενο βήμα. Να θέσουμε ακόμα υψηλότερους ποιοτικούς στόχους. Να βελτιώσουμε το τουριστικό μας προϊόν σε επίπεδο προορισμού και επιχείρησης. Να προετοιμαστούμε για την επόμενη ημέρα, που σίγουρα θα είναι διαφορετική. Να διαφοροποιηθούμε ουσιαστικά από τον ανταγωνισμό αξιολογώντας όλους τους τουριστικούς μας πόρους. Να θέσουμε νέες προδιαγραφές στον τουρισμό πόλεων που γνωρίζει άνθηση στην Αθήνα αλλά και σε άλλα αστικά κέντρα της χώρας μας. Συστηματικά, μέσα από συνέργειες με ουσία και διάρκεια.

Είναι γεγονός ότι στον τομέα της δημόσιας Υγείας και της επιχειρηματικότητας τα μέτρα που έχουν ληφθεί είναι οριζόντια και λειτουργούν. Στον τομέα του τουρισμού, κάθε πρωτοβουλία στήριξης επιχειρήσεων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε κλάδου, κάθε προορισμού, ξεχωριστά. Κάποιοι ελληνικοί προορισμοί είναι εξαρτώμενοι από αγορές που πλήττονται σε μεγάλη έκταση από την πανδημία και είναι αναμενόμενο να υποχωρήσει η ζήτηση από αυτούς. Παράλληλα, χρειάζονται μέτρα στήριξης των εργαζομένων στον τουριστικό τομέα, μέτρα που θα προστατεύσουν την εργασία σε έναν τόσο κρίσιμο τομέα της ελληνικής οικονομίας. Γιατί, όπως έχει αποδειχθεί και στο παρελθόν, οι εργαζόμενοι στον τουρισμό αποτελούν το συγκριτικό μας πλεονέκτημα.

Με την ίδια σοβαρότητα και μεθοδικότητα που η ελληνική κυβέρνηση διαχειρίζεται τα ζητήματα της δημόσιας Υγείας, θα πρέπει να συμμετάσχει ή ακόμα και να προκαλέσει μία γενικότερη συζήτηση για τη λήψη δέσμης μέτρων για τον τουρισμό σε επίπεδο Ε.Ε. Γιατί είναι βέβαιο ότι η πανδημία θα επηρεάσει τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των πολιτών της Ευρώπης στο μέλλον.

Οι επαγγελματίες του κλάδου γνωρίζουν ότι όσο παρατείνονται χρονικά τα μέτρα προστασίας των πολιτών έναντι της πανδημίας, θα υποχωρούν οι δείκτες. Η αναμενόμενη ανάκαμψη μετά τη σταδιακή άρση των μέτρων δεν θα είναι άμεσα εφικτή. Για το λόγο αυτό, όσο αναμένουμε την επιστημονική κοινότητα να δώσει το «πράσινο φως» για την επιστροφή στην κανονικότητα, θα πρέπει να εστιάζουμε στο μέλλον και να επεξεργαζόμαστε νέα μοντέλα τουριστικής ανάπτυξης. Παρακολουθώντας τις εξελίξεις και αναλύοντας τις αντιδράσεις των χωρών προέλευσης των τουριστών μας.

Γιατί η πρόκληση που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή ο ελληνικός τουρισμός μπορεί να σηματοδοτήσει τη διαδικασία μετάβασης σε ένα άκρως ανταγωνιστικό και καινοτόμο μοντέλο τουριστικής προσφοράς. Πιο κερδοφόρο. Πιο ανθεκτικό. Αυθεντικό και βιώσιμο. Με επίκεντρο τον άνθρωπο, τις ευαισθησίες του και τις νέες αντιλήψεις που θα διαμορφώσει μετά την παγκόσμια δοκιμασία που βιώνουμε όλοι.

*Η Όλγα Κεφαλογιάννη, είναι βουλευτής Ν.Δ., Α’ περιφέρεια Αθηνών.