photo/ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ / ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ

Μια κοσμογονία μέσα στην πανδημία είναι όσα συμβαίνουν με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους. Το ψηφιακό κράτος θα λύσει τώρα και το πρόβλημα του μαζικού εμβολιασμού με εκατοντάδες χιλιάδες αυτόματα ραντεβού. Επιπλέον, το 5G βρίσκεται προ των πυλών, τα ραντεβού στον ΟΑΕΔ θα γίνονται ψηφιακά, ενώ το gov.gr τείνει πλέον να καλύψει 1.000 διαδικασίες μέσα από υπολογιστή ή το κινητό. Και όλα αυτά με τη θωράκιση των προσωπικών δεδομένων, όπως έδειξε η απόρριψη των σκέψεων για «κόφτη» στα SMS..........

– Ακούσαμε τον υπουργό Υγείας να ανακοινώνει ότι το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα έχει σημαντική εμπλοκή ως προς τον τρόπο που θα κλειστούν τα ραντεβού με τους πολίτες για το εμβόλιο του κορωνοϊού. Τι παραπάνω θα μπορούσατε να μας πείτε;

– Ο σχεδιασμός μας είναι ο προγραμματισμός του ραντεβού από μεριάς του πολίτη για να μπορέσει να κάνει το εμβόλιο να είναι όσο πιο απλός γίνεται. Ετσι, προφανώς θα αναπτυχθεί ψηφιακή πλατφόρμα στο gov.gr για το κλείσιμο των ραντεβού όσο και τηλεφωνικό κέντρο για εκείνους που δεν έχουν εξοικείωση με ψηφιακά συστήματα. Ωστόσο, προσανατολιζόμαστε και σε ένα πρόσθετο –και πολύ ευκολότερο– κανάλι για τον πολίτη. Εφόσον κάποιος έχει εγγραφεί στην άυλη συνταγογράφηση –και αυτή τη στιγμή περίπου 800.000 συμπολίτες μας το έχουν ήδη πράξει– το ραντεβού για το εμβόλιο θα κλείνεται αυτόματα, με τον πολίτη να ενημερώνεται μέσω SMS ή και e-mail για αυτό, με βάση τα στοιχεία που θα έχει δηλώσει κατά την εγγραφή του στο σύστημα. Με αυτά τα πολλαπλά κανάλια εκτιμούμε πως θα είμαστε σε θέση να διευκολύνουμε σημαντικά τη διαχείριση μιας ιδιαίτερα απαιτητικής διαδικασίας εθνικής σημασίας.

– Μετατρέψατε μια κρίση, τον κορωνοϊό, σε ευκαιρία για επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ποιες ήταν οι κυριότερες επιτυχίες του 2020;

– Σίγουρα το gov.gr αποτελεί για εμάς το μεγαλύτερό έργο των τελευταίων μηνών: από τις 501 υπηρεσίες έχουμε ήδη ξεπεράσει τις 710 και πολύ σύντομα θα έχουμε φτάσει τις χίλιες. Το πιο σημαντικό όμως εδώ είναι ότι οι πολίτες ανταποκρίθηκαν σε αυτή την πρωτοβουλία, εκδίδοντας ηλεκτρονικά πάνω από δύο εκατομμύρια έγγραφα –από τις νέες μόνο υπηρεσίες που δημιουργήσαμε– σε λιγότερο από επτά μήνες.

Παράλληλα, ολοκληρώσαμε μέσα στο αρχικό χρονοδιάγραμμα όλα τα στάδια μέχρι τη δημοπρασία του φάσματος του 5G. Χρειάστηκαν πάνω από 70 διαδικασίες, νομοθετικές και διοικητικές μέσα σε περίπου ένα χρόνο για να μπορέσουμε να δρομολογήσουμε τη δημοπρασία.

– Τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, τηλεδιασκέψεις: Θα φύγουν μαζί με την πανδημία ή ήρθαν για να μείνουν;

– Είναι αλήθεια ότι το πρώτο συνθετικό «τηλε-» έγινε απότομα κομμάτι της καθημερινότητάς μας, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι πριν. Σε ό,τι μας αφορά, στόχος μας είναι το σύνολο των υπηρεσιών που αναπτύσσουμε να αφορούν τόσο το «τώρα» όσο και το «μετά». Μία από τις υπηρεσίες που καθιερώσαμε ήταν τα «ψηφιακά ραντεβού», δηλαδή η επικοινωνία του πολίτη με τους δημόσιους φορείς μέσω τηλεδιάσκεψης. Αρχικά το εφαρμόσαμε για την απόκτηση κλειδάριθμου από την ΑΑΔΕ –το myAADElive– και για μία σειρά από διαδικασίες στα ΚΕΠ – το myKEPlive. Τα στατιστικά που λαμβάνουμε δείχνουν ότι μέσα σε μια μέρα τον Νοέμβριο διεξάγονται στα ΚΕΠ όσες βιντεοκλήσεις έλαβαν χώρα όλο τον Σεπτέμβριο.

Αυτό μας δείχνει ότι οι πολίτες αναγνωρίζουν τη χρησιμότητα αυτής της πρωτοβουλίας, γι’ αυτό και θα την επεκτείνουμε άμεσα. Θα προχωρήσουμε άμεσα στην ανάπτυξη μιας νέας υπηρεσίας με τον ΟΑΕΔ και ασφαλώς θα ακολουθήσουν και άλλοι φορείς και διαδικασίες: ο πολίτης θα κλείνει το ραντεβού και σε συγκεκριμένη μέρα και ώρα θα επικοινωνεί μέσω τηλεδιάσκεψης με τον αρμόδιο υπάλληλο από το σπίτι ή το γραφείο του. Μάλιστα, μια καινοτομία που θα εισαγάγουμε στο myOAEDlive σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας και τον ΟΑΕΔ είναι και η δυνατότητα συνδρομής διερμηνέα στην τηλεδιάσκεψη.

– Γιατί επιλέξατε να βάλετε «κόφτη» στον «κόφτη» για τα SMS του 13033;

– Εξαρχής είχαμε πει ότι το 13033 είναι ένα σύστημα ισοδύναμο του χαρτιού. Αντί να χρησιμοποιεί κανείς τη φόρμα της Πολιτικής Προστασίας ή μια λευκή κόλλα χαρτί μπορεί να στείλει ένα δωρεάν SMS σε έναν πενταψήφιο αριθμό, σε ένα σύστημα που δεν κρατά τα δεδομένα, με στόχο ο πολίτης να διευκολυνθεί. Ενας «κόφτης» αρχικά θα απαιτούσε κατάργηση του χαρτιού, κάτι το οποίο θα άνοιγε μια συζήτηση περί ανισοτήτων, ως προς τους συμπολίτες μας εκείνους που δεν είναι εξοικειωμένοι ακόμα και με αυτό το απλό σύστημα, ή για εκείνους που δεν έχουν κινητό τηλέφωνο ή έχουν παραπάνω από ένα. Δεύτερον, θα απαιτούσε ένα σύστημα με άλλη φιλοσοφία, το οποίο θα ξεκινούσε να «κρατά» δεδομένα ώστε να ξέρει στα πόσα μηνύματα θα έπρεπε αρνηθεί την έξοδο. Η φιλοσοφία της ψηφιακής πολιτικής της κυβέρνησης έχει στον πυρήνα της το να ενδυναμώσει τους πολίτες και να τους διευκολύνει.

– Τι θα συμβεί σε βάθος δεκαετίας; Ποιοι είναι οι υπολογισμοί σας για την επίδραση των ψηφιακών αλλαγών στην οικονομική ανάπτυξη και στην κοινωνική συνοχή με ορίζοντα το 2030;

– Η στρατηγική για τα ανοιχτά δεδομένα σε βάθος πενταετίας είναι μια ξεκάθαρη ένδειξη της προστιθέμενης αξίας μιας εκ των πολιτικών που θα ακολουθήσουμε. Η σωρευτική επίδραση του συνόλου της στρατηγικής μας προκύπτει σημαντικά μεγαλύτερη.

Για παράδειγμα, ένας παράγοντας που θα καθορίσει τα επόμενα χρόνια είναι το πώς κάθε χώρα θα αξιοποιήσει τις δυνατότητες που φέρνει το 5G. Εδώ έχουμε προβεί σε μια σημαντική καινοτομία: την επένδυση μέσω του Ταμείου «Φαιστός» (το οποίο θα αντλήσει τα πρώτα κεφάλαιά του μέσω του 25% των εσόδων της δημοπρασίας φάσματος του 5G) σε ιδέες και εφαρμογές 5G σε κάθε κλάδο της οικονομίας. Σύμφωνα με μελέτη της Ernst & Young που έγινε για το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, εκτιμάται ότι μέχρι το 2030 το 5G θα δημιουργήσει έως 69.000 νέες θέσεις εργασίας και θα «γεννήσει» ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ώς 12,4 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, πολύ σημαντικά θα είναι τα οφέλη από την απλούστευση των γραφειοκρατικών διαδικασιών του ελληνικού Δημοσίου. Πριν από την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, ο ΟΟΣΑ είχε υπολογίσει ότι τα διοικητικά βάρη κόστιζαν στο ελληνικό ΑΕΠ 6,8% ετησίως. Το gov.gr, η ψηφιοποίηση, οι απλουστεύσεις, κάθε νέα ψηφιακή υπηρεσία που προσθέτουμε μέρα με την ημέρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, έρχονται να αφαιρέσουν ένα μικρό κομμάτι αυτού του σημαντικού βάρους για την οικονομία και στην αναπτυξιακή διαδικασία.

– To πακέτο του Ταμείου Ανάκαμψης θα έχει σημαντική επίδραση στον σχεδιασμό σας;

– Απολύτως. Τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελούν ένα Σχέδιο Μάρσαλ για την εποχή μας. Τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν είναι σε θέση να δράσουν ευεργετικά ως προς την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Και, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, τουλάχιστον το 20% αυτών των χρημάτων θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση ψηφιακών έργων υποδομής. Μας δίνεται έτσι μια δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε το σύνολο της στρατηγικής μας ως προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό και μέσα σε λίγα χρόνια να έχουμε μετασχηματίσει πραγματικά το σύνολο της αλληλεπίδρασης του πολίτη και της επιχείρησης με το κράτος αλλά και τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο το κράτος λειτουργεί εσωτερικά.

Ανοιχτά δεδομένα

– Ποιοι είναι οι νέοι στόχοι σας για το 2021;

– Εργαζόμαστε ταυτόχρονα πάνω σε πολλά έργα, κάποια εκ των οποίων έχουμε ήδη ανακοινώσει. Eνα από αυτά είναι η εφαρμογή του gov.gr στα κινητά, ενώ μέσω του «Know Your Customer» οι πολίτες δεν θα χρειάζεται πια να προσκομίζουν έγγραφα στις τράπεζες, καθώς αυτά θα αντλούνται απευθείας από την πλατφόρμα, πάντα με τη συγκατάθεση του πολίτη. Επίσης, με το Μητρώο Επικοινωνίας Πολιτών, οι πολίτες θα μπορούν να προσδιορίζουν πώς θα επικοινωνεί το Δημόσιο με αυτούς. Ταυτόχρονα, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στα λεγόμενα «ανοιχτά δεδομένα». Εδώ η εκκρεμότητα της χώρας είναι ξεκάθαρη: ουσιαστικά το κράτος δεν διαθέτει ελεύθερα τα ανωνυμοποιημένα δεδομένα που συλλέγει, ούτε πάντα τα συλλέγει σε μορφή επεξεργάσιμη.

Γιατί συνέβαινε αυτό;

Κυρίως για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί υπήρχαν σημαντικές ελλείψεις στο νομοθετικό πλαίσιο και δεύτερον, διότι δεν είχαν γίνει οι κατάλληλες τεχνικές και διοικητικές ενέργειες για τη διάθεσή τους. Τις επόμενες ημέρες θα έχει ολοκληρωθεί η επίλυση αυτών των εκκρεμοτήτων, ώστε μία σειρά από αποθετήρια δεδομένων να είναι πλέον διαθέσιμα με τρόπο αξιοποιήσιμο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, φυσικά με απόλυτο σεβασμό στα προσωπικά δεδομένα. Δεδομένα από κατηγορίες όπως οι συγκοινωνίες, οι μετακινήσεις, η φορολογία και η συνταγογράφηση θα ανοίξουν μέσα από μια νέα πλατφόρμα που ετοιμάζουμε.

Τι αξία έχει αυτό για τους πολίτες;

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μελέτης του ΣΕΒ από το 2018, μιλάμε για πρόσθετα 3,2 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ, πάνω από 1.000 θέσεις εργασίας και περίπου 12 δισ. ευρώ σωρευτικά οφέλη εντός 5 ετών από το πραγματικό άνοιγμά τους. Σε αυτά τα στοιχεία συντείνουν όλες οι σχετικές έρευνες και αυτό δείχνουν και τα αποτελέσματα όσων χωρών έχουν υλοποιήσει την πολιτική των ανοιχτών δεδομένων.