History for August 8: Η 8η Αυγούστου στην Ιστορία - Όταν ο Τύπος έκανε ακόμη τη δουλειά του: Έριχνε Προέδρους

History for August 8:/ Η 8η Αυγούστου είναι η που ο πρώτος -και μοναδικός- Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ρίτσαρντ Νίξον, παραιτήθηκε. Δεν τον έριξε κάποιο σεξουαλικό σκάνδαλο, αυτά αποδείχθηκε ότι ξεχνιούνται εύκολα. Ούτε η ψήφος του «λαού». Τον έριξε ένα σκάνδαλο παρακολουθήσεων και δύο δημοσιογράφοι. 

History for August 8: Η 8η Αυγούστου στην Ιστορία - Όταν ο Τύπος έκανε ακόμη τη δουλειά του: Έριχνε Προέδρους
Ο Τζον Γούντγουορντ (δεξιά) και ο Καρλ Μπέρνσταϊν κέρδισαν βραβείο Πούλιτζερ και μια θέση στις καρδιές όλων μας για τις αποκαλύψεις τους

U.S. President Nixon announced that he would resign the following day.
Η 8η Αυγούστου είναι η 220η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και 221η σε δίσεκτα έτη. Είναι μια μέρα πιο επίκαιρη από ποτέ, η μέρα που ο πρώτος -και μοναδικός- Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ρίτσαρντ Νίξον, παραιτήθηκε. Δεν τον έριξε κάποιο σεξουαλικό σκάνδαλο, αυτά αποδείχθηκε ότι ξεχνιούνται εύκολα. Ούτε η ψήφος του «λαού». Τον έριξε ένα σκάνδαλο παρακολουθήσεων και δύο δημοσιογράφοι. 

Στις 8 Αυγούστου 1879 γεννήθηκε ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, Μεξικανός στρατιωτικός και επαναστάτης, που αψήφισε τις ΗΠΑ, σπάνιο. Το 1900 γεννήθηκε ο σπουδαίος και πρωτοπόρος Αλέξης Μινωτής, το 1919 ο Ιταλός σκηνοθέτης Ντίνο ντε Λαουρέντις και το 1937 ο Ντάστιν Χόφμαν, χωρίς συστάσεις.

Στις 8 Αυγούστου 1974 ο Ρίτσαρντ Νίξον, πρόεδρος των ΗΠΑ, έκανε το αδιανόητο: Βγήκε στην τηλεόραση και ανακοίνωσε ότι παραιτείται του αξιώματός του.

Οι Αμερικάνοι παρακολουθούσαν άναυδοι. Τον είχαν επανεκλέξει μόλις δύο χρόνια νωρίτερα, το Νοέμβριο του 1972, με μία από τις πιο σαρωτικές νίκες στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Μέχρι εκεί όλα καλά.

Το «Βαθύ Λαρύγγι» και δύο επίμονοι ρεπόρτερ

Λίγους μήνες νωρίτερα, στα μέσα Ιουνίου του 1972 πέντε άντρες είχαν συλληφθεί ενώ επιχειρούσαν να διαρρήξουν το αρχηγείο του Δημοκρατικού Κόμματος στο κτιριακό σύμπλεγμα Watergate της Ουάσιγκτον. Η υπόθεση είχε περάσει στα πάρα πολύ ψιλά, τα οποία είναι, να ξέρετε, συνήθως και οι σημαντικότερες ειδήσεις.

    Και μετά, εμείς οι πιστοί υπηρέτες της ενημέρωσης αποκτήσαμε τους παντοτινούς ήρωές μας: Ο Καρλ Μπέρνσταϊν και ο Μπομπ Γούντγουορντ, δύο δημοσιογράφοι της εφημερίδας Washington Post, αποφάσισαν να βγάλουν άκρη στο κουβάρι.

Με επιμονή, πείσμα, ρίσκο και κυρίως με την «πλάτη» του εντύπου στο οποίο εργάζονταν, η υπόθεση άρχισε να ξεδιπλώνεται σε ένα σκάνδαλο άνευ προηγουμένου, κατά το οποίο αποκαλύφθηκε ότι η κυβέρνηση του Νίξον παρακολουθούσε τους Δημοκρατικούς και με βάση τα όσα μάθαινε μανιπουλάριζε τα πάντα· ανάμεσα σ' αυτά τα πάντα και το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο Γούντγουορντ και ο Μπέρνσταϊν, με τη βοήθεια ενός πληροφοριοδότη με τον κωδικό «Βαθύ Λαρύγγι», συνέδεσαν τελικά τις υποκλοπές με το γραφείο του Νίξον, αποκάλυψαν μια ευρείας κλίμακας επιχείρηση συγκάλυψης και τελικά απέδειξαν ότι μόνο «δημοκρατικά» δεν ήταν εκλεγμένος ο Νίξον.

Το «Βαθύ Λαρύγγι», όπως αποκαλύφθηκε χρόνια αργότερα, ήταν ο Μαρκ Φελτ, τότε υποδιευθυντής του FBI.

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την υπόθεση, αλλά βαριέστε να διαβάσετε τα δεκάδες βιβλία που έχουν γραφτεί γι αυτήν, δείτε την ταινία «Όλοι οι άνθρωποι του Προέδρου», του Άλαν Πάκουλα, Ρέντφορντ και Χόφμαν στους ρόλους των δημοσιογράφων και ένα πολύ καλογυρισμένο φιλμ.

Μπορούμε να κουβεντιάζουμε μέρες, αν όχι χρόνια, για το Γουότεργκέιτ. Πενήντα χρόνια αργότερα όμως, τα βασικά του σημεία παραμένουν ίδια:

    Πόσο δημοκρατική είναι τελικά η δημοκρατία; Πόσο εύκολο είναι για τους πολιτικούς να χειρίζονται τους ψηφοφόρους; Πόσο ανεξάρτητες πρέπει να είναι οι εξουσίες μεταξύ τους; Και κυρίως, ποιος είναι ο ρόλος του Τύπου; 

Ο Γούντγουορντ και ο Μπέρνσταϊν απειλήθηκαν, κινδύνευσαν, ρίσκαραν τις καριέρες τους αν όχι τις ίδιες τους τις ζωές, αλλά επέμειναν. Ίσως αν δεν είχαν την κάλυψη του εντύπου τους όλα αυτά να μην είχαν συμβεί ποτέ.

Ο Νίξον προσπάθησε μέχρι το τέλος της ζωής του να αποκαταστήσει το όνομά του χωρίς επιτυχία. Ο αντικαταστάτης του, Τζέραλντ Φορντ, τον γλίτωσε από το αυτονόητο, τη δίκη και πιθανώς τη φυλακή. Οι δύο δημοσιογράφοι πήραν βραβείο Πούλιτζερ. Η υπόθεση πέρασε στην ιστορία.

Σήμερα, ιδιαίτερα στην Ελλάδα αλλά όχι μόνο, το Γουότεργκεϊτ είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Κι ο Τύπος έχει τη μοναδική ευκαιρία να ανακτήσει τη χαμένη του τιμή: Να ελέγχει την πολιτική, νομοθετική και εκτελεστική εξουσία και όχι να αποτελεί μέρος της.

Αν θα επιλέξει να το κάνει, είναι μια άλλη ιστορία.