Ποιες αλλαγές έρχονται στα σχολικά βιβλία της Ιστορίας

Σε ποια χώρα το μάθημα της Ιστορίας διδάσκεται από ένα σχολικό εγχειρίδιο, το οποίο μάλιστα παράγεται από το κράτος; Σε ποια χώρα τα σχολικά

Απρ 2, 2017 - 15:31
Ποιες αλλαγές έρχονται στα σχολικά βιβλία της Ιστορίας
Ποιες αλλαγές έρχονται στα σχολικά βιβλία της Ιστορίας
Snow
Mountains
Forest
i-card
Snow
Mountains
Forest
i-card
Snow
Mountains
Forest
i-card

Σε ποια χώρα το μάθημα της Ιστορίας διδάσκεται από ένα σχολικό εγχειρίδιο, το οποίο μάλιστα παράγεται από το κράτος; Σε ποια χώρα τα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας μένουν για πάνω από μία δεκαετία στην τάξη; Σε ποια χώρα ο υπουργός Παιδείας λογοδοτεί για το περιεχόμενο ενός σχολικού εγχειριδίου Ιστορίας; Σε ποια χώρα πολιτικός χάνει τη βουλευτική του έδρα εξαιτίας ενός σχολικού βιβλίου Ιστορίας;

Ναι, όλα αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα. Το 2006 ένα δημόσιο σκάνδαλο ταλάνισε επί μακρόν τη χώρα. Τη διαμάχη που εξελίχθηκε σε κρίση πυροδότησε ένα σχολικό εγχειρίδιο Ιστορίας, της Στ' Δημοτικού. Το βιβλίο αποσύρθηκε την επόμενη χρονιά ενώ στάθηκε τεράστιο εμπόδιο στην πολιτική καριέρα της κυρίας Μαριέττας Γιαννάκου.
Από τότε πέρασαν 11 χρόνια ακινησίας. Υστερα από αυτό το στραπάτσο ποιος πολιτικός είχε το κουράγιο να ταρακουνήσει τα πράγματα; Ποιος θα έβαζε το χέρι του να ακουμπήσει ένα μάθημα όπως η Ιστορία, συνδεδεμένο τόσο στενά με τις πολιτικές και την πολιτική επιβίωση υπουργών;

Το κυρίαρχο δίδαγμα από την περιπέτεια αυτή ήταν ένα και μοναδικό: Η Ιστορία δεν είναι ένα μάθημα σαν όλα τα άλλα.

Το αναλυτικό πρόγραμμα

Σε αυτό το πολύπλοκο εγχείρημα που αφορά τη σχολική Ιστορία, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας αποφάσισε να πιάσει το νήμα από την αρχή. Υστερα από μια μεγάλη περίοδο αδράνειας αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να αναμορφώσει τα αναλυτικά προγράμματα πάνω στα οποία θα στηριχθεί η συγγραφή των νέων βιβλίων της Ιστορίας.

Το πόρισμα που θα παραδοθεί σε λίγες ημέρες στο υπουργείο Παιδείας και φέρνει στη δημοσιότητα «Το Βήμα της Κυριακής» είναι ένα σχέδιο του νέου αναλυτικού προγράμματος της Ιστορίας και περιλαμβάνει μια μεγάλη «καινοτομία» για τη δική μας πραγματικότητα:
¢ Φτάνει στο σήμερα, δηλαδή στο παρόν. Για πρώτη φορά η Ιστορία στα σχολικά βιβλία θα φτάσει ως τον 21ο αιώνα. Το τελευταίο κεφάλαιο θα είναι η παγκοσμιοποίηση και θα περιλαμβάνει ακόμα και την προσφυγική κρίση. Επίσης:
¢ Μεγαλύτερο μέρος θα καταλαμβάνουν γεγονότα του 20ού αιώνα, καθώς θεωρείται καθοριστικός και πρέπει να έχει μεγαλύτερη συμμετοχή στην εκπαίδευση των παιδιών ιδιαίτερα στο λύκειο.

Θεματικοί φάκελοι

Σήμερα οι μαθητές διδάσκονται τρεις φορές στη σχολική τους ζωή την ελληνική ιστορία. Γνωρίζουν τον Κολοκοτρώνη, τον Ιουστινιανό, τον Περικλή, τον Βενιζέλο αλλά δεν έχουν ιδέα για τη χούντα των συνταγματαρχών, τον εμφύλιο πόλεμο, τον Γεώργιο Παπανδρέου, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Δεν καταλαβαίνουν τίποτε για τον Ψυχρό Πόλεμο, το Τείχος του Βερολίνου, τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Στο ελληνικό σχολείο η Ιστορία σταματά πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ υπάρχουν χώρες, όπως η Γαλλία, όπου οι μαθητές της Γ' Λυκείου διδάσκονται μόνο μεταπολεμική ιστορία.

Το πόρισμα της Επιτροπής, που θα τεθεί προς διαβούλευση, περιλαμβάνει τρεις κατευθύνσεις:
1. Σκοπός της ύλης ανά τάξη.
2. Μεθοδολογία.
3. Περιεχόμενα ανά τάξη.
4. Θεματικοί φάκελοι σε συμβατική και ψηφιακή μορφή.

Οι θεματικοί φάκελοι θα επιτρέπουν τη μελέτη των ιστορικών ζητημάτων σε βάθος και από αυτούς θα επιλέγουν οι εκπαιδευτικοί τα θέματα διδασκαλίας.

Το καινοτόμο στοιχείο στους θεματικούς φακέλους: θα είναι ανοιχτοί ώστε να εμπλουτίζονται συνεχώς με νέα δεδομένα.

Για παράδειγμα, ένας θεματικός φάκελος για την Ακρόπολη θα περιέχει πηγές, οπτικές αναπαραστάσεις, λογοτεχνικές αναπαραστάσεις, που θα οδηγούν τον μαθητή να σκέφτεται ιστορικά, να μπορεί να συνδυάσει πηγές και να εξασκήσει την κριτική του σκέψη. Με στόχο να καταλάβουν τα παιδιά ότι η Ιστορία τα αφορά και ότι το παρελθόν είναι παρόν μέσα στο παρόν, η νέα πρόταση για τα αναλυτικά προγράμματα επιχειρεί παράλληλα με την καταγραφή των ιστορικών θεμάτων να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στις πολιτισμικές και κοινωνικές όψεις της εποχής και λιγότερο στις πολιτικές, κυρίως σε ό,τι αφορά την αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα.
Το τέλος της αυθεντίας

Για το μάθημα της Ιστορίας και τον τρόπο με τον οποίο διδάσκεται στα σχολεία, υπάρχει μια διαπίστωση που πρέπει να επικρατήσει πέρα και πάνω από όλες τις άλλες παραμέτρους: ο ιστορικός αναλφαβητισμός. Οι σημερινοί απόφοιτοι του λυκείου έχουν άγνοια της Ιστορίας. Αγνοια που καταγράφεται σε όλες τις έρευνες, αποτυπώνεται στα γραπτά των πρωτοετών φοιτητών των ιστορικών τμημάτων, μεταφέρεται από τις εμπειρίες των εκπαιδευτικών.
Τα δεινά που σημαδεύουν το μάθημα της Ιστορίας δεν είναι μόνο το ένα σχολικό εγχειρίδιο και η «αυθεντία» που απορρέει από αυτό. Δεν είναι μόνο ο κρατικός έλεγχος και ο συγκεντρωτισμός του υπουργείου που δένει τα χέρια των καθηγητών. Είναι το γεγονός ότι όλη η διδασκαλία της Ιστορίας στο σχολείο στοχεύει στις εισαγωγικές εξετάσεις και κινείται γύρω από αυτές, ξεκινώντας μάλιστα ήδη από το δημοτικό. Η αποσπασματική, ασύνδετη (νοηματικά και χρονολογικά) επιλογή της ύλης, ο τρόπος εξέτασης και βαθμολόγησης, καθώς και η ανάγκη για αποστήθιση ατελείωτων χρονολογιών διαμορφώνουν μέσα στην τάξη μια αρνητική σχέση με την Ιστορία. Οι μαθητές την αποστρέφονται, νιώθουν να πνίγονται, αντιπαθούν το μάθημα και το θεωρούν άχρηστο.

 
Οι μαθητές πρέπει να αγαπήσουν την Ιστορία και να καταλάβουν μέσα από αυτήν τον κόσμο στον οποίο ζουν. Ενα στοίχημα που καλείται να κερδίσει η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Παιδείας.

Η βάση της νέας πρότασης

Η νέα αυτή πρόταση «πάτησε» και σε προηγούμενες εμπειρίες. Η Επιτροπή έλαβε υπόψη της προηγούμενες προτάσεις που έχουν γίνει (επί Διαμαντοπούλου, επί Μπαμπινιώτη), οι οποίες έμειναν στα συρτάρια χωρίς καν να αξιολογηθούν.

Εν όψει των νέων αναλυτικών προγραμμάτων της Ιστορίας, κλήθηκαν να καταθέσουν τις προτάσεις τους τα ιστορικά τμήματα των πανεπιστημίων, οι εμπλεκόμενοι με την εκπαίδευση φορείς και η Πανελλήνια Ενωση Φιλολόγων που είναι καθ' ύλην αρμόδια για το μάθημα αυτό. Αυτές είναι συμπυκνωμένες οι προτάσεις τους:

1. Πανελλήνια Ενωση Φιλολόγων:
¢ Αύξηση των ωρών διδασκαλίας 3 ώρες την εβδομάδα στο γυμνάσιο και στο λύκειο.
¢ Μείωση της ύλης, καθώς είναι τεράστια και δεν μπορεί να διδαχθεί.

2. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών:
¢ Διατήρηση ως την Γ' Γυμνασίου της σπειροειδούς ανάπτυξης της ύλης (αρχαία, μέση, νεότερη ιστορία).
¢ Συνδυασμός της εθνικής ιστορίας με την τοπική ιστορία, καθώς και με την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ιστορία. (Η τοπική ιστορία υπάρχει θεωρητικά και όλοι συμφωνούν να διδάσκεται σε δημοτικό και γυμνάσιο.)

3. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης:
¢ Να διδάσκεται στο λύκειο η ευρωπαϊκή και η διεθνής ιστορία και στο γυμνάσιο να διδάσκεται η εθνική ιστορία, αλλά να συνδέεται με την ιστορία άλλων πολιτισμών.

4. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας:
Συμφωνεί με την πρόταση του Ιστορικού Τμήματος του ΕΚΠΑ και προτείνει ακόμη:
- Τον εμπλουτισμό της διδασκαλίας της Ιστορίας με εναλλακτικές πηγές, όπως ψηφιακές, διαδικτυακούς τόπους, μουσεία, βιωματικές δράσεις, και γενικά να δοθεί έμφαση στην ερευνητική διάσταση της ιστορικής μάθησης.

Πηγή:  tovima.gr

Newsroom MykonosTicker