Tις βασικές προτεραιότητες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τη συνολική στρατηγική για τη διαχείριση των αποβλήτων, κατά την περίοδο 2019-2023, παρουσίασαν ο υπουργός κ. Κωστής Χατζηδάκης, μαζί με τον Γενικό Γραμματέα Διαχείρισης Αποβλήτων, κ. Μανώλη Γραφάκο.........

Στον συγκεκριμένο τομέα η δεινή θέση της Ελλάδας την καθιστά υπόλογη για τις δεσμεύσεις της έναντι της ΕΕ, ο υπουργός συνόψισε τη σημερινή εικόνα σε τέσσερα ζοφερά στοιχεία:

- Η Ελλάδα, με ποσοστό 18,9%, κατέχει την 24η θέση στη λίστα των ευρωπαϊκών χωρών, που εφαρμόζουν την ανακύκλωση, ενώ αντίθετα είναι μία από τις πρώτες χώρες στην ταφή απορριμμάτων, με ποσοστό 80%.

- Στην Ελλάδα λειτουργούν ακόμη 53 παράνομες χωματερές (22 από αυτές στα νησιά και 21 στην Πελοπόννησο), για τη λειτουργία των οποίων η χώρα τιμωρείται με πρόστιμο 5 εκατ. ευρώ ανά έτος.

- Παρατηρείται πολύ χαμηλή απορροφητικότητα κονδυλίων από το ΕΣΠΑ για το θέμα. Από το σύνολο των 940 εκατ. ευρώ, μόνον 230 έχουν συμβασιοποιηθεί.

- Πονοκέφαλο δεν προκαλεί μόνον η διαχείριση των αστικών αποβλήτων, αλλά και των βιομηχανικών, και των γεωργοκτηνοτροφικών, και των νοσοκομειακών, και των κατασκευαστικών, τα οποία στο σύνολό τους ξεπερνούν σε όγκο τα αστικά. Ωστόσο, οι δομές είναι ελλιπείς, ουδείς ουσιαστικός σχεδιασμός υπάρχει για την ανασύσταση των γεωργοκτηνοτροφικών αποβλήτων, ενώ για τη διαχείριση των βιομηχανικών οι υφιστάμενες δομές κρίνονται εξαιρετικά ανεπαρκείς.

Το πρόβλημα σήμερα

Πολύ συχνά όταν μιλάμε για στερεά απορρίμματα έχουμε στο μυαλό μας τα αστικά στερεά απόβλητα. Το ζήτημα όμως αφορά στα βιομηχανικά, τα γεωργοκτηνοτροφικά, τα νοσοκομειακά, τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων, που στο σύνολό τους είναι πολύ περισσότερα.

Η κατάσταση σήμερα στη χώρα είναι πραγματικά αποκαρδιωτική.

Ενδεικτικά αναφέρω: ·Στην ανακύκλωση είμαστε στην 24η θέση στην ΕΕ-27 με 18,9%. ·Δεύτεροι, δυστυχώς, στην ταφή απορριμμάτων στην ΕΕ-27 με 80%. ·Οι παράνομες χωματερές ξεπερνούν τις 50, οι 22 από αυτές στα νησιά. · Πολύ χαμηλή απορροφητικότητα στο ΕΣΠΑ για έργα διαχείρισης στερεών απορριμμάτων. Έχουν συμβασιοποιηθεί μόλις 230 εκατ. ευρώ από τα 940 εκατ. ·Δεν υπάρχει καμία ουσιαστική διαχείριση και σχεδιασμός για τα γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα (πλαστικά από φυτοφάρμακα και θερμοκήπια). ·Έχουμε ανεπαρκείς δομές για τα βιομηχανικά απόβλητα. ·Δεν υπάρχει ουσιαστική διαχείριση για τα λύματα και τα απόβλητα εκσκαφών κα κατεδαφίσεων.

Σε τοπικό επίπεδο

Η κατάσταση στα νησιά είναι απογοητευτική, το τουριστικό μας προϊόν υποβαθμίζεται!

Η Κέρκυρα πνίγεται στα σκουπίδια. Στη Σαντορίνη τα απορρίμματα καίγονται στην καλντέρα. Στη Λευκάδα δεν υπάρχει ΧΥΤΑ. Προβλήματα και σε άλλες μεγάλες πόλεις Αίγιο, Πάτρα.

Και τέλος το μεγάλο πρόβλημα της Αττικής. Η Περιφέρεια με το 40% του πληθυσμού, που παράγει τα περισσότερα αστικά απόβλητα, είναι στο σημείο μηδέν. Τα τέσσερα εργοστάσια επεξεργασίας απορριμμάτων ακυρώθηκαν από την πρώην Περιφερειάρχη κα. Δούρου, ο ΧΥΤΑ Φυλής έχει ζωή ένα χρόνο ακόμα.

Το πρόβλημα της είναι μεγάλο, διογκώθηκε επικίνδυνα τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Ο χρόνος δεν είναι σύμμαχός μας, πρέπει να κινηθούμε με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.

Στόχος μας είναι να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα σφαιρικά, μέσω της Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, που λειτουργεί στο πλαίσιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που είναι και ο φυσικός της χώρος. Κι αυτό γιατί το ΥΠΕΝ είναι αρμόδιο για τα λύματα, την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας και για τα ζητήματα περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων και χωροταξίας.

Για παράδειγμα οι Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων που καλούμαστε να ενισχύσουμε, προϋποθέτουν αδειοδότηση και χωροθέτηση, που υπάγονται στο Υπουργείο μας.

Επί πλέον η εποπτεία που έχει ο ΕΟΑΝ στα συστήματα ανακύκλωσης καθιστά την γραμματεία ακόμα πιο αποτελεσματική καθώς έχει όλα τα εργαλεία να κάνει τη δουλειά της.

Βασικές προτεραιότητες του σχεδιασμού μας:

1.Επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδιασμού με στόχους εφικτούς, μετρήσιμους με προοπτική τετραετίας. 2.Εφαρμογή του καφέ κάδου σε όλη την Ελλάδα μέχρι το τέλος της 4ετίας. 3.Επέκταση των Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων και μέσω ΣΔΙΤ. Τα Γιάννενα, οι Σέρρες και η Δυτική Μακεδονία δείχνουν το δρόμο. 4.Ενίσχυση της ανακύκλωσης από το 19% σήμερα στο 30% σε τέσσερα χρόνια. 5.Ολοκληρωμένο σχέδιο για την επεξεργασία των γεωργοκτηνοτροφικών αποβλήτων και χημικών αποβλήτων για την προστασία της δημόσιας υγείας. 6.Άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων στις τουριστικές περιοχές. 7.Αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων από το ΕΣΠΑ

Δεν διαθέτουμε κάποια μαγική συνταγή. Προσεγγίζουμε το πρόβλημα με κοινή λογική εφαρμόζοντας τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές.

Καμία στρατηγική και κανένα σχέδιο δεν μπορεί να πετύχει αν δεν έχει σύμμαχο την κοινωνία των πολιτών. Θέλουμε να κινητοποιήσουμε την κοινωνία συνολικά. Θα υπάρξουν ενημερωτικές καμπάνιες, σε πολίτες και μαθητές, προγράμματα επιβράβευσης των πολιτών (πράσινη κάρτα), καθώς επίσης και στενή συνεργασία με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης».