είναι σημαντική τόσο για το άτομο όσο και ευρύτερα για την κοινωνία.

Διερευνώντας τον πραγματικό εαυτό μας

Όπως και η ίδια η λέξη δηλώνει, αυτογνωσία είναι η γνώση που έχει κάποιος για τον εαυτό του στο σύνολό του: εξωτερικά και εσωτερικά χαρακτηριστικά, αντοχές, πνευματική υπόσταση, ψυχική κατάσταση. Το να γνωρίσεις όλες τις πτυχές του εαυτού σου είναι δύσκολο και πολλές φορές επίπονο, αλλά αναπόδραστα απαραίτητο για την εξέλιξή σου αλλά και την ευτυχία σου. Διότι ο άνθρωπος που συνεχώς εξερευνά τον εαυτό του και τις δυνατότητές του, αναζητά να βελτιωθεί ως προσωπικότητα αλλά και να βελτιώσει τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, ενώ μπορεί πιο εύκολα να προχωρήσει σε επιθυμητές αλλαγές στη ζωή του.

Η αυτογνωσία αποτελεί μία όχι και τόσο εύκολη εσωτερική διεργασία, είναι σαν ένα μακρύ ταξίδι που διαρκεί εφ’ όρου ζωής. Η διαδικασία διερεύνησης του πραγματικού εαυτού σου είναι αυτή που σου δίνει τη δυνατότητα να τον αγαπήσεις, να ζεις μέσα από τις δικές σου επιλογές, χωρίς οι άλλοι να εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες σου (διότι αδυναμίες έχουμε όλοι) και να σε χειρίζονται για τα δικά τους συμφέροντα. Συγχρόνως, να μην παρασύρεσαι από την ανάγκη να δείξεις στο περιβάλλον σου μια «ιδανική» πλην όμως ψεύτικη εικόνα σου.

Η γνωστική πλευρά της αυτογνωσίας

Η αυτοαντίληψη αποτελεί τη γνωστική πλευρά της αυτογνωσίας και είναι ένα είδος αξιολόγησης που κάνουμε στον εαυτό μας. Αφορά την άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας και τις δυνατότητές μας καθώς και για την εικόνα μας στους άλλους. Βέβαια, καμιά φορά η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα για διάφορους λόγους. Η αυτοαντίληψη προκύπτει σταδιακά καθώς μεγαλώνουμε, αντιστέκεται στις αλλαγές διότι οι αντιλήψεις που έχουμε για τον εαυτό μας είναι πολύ σταθερές και απαιτείται χρόνος για οποιαδήποτε αλλαγή και, τέλος, είναι τόσο δυναμική που καθοδηγεί τη συμπεριφορά μας.

Η συναισθηματική πλευρά της αυτογνωσίας

Η συναισθηματική πλευρά της αυτογνωσίας αντιπροσωπεύεται από την αυτοεκτίμηση, η οποία δείχνει το βαθμό στον οποίο αποδέχεσαι  ή όχι τον εαυτό σου και τις επιλογές σου. Αφορά την εντύπωση που έχουμε για την αξία μας και την γνώση ότι αξίζουμε να είμαστε αποδεκτοί από το περιβάλλον μας και να αγαπηθούμε για αυτό που είμαστε. Η αποδοχή του εαυτού μας αποτελεί τη βάση της ψυχικής μας ισορροπίας και μας βοηθάει να διατηρούμε υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις. Όπως η αυτοαντίληψη έτσι και η αυτοεκτίμηση προκύπτει σταδιακά, καθώς μεγαλώνουμε, μέσα από τη σχέση μας με την οικογένειά μας αλλά και με άλλα σημαντικά πρόσωπα της ζωής μας, καθώς και μέσα από τις εμπειρίες μας. Αναλόγως όμως της υποστήριξης και ενθάρρυνσης που λάβαμε στο παρελθόν και που συνεχίζουμε να λαμβάνουμε από τους ανθρώπους που έχουμε γύρω μας.

Η αυτοεκτίμηση μας μπορεί να είναι υψηλή με χαρακτηριστικά όπως:

• Υπευθυνότητα για τις πράξεις μας.
• Αισιοδοξία, τόλμη, αυτοέλεγχος, εσωτερική ισορροπία.
• Ανθεκτικότητα στις αρνητικές κριτικές και την απόρριψη.
• Σεβασμός για τους άλλους αλλά και τον εαυτό μας.

Μπορεί όμως η αυτοεκτίμησή μας να είναι χαμηλή με χαρακτηριστικά όπως:

• Αίσθημα κατωτερότητας και ανασφάλειας, διάχυτο άγχος.
• Χαμηλές αντοχές στις συντροφικές σχέσεις.
• Μόνιμη αναζήτηση επιβεβαίωσης από τους άλλους.
• Δυσκολία κοινωνικής ένταξης με έντονα αισθήματα μοναξιάς.
• Αισθήματα απογοήτευσης για την τροπή της ζωής του ατόμου.
• Επικέντρωση στα αρνητικά στοιχεία μιας κατάστασης.
• Έλλειψη εμπιστοσύνης στις προσωπικές του απόψεις και επιλογές.
• Διαταραχές στη συγκέντρωση, τον ύπνο και τη διατροφή.

Ο ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί επεμβαίνοντας στον τρόπο σκέψης μας να μας βοηθήσει σε αυτή την εξερεύνηση του εαυτού μας, ώστε να τον αναγνωρίσουμε και να τον αποδεχτούμε, να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμησή μας και να χρησιμοποιήσουμε τις ικανότητές μας και τις δυνατότητές μας προς όφελός μας, δημιουργώντας ένα περιβάλλον γύρω μας που μας κάνει ευτυχισμένους αλλά και μας προσφέρει τη δυνατότητα να εξελιχθούμε περαιτέρω.

Πηγή:logotherapeiakaipsychologia

NewsRoom Mykonos Ticker