Πακέτο έξι μέτρων για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης ανακοίνωσε χθες από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών, τόσο μέσω κινήτρων προς ιδιώτες όσο και μέσω φοροαπαλλαγών για τις κατασκευαστικές εταιρείες.

Στον πυρήνα των παρεμβάσεων περιλαμβάνονται επιδοτήσεις ανακαινίσεων, φορολογικά οφέλη για νέες μισθώσεις, αυστηρότερο πλαίσιο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και ειδική στήριξη σε δημόσιους λειτουργούς που εργάζονται στην περιφέρεια.

Χαρτογραφούμε τις νέες παρεμβάσεις μέσα από απλές ερωτήσεις και απαντήσεις:

1. Τι ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τη στεγαστική κρίση;

Η κυβέρνηση παρουσίασε πακέτο έξι μέτρων με στόχο την αύξηση της προσφοράς κατοικιών και τη συγκράτηση των τιμών. Τα μέτρα περιλαμβάνουν επιδοτήσεις για ανακαινίσεις κλειστών σπιτιών, φορολογικά κίνητρα σε κατασκευαστικές εταιρείες για μακροχρόνιες μισθώσεις, νέους περιορισμούς στο Airbnb, στήριξη δημοσίων λειτουργών στην περιφέρεια και επιτάχυνση της μετατροπής παλιών κτιρίων σε κατοικίες.

2. Ποιοι μπορούν να επωφεληθούν από το νέο πρόγραμμα ανακαινίσεων;

Το νέο πρόγραμμα, που θα ξεκινήσει το 2026, απευθύνεται κυρίως σε ιδιοκτήτες παλιών ή κλειστών κατοικιών. Θα καλύπτει έως το 90% της δαπάνης ανακαίνισης, με ανώτατο όριο τις 36.000 ευρώ, και θα περιλαμβάνει εργασίες αναβάθμισης και ήπιες ενεργειακές παρεμβάσεις, βάσει εισοδηματικών κριτηρίων.

3. Τι αλλάζει για τις κατασκευαστικές εταιρείες και τους επενδυτές;

Οι κατασκευαστικές εταιρείες που ανεγείρουν νέες κατοικίες ή μετατρέπουν παλιά κτίρια σε διαμερίσματα και τα διαθέτουν για μακροχρόνια μίσθωση τουλάχιστον 10 ετών θα έχουν τη δυνατότητα να εκπίπτουν τα έσοδα από τα μισθώματα από τον φόρο εισοδήματός τους. Το μέτρο στοχεύει στη δημιουργία περισσότερων κατοικιών προς ενοικίαση.

4. Πώς διευκολύνεται η μετατροπή παλιών κτιρίων σε σπίτια;

Η κυβέρνηση προχωρά σε απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών αλλαγής χρήσης παλιών επαγγελματικών ή βιομηχανικών κτιρίων σε κατοικίες. Στόχος είναι να αξιοποιηθεί το υπάρχον κτιριακό απόθεμα, το οποίο σήμερα παραμένει αναξιοποίητο λόγω χρονοβόρων και σύνθετων διαδικασιών.

5. Τι προβλέπεται για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb;

Επεκτείνεται η απαγόρευση έκδοσης νέου ΑΜΑ στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, όπως ισχύει ήδη σε περιοχές του Δήμου Αθηναίων. Επιπλέον, όταν ένα ακίνητο με ενεργό ΑΜΑ μεταπωλείται, ο αριθμός διαγράφεται αυτόματα και ο νέος ιδιοκτήτης μπορεί να το διαθέτει μόνο για μακροχρόνια μίσθωση.

6. Ποια στήριξη προβλέπεται για εκπαιδευτικούς, γιατρούς και νοσηλευτές;

Περίπου 50.000 εκπαιδευτικοί, γιατροί και νοσηλευτές που εργάζονται εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης θα λαμβάνουν επιστροφή δύο ενοικίων τον χρόνο, ανεξάρτητα από το εισόδημά τους. Το μέτρο αποσκοπεί στη διευκόλυνση της διαβίωσής τους και στην ενίσχυση της παρουσίας τους στην περιφέρεια.

6+1. Ποιος είναι ο συνολικός στόχος των μέτρων;

Ο βασικός στόχος είναι να αυξηθεί η προσφορά κατοικιών στην αγορά, να αξιοποιηθούν κλειστά και παλιά ακίνητα και να περιοριστεί η πίεση στις τιμές ενοικίων και αγοραπωλησιών, οι οποίες έχουν ξεπεράσει τα προ κρίσης επίπεδα λόγω έλλειψης διαθέσιμων σπιτιών.

Σημεία “αιχμής” και προβληματισμοί

Προφανώς τα μέτρα είναι σε θετική κατεύθυνση, αλλά είναι άδηλο το εάν θα μπορέσουν να ανασχέσουν κάπως το πρόβλημα.

Κι αυτό γιατί, αν και γίνονται βήματα για την τόνωση της προσφοράς, μάλλον αυτά δεν επαρκούν, μια και δε συνοδεύονται από μια μεγάλη κλίμακα παρέμβασης στο μέτωπο της κοινωνικής κατοικίας.

Επίσης, ένα βασικό μέσο άρσης του αδιεξόδου είναι η επιτάχυνση υλοποίησης των πολεοδομικών σχεδίων που θα δώσουν χώρους προς οικοδομή.

Και τα δύο μέτρα, που είναι “βατήρες” για τόνωση της προσφοράς, είναι, μεν στην “φαρέτρα” των προηγούμενων πακέτων, ωστόσο, το μεν πρώτο είναι σε μια σχετικά μικρή κλίμακα, με τα δεδομένα των αναγκών, το δε δεύτερο, έχει ένα πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα υλοποίησης.