Sustainability investment in hotels? Προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας κινούνται σταδιακά τα ελληνικά ξενοδοχεία, σε μια χώρα όπου η βιωσιμότητα δεν είναι πολυτέλεια αλλά απόλυτα επιτακτική ανάγκη. 
Sustainability investment in hotels? Οι τομείς στους οποίους δίνουν βαρύτητα οι επιχειρηματίες του κλάδου φιλοξενίας. Ποια ξενοδοχεία πρωτοπορούν. 

Το 1/5 των επενδύσεων που υλοποίησαν το 2024 οι ξενοδόχοι αφορούν δράσεις βιωσιμότητας, με τις μονάδες 4 αστέρων να είναι εκείνες στις οποίες έχουν κατευθυνθεί τα περισσότερα κεφάλαια.

Πιο αναλυτικά, από το 1 δισ. ευρώ επενδύσεις που πραγματοποίησαν πέρυσι οι επιχειρηματίες του κλάδου 200 εκατ. ευρώ, ήτοι το 20%, διοχετεύτηκαν σε δράσεις βιωσιμότητας, γεγονός που αποδεικνύει ότι τα ελληνικά ξενοδοχεία υιοθετούν σταδιακά σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας.

Σύμφωνα με την έρευνα «Βιώσιμη Φιλοξενία: Μετρήσεις και προκλήσεις στα ελληνικά ξενοδοχεία» που εκπόνησε το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ), από τα 200 εκατ. ευρώ, 30 εκατ. ευρώ περίπου αφορούσαν δράσεις που υλοποίησαν τα 5άστερα ξενοδοχεία και περίπου 78 εκατ. ευρώ αφορούσαν ενέργειες που πραγματοποίησαν τα 4 αστέρων καταλύματα.

Λιγότερα κεφάλαια, γύρω στα 20 εκατ. ευρώ δαπάνησε σε δράσεις βιωσιμότητας καθεμία από τις υπόλοιπες κατηγορίες ξενοδοχείων.

Σε γενικές γραμμές, με βάση τη σχετική έρευνα που παρουσίασε ο Δρ. Γεώργιος Πετράκος, καθηγητής Ποσοτικών Μεθόδων & Η/Υ στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Γενικός Διευθυντής του ΙΤΕΠ, τα μεγάλα και υψηλής κατηγορίας ξενοδοχεία προχωρούν με σημαντικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και συστήματα για τη μέτρηση και την υλοποίηση των στόχων τους σχετικά με την βιωσιμότητα. 

Αντίστοιχα, τα μικρότερα και χαμηλότερης κατηγορίας ξενοδοχεία προτιμούν άμεσες, ορατές και οικονομικά αποδοτικές λύσεις, ενώ εφαρμόζουν περιορισμένα πιο τεχνικά απαιτητικά έργα και επενδύσεις.

Μεταξύ των δράσεων στις οποίες κατευθύνθηκαν κεφάλαια περιλαμβάνονται συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, συστήματα θέρμανσης και ψύξης, συστήματα ελέγχου, πρακτικές εξοικονόμησης νερού, σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και συστήματα ανακύκλωσης υλικών. 

Ενδεικτικά, σε ό,τι αφορά τα συστήματα ελέγχου: 

    το 73,3% των ξενοδοχείων διαθέτει πλέον κάρτα ενεργοποίησης παροχής ρεύματος
    το 56,3% χρησιμοποιεί παγίδες στα παράθυρα για το A/C
    το 35,2% διαθέτει αισθητήρες κίνησης για τη ρύθμιση του φωτισμού στους κοινόχρηστους χώρους
    το 9,9% διαθέτει πλέον BMS (Κεντρικό Σύστημα Ελέγχου)
    και το 9,4% διαθέτει έξυπνους μετρητές ενέργειας. 

Σε ό,τι αφορά την ηλεκτροκίνηση, καταγράφεται σημαντική αύξηση του ποσοστού ξενοδοχείων που διαθέτουν σταθμό φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων από το 5,3% το 2020 σε 15,7% το 2024. 

Συγκεκριμένα, τα ξενοδοχεία 5 αστέρων που διαθέτουν τέτοιους σταθμούς αυξήθηκαν από 21,3% το 2020 σε 65,3% το 2024, με το αντίστοιχο ποσοστό στα 4άστερα να έχει ενισχυθεί από το 11,5% το 2020 στο 28,5% το 2024.

Με βάση την έρευνα του ΙΤΕΠ, το 21% των ξενοδοχείων διαθέτει σύστημα καταγραφής και παρακολούθησης των ενεργειακών τους καταναλώσεων.  Ως προς τις ενεργειακές υποδομές, το 50,2% των ξενοδοχείων διαθέτει ενεργειακά τζάμια και το 54,4% ενεργειακά κουφώματα. Αντίστοιχα, το 36,2% έχει θερμομόνωση τοίχων και ταρατσών και το 48,7% τέντες και σκίαστρα. 

Σε σχέση με την εξοικονόμηση νερού, πάνω από τα μισά ξενοδοχεία καταγράφουν επαναχρησιμοποίηση πετσέτας και διαθέτουν καζανάκι μειωμένης κατανάλωσης.

Τα προφίλ

Βάσει της μελέτης που παρουσιάστηκε στο συνέδριο «Χαράσσοντας τον δρόμο για ένα βιώσιμο αύριο» που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Φιλοξενία με αξία για όλους», γιορτάζοντας τα 90 χρόνια από την ίδρυση του ΞΕΕ, τα ξενοδοχεία χωρίζονται σε 6 κατηγορίες ανάλογα με τη διαχείριση αποβλήτων: 

   Χρήστες μεθόδων Ανακύκλωσης Υψηλής Τεχνολογίας - Hight Tech Recyclers (9,4%). Υψηλά ποσοστά υιοθέτησης συστημάτων παρακολούθησης αποβλήτων και διαχείρισης τροφίμων. Το 25% ανήκει στην κατηγορία 5 αστέρων και το 33% διαθέτει πάνω από 100 δωμάτια. 
    Ειδικοί στη Διαχείριση Αποβλήτων- WM Experts (9,3%). Το 50% είναι ξενοδοχεία 4 και 5 αστέρων με τουλάχιστον 50 δωμάτια. Παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά υιοθέτησης πρακτικών διαχείρισης (>90%). 
    Μινιμαλιστές- Minimalists (33,9%). Η μεγαλύτερη κατηγορία, με μόνη πρακτική τη βασική ανακύκλωση. Δεν παρουσιάζει ξεκάθαρο προφίλ ως προς την περιοχή, το μέγεθος ή την κατηγορία.
    Μη Εμπλεκόμενοι- Non-engaged (19,4%). Το 60% είναι μικρά, οικογενειακά ξενοδοχεία με περίπου 20 δωμάτια, κατηγορίας 1 ή 2 αστέρων. Σχεδόν δεν εφαρμόζουν πρακτικές διαχείρισης αποβλήτων. 
    Με ισορροπημένες Επιδόσεις- Balanced Performers (12,6%). Διακρίνονται τόσο στην ανακύκλωση όσο και στη μείωση υλικών. Το 35% βρίσκεται στο Νότιο Αιγαίο και το 90% είναι μικρά, οικογενειακά ξενοδοχεία. 
    Συνειδητοποιημένοι βάσει οικονομικών κριτηρίων- Cost Conscious (15,4%) Εστιάζουν σε στρατηγικές που προσφέρουν εξοικονόμηση κόστους. Μόνο το 10% διαθέτει πιστοποιήσεις περιβαλλοντικής/βιώσιμης ανάπτυξης.

Το στοίχημα της επόμενης ημέρας

«Ο δρόμος για το καλύτερο αύριο του ελληνικού τουρισμού περνά από τη βιωσιμότητα. Ο κλάδος της φιλοξενίας είναι αυτός που έχει την ισχυρότερη περιφερειακή διάσταση σε σύγκριση με όλους τους άλλους κλάδους της οικονομίας.

Ο στόχος είναι ξεκάθαρος. Βιώσιμη φιλοξενία σημαίνει βιώσιμα ξενοδοχεία και βιώσιμοι προορισμοί. Ο κλάδος μας έχει μπει μπροστά για να κατακτήσουμε αυτό τον στόχο αλλά σίγουρα έχουμε δρόμο μπροστά μας κι απαιτούνται τρεις κρίσιμες προϋποθέσεις: Χρηματοδοτικοί πόροι και εργαλεία, συνεργασία και όραμα από τις Ηγεσίες», τόνισε, μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος κ. Αλέξανδρος Βασιλικός. «Το θέμα του δημογραφικού λαμβάνει διαστάσεις εθνικού και ευρωπαϊκού κινδύνου και όπου η φιλοξενία ευδοκιμεί η δημογραφική ανάκαμψη δεν είναι θεωρία αλλά αποτέλεσμα», συμπλήρωσε.

Στη σημασία της στροφής προς τη βιωσιμότητα αναφέρθηκε και ο πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε.) και Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος. «Ο κλάδος της φιλοξενίας είναι οι πνεύμονες με τους οποίους αναπνέουμε. Ηθικό χρέος μας προς τις επόμενες γενιές είναι να σχεδιάζουμε ένα μέλλον πιο έξυπνο, πιο ανθεκτικό, πιο δίκαιο και αυτό το υπηρετούμε με ωριμότητα, με υπευθυνότητα. Η βιωσιμότητα δεν είναι μόνο ευθύνη της δημόσιας διοίκησης που μπορεί με διοικητικά μέτρα να φτάσει στον στόχο. Είναι μια συλλογική υπόθεση. Ο μόνος δρόμος προς ένα βιώσιμο αύριο είναι δουλεύοντας σε συνεργασία με την κοινωνία».

Στην ανάγκη χάραξης μιας νέας βιώσιμης στρατηγικής για τον τουρισμό εστίασε ο Απόστολος Τζιτζικώστας, επίτροπος αρμόδιος για τις βιώσιμες μεταφορές και τον τουρισμό. «Αυτή τη στρατηγική θα παρουσιάσουμε το 2026 και αναμένεται να είναι η πρώτη κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική για τον τουρισμό», είπε.

«Η ελληνική φιλοξενία αποτελεί πυλώνα της ελληνικής οικονομίας και καταλύτη κοινωνικής συνοχής και εξωστρέφειας. Η πρόκληση να διασφαλίσουμε ότι η ανάπτυξη είναι βιώσιμη και κοινωνικά υπεύθυνη. Στο υπουργείο Τουρισμού προωθούμε ένα σύγχρονο πρότυπο ανάπτυξης», επεσήμανε, μεταξύ άλλων, η υφυπουργός Τουρισμού, Άννα Καραμανλή.