Tourism Season 2024 / Νέες τάσεις στις ταξιδιωτικές συνήθειες διαμορφώνουν κλιματική αλλαγή και φαινόμενα υπερτουρισμού. Αυξανόμενη η βαρύτητα των μηνών που προηγούνται ή έπονται του καλοκαιριού. Η απειλή του coolcationing για την Ελλάδα.

Το στοίχημα των… δύο άκρων καλείται να κερδίσει φέτος ο ελληνικός τουρισμός, ο οποίος, παρά τις όποιες αρρυθμίες στην έναρξη της σεζόν, φαίνεται να διατηρεί το θετικό τέμπο του 2023 και να θέτει τις βάσεις για την επίτευξη ενός νέου ρεκόρ.

Ακολουθώντας την τάση που θέλει πλέον όλο και περισσότερους τουρίστες να επιλέγουν να κάνουν διακοπές τους «shoulders months», δηλαδή τους μήνες που προηγούνται ή έπονται της περιόδου υψηλής ζήτησης, η Ελλάδα μπαίνει πιο έντονα στο κάδρο Ευρωπαίων και μη που προτιμούν να αποδράσουν τα τρίμηνα Μαρτίου - Μαΐου και Σεπτεμβρίου - Νοεμβρίου, έναντι των… καθαρόαιμων καλοκαιρινών μηνών, με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αλλαγή των ταξιδιωτικών συνηθειών. Το στοίχημα έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς εκτός των άλλων δημιουργεί τις προϋποθέσεις (έστω και λόγω κλιματικής αλλαγής) να επιτευχθεί ο μακροχρόνιος στόχος για επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν. 

Όπως επισημαίνει σε πρόσφατο δημοσίευμά του ο Guardian, τα ταξιδιωτικά πρακτορεία διαπιστώνουν αύξηση της ζήτησης τα διαστήματα Μαρτίου - Μαΐου και Σεπτεμβρίου - Οκτωβρίου, ως απόρροια της επιθυμίας των τουριστών να αποφύγουν τις υψηλές θερμοκρασίες και τον υπερτουρισμό.

Ενδεικτική της δυναμικής που αποκτά η συγκεκριμένη τάση στην Ελλάδα είναι η κίνηση της TUI, του μεγαλύτερου tour operator της Ευρώπης, να επεκτείνει το πρόγραμμά της για δημοφιλείς προορισμούς της χώρας μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. Στο πλαίσιο αυτό, με στόχο να αντεπεξέλθει στην ισχυρή ζήτηση που διαπιστώνεται για τους μήνες εκτός της περιόδου αιχμής, ο ταξιδιωτικός οργανισμός επεκτείνει το πρόγραμμα πτήσεών του στην Κρήτη έως τις 23 Νοεμβρίου και σε Ρόδο και Κω έως τις 9 Νοεμβρίου.

Αντίστοιχα, η British Airways Holidays διαπίστωσε φέτος απότομη αύξηση της ζήτησης μέχρι τον Οκτώβριο. Ο μέσος όρος αναζητήσεων για διακοπές τον συγκεκριμένο μήνα είναι αυξημένος, με την Κρήτη, για την οποία το ενδιαφέρον έχει ενισχυθεί κατά 40%, να περιλαμβάνεται στους top προορισμούς. Σύμφωνα, δε, με μελέτη της Globetrender και της British Airways Holidays, οι υψηλής δαπάνης ταξιδιώτες επιλέγουν όλο και περισσότερο να κάνουν διακοπές εκτός της περιόδου αιχμής. Στην κατεύθυνση αυτή, μάλιστα, οι πτήσεις του βρετανικού αερομεταφορέα με προορισμό την Κέρκυρα ξεκίνησαν φέτος στο τέλος Μαρτίου.

Όπως επισημαίνουν, μάλιστα, επιχειρηματίες του κλάδου σε κάποιους προορισμούς όπως η Κρήτη, οι προκρατήσεις για τον Σεπτέμβριο είναι υψηλότερες ακόμη και από εκείνες του Αυγούστου, ενός από τους δύο μήνες αιχμής του καλοκαιριού.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, μία ακόμη νέα τάση που επικρατεί το τελευταίο χρονικό διάστημα ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής ενδέχεται να ζημιώσει την Ελλάδα. Η συγκεκριμένη τάση θέλει τους ταξιδιώτες να εγκαταλείπουν τον ατελείωτο ήλιο της Νότιας Ευρώπης για τον πιο δροσερό καιρό στον Βορρά και αποκτά τέτοια δυναμική που έχει πλέον τη δική της ονομασία: «coolcationing».

Η εικόνα στην Ευρώπη

Αντίστοιχη με εκείνη στην Ελλάδα είναι και η εικόνα που διαμορφώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες επιλέγουν να ταξιδέψουν στα άκρα της σεζόν. Το Intrepid Travel σημείωσε πέρυσι σημαντική αύξηση των κρατήσεων σε ποσοστό 61% στη δυτική Ευρώπη κατά τους λεγόμενους «shoulder months» και αντίστοιχη άνοδο κατά 29% στη νότια Ευρώπη.

Φέτος, η εταιρεία κατέγραψε αύξηση των αναχωρήσεων προς Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και Γαλλία κατά 47% τον Απρίλιο και κατά 27% τον Οκτώβριο, αναφέροντας πως η μετατόπιση του ενδιαφέροντος των ταξιδιωτών οφείλεται στις υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφονται σε ολόκληρη τη Γηραιά Ηπειρο ως απότοκο της κλιματικής αλλαγής.

Μάλιστα, το ταξιδιωτικό πρακτορείο δεν πουλάει πλέον προγράμματα πεζοπορίας στην Ισπανία και στην Πορτογαλία τον Ιούλιο και τον Αύγουστο και διατηρεί μόνο ένα ταξίδι αντίστοιχου χαρακτήρα με προορισμό την Ελλάδα στις αρχές Ιουλίου.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και τα συμπεράσματα της έρευνας ταξιδιωτικών τάσεων του Mastercard Economics Institute, σύμφωνα με τα οποία, το μερίδιο των διανυκτερεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη διάρκεια των «shoulder months» έχει αυξηθεί κατά 1,8 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία δεκαετία. Μάλιστα, οι χώρες στις οποίες διαπιστώνεται η μεγαλύτερη μετατόπιση ζήτησης από τους μήνες αιχμής στους «shoulder months» είναι οι μεσογειακές χώρες, μεταξύ των οποίων η Κροατία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιταλία.

Στην προσθήκη ταξιδιών εκτός της περιόδου υψηλής ζήτησης επενδύει και το Friendship Travel, το οποίο απευθύνεται σε μεμονωμένους ταξιδιώτες. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του συγκεκριμένου πρακτορείου, Colum McLornan, πέρυσι, λόγω της ζήτησης για ταξίδια εκτός της περιόδου αιχμής στη Μαγιόρκα, η εταιρεία προσέθεσε περισσότερα προγράμματα για το νησί τον Οκτώβριο.

«Θα προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε αυτή τη στρατηγική και σε άλλους δημοφιλείς προορισμούς, εάν απαιτηθεί», είπε χαρακτηριστικά, με την Kelly Jackson, επικεφαλής ανάπτυξης των εμπορικών σημάτων του πρακτορείου The Travel Corporation για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, να επισημαίνει από την πλευρά της στον Guardian πως σημαντικό ατού για όσους επιλέγουν να ταξιδέψουν τους μήνες εκτός αιχμής είναι το χαμηλότερο σε σχέση με την περίοδο υψηλής ζήτησης κόστος.