Τι έκανε και τι δεν πέτυχε ο κόσμος στο COP26 - Η μεγαλύτερη διάσκεψη για το κλίμα στην ιστορία ήταν ένα μικροσκοπικό βήμα προς την επίλυση ενός τεράστιου προβλήματος

Η COP26 ενέκρινε σήμερα τη "συμφωνία της Γλασκώβης" για το κλίμα, παρά το γεγονός ότι η Ινδία αποδυναμώνει το ψήφισμα για τον άνθρακα

Μια συμφωνία για το κλίμα COP26 επιτεύχθηκε το Σάββατο μετά από μαραθώνιες συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένης μιας αναφοράς στα ορυκτά καύσιμα και τον ρόλο τους στην κλιματική κρίση για πρώτη φορά στην ιστορία.

Οι υψηλού κινδύνου συνομιλίες για την κλιματική αλλαγή COP26 στη Γλασκώβη της Σκωτίας ολοκληρώθηκαν στις 8 μ.μ. το βράδυ του Σαββάτου με τις ισχυρότερες κυβερνητικές δεσμεύσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής στην ιστορία. Ωστόσο, εξακολουθούν να μην επαρκούν για να επιτύχουν τους φιλόδοξους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα και να αποτρέψουν μερικές από τις χειρότερες συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Οι χώρες συμφώνησαν σε μια συμφωνία για την κλιματική κρίση που οι υποστηρικτές της λένε ότι θα διατηρήσει τον στόχο του περιορισμού της παγκόσμιας θέρμανσης στους 1,5 C, το βασικό όριο ασφάλειας που ορίστηκε στη συμφωνία του Παρισιού του 2015. 

Η οριστική υιοθέτηση του κειμένου επιτεύχθηκε έπειτα από δύο εβδομάδες επίπονων διαπραγματεύσεων, με ένα χτύπημα του σφυριού του Βρετανού προέδρου της παγκόσμιας διάσκεψης για το κλίμα και έπειτα από αλλαγές της τελευταίας στιγμής που επέφεραν η Κίνα και η Ινδία στο θέμα της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα.

"Hearing no objections, it is so decided.“

In Glasgow, governments have just adopted the first key decisions of the #COP26 closing plenary. pic.twitter.com/JFt2vMmHiA

— UN Climate Change (@UNFCCC) November 13, 2021

 Λίγα λεπτά νωρίτερα, ο ανώτατος απεσταλμένος της Κίνας για το κλίμα δήλωσε πως έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα COP26 που διεξάγεται στη Γλασκώβη της Σκωτίας. Μιλώντας μέσω διερμηνέα, ο Σίε Ζένουα, είπε σε δημοσιογράφο του Reuters: «Έχουμε συμφωνία» και έκανε σήμα σηκώνοντας τον αντίχειρα.

Νωρίτερα, εκπρόσωποι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν συνάντηση με τους ομολόγους τους της Κίνας και της Ινδίας προκειμένου να συζητήσουν τις λεπτομέρειες μιας συμφωνημένης σταδιακής κατάργησης του άνθρακα.

Η συνάντηση ήταν δηλωτική των σκληρών διαπραγματεύσεων μέχρι την τελευταία στιγμή ανάμεσα σε κρίσιμους παίκτες στις συνομιλίες της COP26 στη Γλασκώβη, καθώς ο Βρετανοί οικοδεσπότες της διάσκεψης πιέζουν για μια συμφωνία η οποία θα μπορούσε να κρατήσει εν ζωή τον στόχο της διεθνούς κοινότητας, να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

Αμέσως πριν από τη συνάντηση, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ Τζον Κέρι ακούστηκε από το Reuters να λέει στον Κινέζο ομόλογό του Σίε Ζένουα: «Υποτίθεται ότι θα καταργήσετε τον άνθρακα τα επόμενα 20 χρόνια, μόλις υπογράψατε συμφωνία μαζί μας».

Οι δύο άνδρες είχαν ανακοινώσει νωρίτερα στη διάρκεια της εβδομάδας μια κοινή διακήρυξη-έκπληξη, στην οποία το Πεκίνο συμφώνησε να επιταχύνει την κατάργηση του άνθρακα αυτή την δεκαετία. Το προσχέδιο συμφωνίας από τη διάσκεψη της Γλασκώβης, το οποίο δεν έχει ακόμη εγκριθεί με ψηφοφορία, καλεί επίσης τις χώρες να καταργήσουν σταδιακά τον άνθρακα.

Η διατύπωση που προκάλεσε κόντρα
Νωρίτερα, και αποτιμώντας το τελικό, υπό έγκριση, κείμενο της συμφωνίας, το ΒΒC μετέδιδε ότι προς έκπληξη πολλών εκ των συμμετεχόντων, στο κατά τα φαινόμενα τελικό σχέδιο που καλούνται να εγκρίνουν οι χώρες της διάσκεψης, η φράση για σταδιακή εγκατάλειψη του άνθρακα και των κυβερνητικών επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα, παρέμεινε.

Ωστόσο, προσετέθη η φράση για «δίκαιη μετάβαση». Αυτό σημαίνει ότι κάποιες χώρες μπορούν να αρνηθούν να ακολουθήσουν τις νέες προβλέψεις εάν νιώθουν ότι τέτοιες ενέργειες καθιστούν τους πολίτες τους φτωχότερους.

Για κάποιους αυτό συνιστά περαιτέρω υποχώρηση από τις αρχικές δεσμεύσεις, άλλοι όμως μιλούν για μία δίκαιη εξέλιξη και για έναν τρόπο να διασφαλιστεί ότι η άνευ προηγουμένου διατύπωση (περί σταδιακής κατάργησης του άνθρακα) θα παραμείνει, τελικώς, στο σχέδιο της οριστικής συμφωνίας.

Λύση επίσης φαίνεται να βρίσκεται και για τα δύο αγκάθια της συμφωνίας σχετικά με τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων κρατών από τις πλουσιότερες.

Οι φτωχότερες χώρες ζητούν περισσότερη ρευστότητα ώστε να βοηθηθούν στην προσαρμογή των προβλέψεων κατά της κλιματικής αλλαγής. Ένα από τα κείμενα ζητεί τον διπλασιασμό του ποσού των χρημάτων που θα διατεθούν προς τον σκοπό αυτό. Άλλο κείμενο ωστόσο αναφέρει ότι ο διπλασιασμός αυτός «θα εξεταστεί».

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να ελπίζουν σε περισσότερα χρήματα, αλλά οι δωρήτριες δεν θα υποχρεούνται να τα παράσχουν…

Συνολικά, το νέο σχέδιο της συμφωνίας ζητεί από τις χώρες που συμμετείχαν στην διάσκεψη το κλίμα να θέσουν πιο φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας.