National Electronic Public Procurement System: Καταργείται η υποχρέωση χρήσης του ΕΣΗΔΗΣ σε απευθείας αναθέσεις!! Για απλοποίηση διαδικασιών κάνει λόγο το ΥΠΑΝ, για «εκπτώσεις» στη διαφάνεια οι εργαζόμενοι της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων!!

Με το νομοσχέδιο που προωθεί το Υπ. Ανάπτυξης, επιχειρείται να περιορισθεί το φαινόμενο των προδικαστικών και δικαστικών προσφυγών που σκόπιμα υποβάλλονται με απώτερο στόχο την ακύρωση διαγωνισμών. 

«Εκπτώσεις» στη διαφάνεια στο όνομα της απλοποίησης σε ό,τι αφορά τις απευθείας αναθέσεις, κομμάτι των δημοσίων συμβάσεων που έτσι κι αλλιώς αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα, κάνει το νέο νομοσχέδιο που προωθεί το υπουργείο Ανάπτυξης για τη λεγόμενη επαγγελματοποίηση των δημοσίων συμβάσεων.

Από την άλλη, πάντως, στο ίδιο νομοσχέδιο επιχειρείται να περιορισθεί το φαινόμενο των προδικαστικών και δικαστικών προσφυγών που σκόπιμα υποβάλλονται με απώτερο στόχο την ακύρωση διαγωνισμών, ενώ προωθείται ειδικό πλαίσιο εκπαίδευσης και κινήτρων για τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης που θα ειδικευθούν στις δημόσιες συμβάσεις.

Σύμφωνα με το άρθρο 11 του προωθούμενου νομοσχεδίου, καταργείται η υποχρέωση χρήσης από τις αναθέτουσες αρχές του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ) στην περίπτωση των συμβάσεων με απευθείας ανάθεση (συμβάσεις του άρθρου 118) και στην περίπτωση της ανάθεσης εξειδικευμένων υπηρεσιών (σύμβουλοι, εμπειρογνώμονες) για τη μελέτη και εκτέλεση συμβάσεων δημοσίων έργων και συμβάσεων παραχώρησης έργων (συμβάσεις του άρθρου 128).

Βεβαίως στην αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο υποστηρίζεται ότι, η κατάργηση της υποχρέωσης χρήσης του ΕΣΗΔΗΣ γίνεται για την απλοποίηση του υφιστάμενου καθεστώτος «χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε επίπτωση στη διαφάνεια των διαδικασιών», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.

Διαφορετική άποψη, πάντως, έχουν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι υπάλληλοι και δη ο Σύλλογος Επιστημονικού Προσωπικού της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ).

Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης ανήρτησε σχόλιο με το οποίο προτείνεται το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή η χρήση του ΕΣΗΔΗΣ ακόμη και για τις δημόσιες συμβάσεις πολύ μικρής αξίας, από 2.500 ευρώ και άνω.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται:

«Προτείνεται, για λόγους διαφάνειας και νομιμότητας, οι αναθέτουσες αρχές να υποχρεούνται να χρησιμοποιούν το ΕΣΗΔΗΣ σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σύναψης δημοσίων συμβάσεων του παρόντος νόμου, εκτιμώμενης αξίας ανώτερης του ποσού των δύο χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ και ανεξαρτήτως διαδικασίας ανάθεσης, δηλαδή σε αντιστοιχία με την παρ. 1 του άρθρου 38 του ν. 4412/2016 για το ΚΗΜΔΗΣ (Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων), ώστε να διασφαλίζεται υποχρεωτικά η τήρηση του ηλεκτρονικού φακέλου δημόσιας σύμβασης ανεξαρτήτως διαδικασίας ανάθεσης».

Σε ό,τι αφορά τις προδικαστικές προσφυγές, με το νομοσχέδιο μειώνονται οι ημέρες προθεσμίας υποβολής, αλλά και ο αριθμός των σελίδων τους.

Έτσι, αν και σήμερα προβλέπεται ότι η προδικαστική προσφυγή μπορεί να ασκηθεί εντός 25 ημερών από τη δημοσίευση διακήρυξης διαγωνισμού στο ΚΗΜΔΗΣ, με το νομοσχέδιο μειώνεται στις 15 ημέρες.

Επιπλέον, το κείμενο μιας προδικαστικής προσφυγής δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 25 σελίδες, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Μάλιστα το κλιμάκιο εξέτασης της προσφυγής μπορεί να ζητήσει περιορισμό της έκτασης και εάν ο προσφεύγων δεν συμμορφωθεί, καταβάλλει διπλάσιο παράβολο από αυτό που προβλέπεται για την υποβολή της προσφυγής.

Στην περίπτωση των δικαστικών προσφυγών, το αντικίνητρο που προωθείται με το νομοσχέδιο είναι η αύξηση του ελάχιστου και του μέγιστου παραβόλου που κατατίθεται από τον προσφεύγοντα οικονομικό φορέα υπέρ του Δημοσίου, καθώς και το ποσοστό της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης στο οποίο ανέρχεται το ύψος του παραβόλου.

Συγκεκριμένα, το ελάχιστο παράβολο προβλέπεται να τριπλασιασθεί στα 1.500 ευρώ από 500 ευρώ σήμερα και το μέγιστο παράβολο να δεκαπλασιασθεί (σε 50.000 ευρώ από 5.000 ευρώ σήμερα). Το ύψος του παραβόλου προτείνεται να αυξηθεί σε 0,5% της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης από 0,1% προϋπολογισθείσας αξίας της σύμβασης, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ.

Σε μια προσπάθεια, τέλος, να δημιουργηθεί ικανός αριθμός στελεχών της δημόσιας διοίκησης, εξειδικευμένων στις δημόσιες συμβάσεις, το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μητρώου επαγγελματιών δημοσίων συμβάσεων (ΜΕΔΗΣΥ).

Στο μητρώο αυτό εγγράφονται δημόσιοι υπάλληλοι με συγκεκριμένα προσόντα σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις και δημόσιοι υπάλληλοι που πιστοποιούνται σχετικά έπειτα από συγκεκριμένη εκπαίδευση, ενώ για να συνεχίσουν να είναι μέλη του ΜΕΔΗΣΥ πρέπει να επαναπιστοποιούνται τα προσόντα αυτά ανά τριετία μέσω ειδικού προγράμματος στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης.

Τα μέλη του ΜΕΔΗΣΥ λαμβάνουν πρόσθετη αμοιβή, έχουν καλύτερη εξέλιξη σε ό,τι αφορά τις προαγωγές, ενώ μπορούν να αιτηθούν τηλεργασία για 60 εργάσιμες ημέρες ανά ημερολογιακό έτος.