World Diabetes Day 2025: Διαβήτης και ευεξία!! ένα διπλό ταξίδι προς την ευημερία!!

Σακχαρώδης Διαβήτης!! Η «σιωπηλή» επιδημία που απειλεί 530 εκατ. ενήλικες - Τα νέα δεδομένα και η θεματική της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη 2025

Ο σακχαρώδης διαβήτης παραμένει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις δημόσιας υγείας, με διαρκώς αυξανόμενο αντίκτυπο σε κοινωνία, οικονομία και συστήματα υγείας. Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, που καθιερώθηκε το 1991 από τον International Diabetes Federation (IDF) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υπενθυμίζει την ανάγκη για συνεχή δράση και ενημέρωση.

Η έκταση του προβλήματος: 530 εκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως

Σύμφωνα με τα τελευταία επιδημιολογικά στοιχεία του IDF, περισσότεροι από 530 εκατομμύρια ενήλικες ζουν σήμερα με σακχαρώδη διαβήτη. Ένα μεγάλο ποσοστό παραμένει αδιάγνωστο ή ανεπαρκώς ρυθμισμένο, γεγονός που οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές σε αγγεία, νεφρά, οφθαλμούς και νευρικό σύστημα.

Η αύξηση των περιστατικών συνδέεται κυρίως με:

1. την παχυσαρκία και την καθιστική ζωή
2. τη γήρανση του πληθυσμού
3. τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες
4. τις σύγχρονες διατροφικές συνήθειες

Στην Ελλάδα, τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι περίπου 11% των ενηλίκων ζουν με διαβήτη, ποσοστό που συνεχώς αυξάνεται.

Τύποι διαβήτη και παθογένεια

Η νόσος χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία λόγω ανεπαρκούς παραγωγής ινσουλίνης ή μειωμένης δράσης της. Οι κύριες μορφές περιλαμβάνουν:

• Διαβήτης τύπου 1: αυτοάνοση βλάβη των β-κυττάρων και απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης.
• Διαβήτης τύπου 2: συνδυασμός ινσουλινοαντίστασης και σχετικής έλλειψης ινσουλίνης· αφορά περίπου το 90% των περιπτώσεων.
• Διαβήτης κύησης: εμφανίζεται στην εγκυμοσύνη και αυξάνει τον κίνδυνο μελλοντικού διαβήτη τύπου 2.

Οι σοβαρές επιπλοκές του «σιωπηλού» εχθρού

Ο διαβήτης μπορεί να εξελίσσεται για χρόνια χωρίς εμφανή συμπτώματα, ωστόσο προκαλεί προοδευτικές βλάβες στον οργανισμό. Οι κύριες επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• καρδιαγγειακή νόσο
• νεφρική ανεπάρκεια
• αμφιβληστροειδοπάθεια και κίνδυνο τύφλωσης
• διαβητική νευροπάθεια
• αυξημένο κίνδυνο ακρωτηριασμών

Η έγκαιρη διάγνωση, μέσω μέτρησης γλυκόζης νηστείας και HbA1c, αποτελεί θεμέλιο λίθο πρόληψης.

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 2025: “Diabetes and Well-being at Work”

Η φετινή καμπάνια επικεντρώνεται στην ευεξία των ατόμων με διαβήτη στον χώρο εργασίας, αναδεικνύοντας ότι το 70% όσων ζουν με τη νόσο βρίσκονται σε ηλικία εργασίας.

Βασικές προτεραιότητες της καμπάνιας:

• ανάδειξη των ψυχολογικών προκλήσεων (3 στους 4 βιώνουν άγχος ή κατάθλιψη)
• δημιουργία υγιών, υποστηρικτικών εργασιακών περιβαλλόντων
• μείωση διακρίσεων και ρατσισμού κατά των εργαζομένων με διαβήτη
• προώθηση δράσεων για screening και πρόληψη

Το κεντρικό μήνυμα «Know more and do more for diabetes at work» τονίζει ότι η γνώση πρέπει να μετατρέπεται σε πράξη.

Σύγχρονες θεραπευτικές εξελίξεις: πέρα από τον γλυκαιμικό έλεγχο

Η σύγχρονη προσέγγιση στη διαχείριση του διαβήτη δεν περιορίζεται στη ρύθμιση της γλυκόζης, αλλά στοχεύει στη συνολική ευεξία του ατόμου.

Τα σημαντικότερα εργαλεία σήμερα περιλαμβάνουν:

• GLP-1 αγωνιστές και SGLT2 αναστολείς, με αποδεδειγμένα οφέλη στην καρδιο-νεφρική προστασία
• συστήματα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης (CGM)
• αντλίες ινσουλίνης, ιδιαίτερα σε άτομα με διαβήτη τύπου 1
• εκπαίδευση ασθενών για ενεργή συμμετοχή στη διαχείριση της νόσου

Πρόκειται για μια ολιστική προσέγγιση που συνδέει τεχνολογία, θεραπεία και ψυχοκοινωνική υποστήριξη.

Πρόληψη: το κλειδί για τον διαβήτη τύπου 2

Η πρόληψη αποτελεί κεντρικό στόχο δημόσιας υγείας. Τα μέτρα περιλαμβάνουν:

• υγιεινή διατροφή, πλούσια σε φυτικές ίνες και χαμηλή σε ζάχαρη
• 150 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης εβδομαδιαίως
• διακοπή καπνίσματος
• έλεγχο υπέρτασης και δυσλιπιδαιμίας
• έγκαιρο εντοπισμό ατόμων με προδιαβήτη

Μια πρόσκληση για δράση

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη δεν αποτελεί μια απλή υπενθύμιση, αλλά ένα κάλεσμα για συνεργασία μεταξύ επαγγελματιών υγείας, εργοδοτών, οργανισμών και πολιτών. Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή εκπαίδευση, η τεχνολογική υποστήριξη και η ψυχική ευεξία αποτελούν τα θεμέλια για μια υγιή κοινωνία που δεν στιγματίζει, αλλά ενδυναμώνει τα άτομα με διαβήτη.

Οι νέες προκλήσεις και η φετινή θεματική της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη

Ο σακχαρώδης διαβήτης παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα και πιο διαχρονικά προβλήματα δημόσιας υγείας. Με περισσότερα από 530 εκατομμύρια ενήλικες να ζουν σήμερα με τη νόσο, η επιβάρυνση σε κοινωνικό, οικονομικό και υγειονομικό επίπεδο συνεχίζει να αυξάνεται. Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη, που καθιερώθηκε από τον International Diabetes Federation (IDF) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 1991, έρχεται φέτος με νέα θεματική και ανανεωμένο μήνυμα δράσης.

Η παγκόσμια εικόνα και η ελληνική πραγματικότητα

Τα στοιχεία του IDF επιβεβαιώνουν ότι η εξάπλωση του διαβήτη ακολουθεί ανοδική πορεία. Πάνω από μισό δισεκατομμύριο ενήλικες επηρεάζονται παγκοσμίως, ενώ ένα σημαντικό μέρος παραμένει αδιάγνωστο. Η καθυστερημένη διάγνωση οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές, με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων, νεφρικής νόσου, προβλημάτων όρασης και νευροπάθειας.

Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι περίπου 11% των ενηλίκων ζει με σακχαρώδη διαβήτη, ποσοστό που τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σταθερή αύξηση. Παράγοντες όπως η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία, η γήρανση του πληθυσμού και οι διατροφικές συνήθειες ενισχύουν την εξάπλωση της νόσου.

Οι επιπλοκές: ο «σιωπηλός» κίνδυνος

Η νόσος μπορεί να εξελίσσεται αθόρυβα για χρόνια, χωρίς εμφανή συμπτώματα. Η παρατεταμένη υπεργλυκαιμία όμως προκαλεί βλάβες σε βασικά όργανα και συστήματα. Η καρδιαγγειακή νόσος, η διαβητική νεφροπάθεια, οι οφθαλμολογικές βλάβες και η νευροπάθεια παραμένουν οι κυριότερες απειλές.

Η έγκαιρη διάγνωση μέσω της μέτρησης γλυκόζης και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης είναι κρίσιμη. Σημαντική είναι επίσης η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και η συνεχής παρακολούθηση.

Η θεματική της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη 2025

Η καμπάνια της φετινής χρονιάς επικεντρώνεται στη σχέση διαβήτη και ευεξίας στον χώρο εργασίας. Με το 70% των ανθρώπων με διαβήτη να βρίσκεται σε ηλικία εργασίας, η φετινή θεματική αναδεικνύει την ανάγκη για υποστηρικτικά και χωρίς διακρίσεις εργασιακά περιβάλλοντα.

Το κεντρικό μήνυμα «Know more and do more for diabetes at work» υπογραμμίζει:

• την ανάγκη ενημέρωσης εργοδοτών και εργαζομένων,
• την αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης που συχνά συνοδεύουν τη νόσο,
• την προώθηση υγιεινών επιλογών στον χώρο εργασίας,
• την ενίσχυση πολιτικών που διασφαλίζουν την αξιοπρεπή και ασφαλή εργασία για όσους ζουν με διαβήτη.

Η πρόληψη ως στρατηγικός στόχος

Η πρόληψη του διαβήτη τύπου 2 αποτελεί βασική προτεραιότητα για τα συστήματα δημόσιας υγείας. Οι ειδικοί επισημαίνουν την ανάγκη προώθησης:

• υγιεινής διατροφής,
• τακτικής άσκησης,
• διατήρησης φυσιολογικού βάρους,
• ελέγχου παραγόντων όπως η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία,
• αντιμετώπισης της κεντρικής παχυσαρκίας,
• περιορισμού του καπνίσματος.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον εντοπισμό ατόμων με προδιαβήτη, καθώς η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει την εξέλιξη της νόσου.

Η Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη ως υπενθύμιση και κάλεσμα

Ο Νοέμβριος, μήνας ευαισθητοποίησης για τον διαβήτη, καλεί την κοινωνία να αντιμετωπίσει τη νόσο όχι μόνο ως ιατρικό πρόβλημα αλλά ως ζήτημα ευεξίας, δικαιωμάτων και ισότητας. Εργοδότες, επαγγελματίες υγείας, φορείς και πολίτες καλούνται να συμβάλλουν σε μια κοινή προσπάθεια που στοχεύει σε έγκαιρη διάγνωση, σύγχρονη θεραπεία και υποστηρικτικά περιβάλλοντα.

Ο σακχαρώδης διαβήτης δεν αφορά μόνο τη ρύθμιση του σακχάρου. Αφορά την ποιότητα ζωής, την κοινωνική ένταξη, την ψυχική υγεία και το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να εργάζεται με αξιοπρέπεια και ασφάλεια.

Ο σακχαρώδης διαβήτης δεν αφορά μόνο τη γλυκόζη – αφορά τη ζωή, την εργασία, την ισότητα και την αξιοπρέπεια.