Article 86 of the Greek Constitution / Τι προβλέπει το άρθρο 86 του συντάγματος του οποίου η Λάουρα Κοβέσι ζητά την αναθεώρηση - Γιατί θεωρείται προβληματικό

Η επίσκεψη της Ευρωπαίας Εισαγγελέως Λάουρα Κοβέσι στην Ελλάδα επαναφέρει στο προσκήνιο ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα του πολιτικού μας συστήματος: την ποινική ευθύνη των υπουργών και τον τρόπο με τον οποίο αυτή ρυθμίζεται από το Σύνταγμα.

Η παρουσία της Κοβέσι, γνωστής για την αδιάλλακτη στάση της απέναντι στη διαφθορά, λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η χώρα μας οφείλει να εκσυγχρονίσει το θεσμικό της πλαίσιο, ώστε να διασφαλίζεται η λογοδοσία και η ισονομία.

Στην καρδιά της συζήτησης βρίσκεται το άρθρο 86 του Συντάγματος, το οποίο εδώ και δεκαετίες έχει δεχθεί έντονη κριτική, καθώς θεωρείται ότι παρέχει υπερβολική προστασία στα μέλη της εκτελεστικής εξουσίας.

Τι προβλέπει το άρθρο 86

Το άρθρο 86 του Συντάγματος ρυθμίζει την ποινική ευθύνη των μελών της κυβέρνησης και των υφυπουργών.

Σύμφωνα με αυτό, μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να κινήσει διαδικασία δίωξης για αδικήματα που τελέστηκαν κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων, ενώ οι δικαστικές και εισαγγελικές αρχές δεν μπορούν να προχωρήσουν σε έρευνα χωρίς προηγούμενη απόφαση της Ολομέλειας.

Για να ξεκινήσει η διαδικασία απαιτείται πρόταση τουλάχιστον τριάντα βουλευτών και έγκριση με απόλυτη πλειοψηφία.

Αν τελικά ασκηθεί δίωξη, η υπόθεση εκδικάζεται σε πρώτο και τελευταίο βαθμό από Ειδικό Δικαστήριο, το οποίο συγκροτείται από ανώτατους δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου.

Σε περίπτωση που η υπόθεση δεν ολοκληρωθεί, μεταξύ άλλων και λόγω παραγραφής, η Βουλή μπορεί να συστήσει ειδική επιτροπή για να εξετάσει τις κατηγορίες.

Γιατί θεωρείται προβληματικό

Η βασική κριτική στο άρθρο 86 είναι ότι μετατρέπει τη Βουλή σε «δικαστήριο» για τα μέλη της κυβέρνησης, αφαιρώντας από τη Δικαιοσύνη την αυτονόητη αρμοδιότητα να ερευνά και να κρίνει ποινικά αδικήματα.

Αυτό έχει οδηγήσει σε περιπτώσεις όπου σοβαρές υποθέσεις διαφθοράς ή κακοδιαχείρισης δεν έφτασαν ποτέ στην ουσία τους, καθώς η Βουλή είτε δεν έδωσε άδεια δίωξης είτε οι υποθέσεις παραγράφηκαν.

Η πρόκληση της αναθεώρησης

Η έλευση της Κοβέσι στην Ελλάδα αναδεικνύει την ανάγκη για μια γενναία συνταγματική αναθεώρηση.

Η χώρα μας δεν μπορεί να συνεχίσει με ένα πλαίσιο που δημιουργεί την εντύπωση ασυλίας για τους πολιτικούς.

Η αναθεώρηση του άρθρου 86 θα πρέπει να στοχεύει:

• Στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης
  
• Στην αποσύνδεση της δίωξης υπουργών από πολιτικές πλειοψηφίες
  
• Στη διασφάλιση ότι οι υποθέσεις δεν θα χάνονται στη λήθη της παραγραφής

Το άρθρο 86, όπως ισχύει σήμερα, δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μιας σύγχρονης δημοκρατίας.

Η αναθεώρησή του αποτελεί όχι μόνο θεσμική αναγκαιότητα, αλλά και ζήτημα πολιτικής αξιοπιστίας.