Law & Justice / Οι 12 διατάξεις των νέων Κωδίκων που άλλαξαν την τελευταία στιγμή, μετά από παρέμβαση των δικηγόρων

Απο τη δεύτερη αναβολή στις δίκες, την υποχρεωτική παράσταση δικηγόρου σε υποθέσεις Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, έως την μείωση του χρόνου έκτισης πλημμεληματικής ποινής για να υπάρξει υπό όρο απόλυση κρατουμένου: Αυτές είναι μερικές από τις σοβαρές αλλαγές, σε σχέση με την αρχική διατύπωση του νομοσχεδίου για τους Κώδικες, που ψηφίστηκαν στη Βουλή, τις οποίες πέτυχαν οι δικηγόροι δια της επιμονής τους προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Πρόκειται για συνολικά 12 αλλαγές:

1) Υποχρεωτική παράσταση αυτεπαγγέλτως διοριζόμενου συνηγόρου στο Τριμ. Πλημ/κείο. Η διάταξη αρχικά δεν περιελάμβανε τέτοια υποχρέωση, .όμως αναδιατυπώθηκε δεδομένου ότι πλέον και σε πλημμεληματικές ποινές μπορεί να υπάρξει φυλάκιση: 

"...Ο κατηγορούμενος οφείλει να εμφανίζεται αυτοπροσώπως στο ακροατήριο κατά τη συζήτηση, μπορεί επίσης να διορίζει δικηγόρο ως συνήγορο για την υπεράσπισή του. Στα κακουργήματα και στα πλημμελήματα για τα οποία ο νόμος απειλεί ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών (3) ετών ή τα οποία ανήκουν στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του τριμελούς πλημμελειοδικείου, ο πρόεδρος του δικαστηρίου διορίζει υποχρεωτικά συνήγορο σε όσους κατηγορούμενους δεν έχουν από πίνακα που καταρτίζει τον Ιανουάριο κάθε έτους το διοικητικό συμβούλιο του οικείου δικηγορικού συλλόγου. Την ίδια υποχρέωση έχει και ο δικαστής ανηλίκων, όταν ο ανήλικος κατηγορείται για πράξη που αν την τελούσε ενήλικος θα ήταν κακούργημα...(340 ΚΠΔ)”

2) 2η αναβολή για λόγους ανωτέρας βίας.

Η αρχική διατύπωση του νομοσχεδίου αναφερόταν σε μια αναβολή. Μετά από ισχυρή παρέμβαση των δικηγόρων τελικά περιελήφθηκε στο κείμενο η δυνατότητα και δεύτερης αναβολής της δίκης για λόγους ανωτέρας βίας. Ενδεικτικά το άρθρο 349 ΚΠΔ, ψηφίστηκες ως εξης:

"Το δικαστήριο πριν διατάξει την αναβολή, υποχρεούται να διερευνήσει τη δυνατότητα διακοπής της δίκης. Το δικαστήριο αναβάλλει στη συντομότερη δικάσιμο, η οποία δεν δύναται να υπερβεί τους οκτώ (8) μήνες. Η απόφαση που δέχεται τους λόγους αναβολής πρέπει να έχει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η οποία πρέπει να αναφέρει, ότι ο λόγος της αναβολής δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με διακοπή της δίκης. Δεύτερη αναβολή στην ίδια υπόθεση χωρεί αποκλειστικά για λόγους ανωτέρας βίας.

2A. Για την υποβολή αιτήματος αναβολής που συνίσταται σε κώλυμα του συνηγόρου υπεράσπισης ή υποστήριξης της κατηγορίας λόγω συμμετοχής του σε άλλη δίκη ή διαδικασία, απαιτείται, αυτός που προβάλλει το κώλυμα να προσκομίζει υποχρεωτικά στο δικαστήριο κάθε νομιμοποιητικό, διαδικαστικό ή άλλο έγγραφο, με το οποίο αποδεικνύεται πλήρως ο λόγος της αναβολής.

Για την παραδεκτή υποβολή αιτήματος αναβολής ο διάδικος καταβάλλει παράβολο υπέρ του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ.) ως εξής:

α) σαράντα (40) ευρώ για αιτήματα ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου,

β) εξήντα (60) ευρώ για αιτήματα ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, γ) εκατό (100) ευρώ για αιτήματα ενώπιον των Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου και των Εφετείων. 

Το αίτημα υποβάλλεται μόνο μία (1) φορά”.

3) Τροποποίηση άρθρ. 336 παρ. 2 ΚΠΔ, για τα πειθαρχικά μετρα κατά δικηγόρου:

"....Το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει κατά του συνηγόρου που δημιουργεί θόρυβο ή δείχνει ανυπακοή σε μέτρα που αποφασίστηκαν μόνο τις πειθαρχικές ποινές που προβλέπονται στις περ. α’ και β’ της παρ. 1 του άρθρου 142 του Κώδικα Δικηγόρων [ν. 4194/2013, (Α’ 208)].

Σε περίπτωση σοβαρής διατάραξης της συνεδρίασης ή βαριάς και επανειλημμένης προσβλητικής συμπεριφοράς κατά του δικαστηρίου ή μέλους του το δικαστήριο, πέραν της υποχρέωσης ανακοίνωσης αξιόποινης πράξης του άρθρου 38, υποχρεούται να υποβάλλει πειθαρχική αναφορά ενώπιον του Προέδρου του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου, διαβιβάζοντας αντίγραφα των πρακτικών της δίκης για την κίνηση της διαδικασίας των άρθρων 152 έως 159 περί πειθαρχικής διαδικασίας του Κώδικα Δικηγόρων. Αν απαγγελθεί πειθαρχική κατηγορία κατά του συνηγόρου, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, γίνεται αμέσως σύντομη διακοπή της συνεδρίασης, για να ετοιμάσει την υπεράσπισή του".

4) Διεύρυνση της ύλης του Τριμελούς Πλημ/κείου.

5) Υποχρεωτική προκαταρκτική εξέταση σε αδικήματα Μονομελούς Πλημ/κείου που επαπειλούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 3 μηνών.

6) Υποχρεωτική προκαταρκτική εξέταση σε αδικήματα Τριμελούς Πλημ/κείου ανεξαρτήτως ελαχίστου ποινής.

7) Εκδίκαση εφέσεων κατά αποφάσεων του Τριμελούς Πλημ/κείου από το Τριμελές Εφετείο (και όχι από το Μον.Εφετείο).

8) Περιορισμός των κακουργημάτων που εισάγονται δι’απευθείας κλήσεως (309 ΚΠΔ) έναντι του αρχικού σχεδιασμού. Η διάταξη ψηφίστηκε ως εξής:

"...Στις περιπτώσεις των κακουργημάτων των ειδικών ποινικών νόμων εκτός από εκείνα του ν. 4577/2018 (Α’ 139), του 13ου και 14ου Κεφαλαίου του Ειδικού Μέρους του Ποινικού Κώδικα, καθώς και των άρθρων 374 και 380 ΠΚ εφόσον η υπόθεση ανήκει στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς ή τριμελούς εφετείου, μετά την περάτωση της ανάκρισης, η δικογραφία υποβάλλεται από τον εισαγγελέα πλημμελειοδικών στον εισαγγελέα εφετών, ο οποίος, αν κρίνει ότι προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για την παραπομπή της υπόθεσης στο ακροατήριο και ότι δεν χρειάζεται να συμπληρωθεί η ανάκριση, προτείνει στον πρόεδρο εφετών να εισαχθεί η υπόθεση, μαζί με τα τυχόν ήσσονος βαρύτητας συναφή εγκλήματα, απευθείας στο ακροατήριο. Η ίδια διαδικασία περάτωσης της ανάκρισης για τα ανωτέρω εγκλήματα, εφαρμόζεται αναλογικά και στην περίπτωση διεξαγωγής της σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 28. Τα άρθρα 128 και 129 εφαρμόζονται αναλόγως στις περιπτώσεις της παρούσας."

9) Υπό όρους απόλυση πλημ/των με την έκτιση των 2/5 της ποινής, έναντι του αρχικού σχεδιασμού για έκτιση 3/5 (α. 105 Β Π.Κ.):

"..Όσοι καταδικάστηκαν σε στερητική της ελευθερίας ποινής μπορούν να απολυθούν υπό τον όρο της ανάκλησης, σύμφωνα με τις πιο κάτω διατάξεις, εφόσον έχουν εκτίσει: α) σε περίπτωση φυλάκισης τα δύο πέμπτα (2/5) αυτής ή πρόσκαιρης κάθειρξης τα τρία πέμπτα (3/5) αυτής, β) σε περίπτωση πρόσκαιρης κάθειρξης για τα εγκλήματα του δευτέρου εδαφίου της παρ. 6, τα τέσσερα πέμπτα (4/5) αυτής και γ) σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης τουλάχιστον είκοσι (20) έτη”.

10) Εφαρμογή του θεσμού της διαπραγμάτευσης άπαξ σε κάθε διαδικαστική φάση και όχι μόνο μια φορά (303 ΚΠΔ).

11) Απαλείφθηκε η πρόβλεψη για την επιβολή της πλήρους ποινής στην απόπειρα και απλή συνέργεια και παραμένει η μειωμένη ποινή, κατά το άρθρο 83 ΠΚ.

12) Υπήρξαν βελτιώσεις στις διατάξεις των άρθρων 219 παρ. 5 και 500 ΚΠΔ, ως προς την κλήτευση των αστυνομικών και λοιπών προανακριτικών υπαλλήλων, με αίτημα του κατηγορουμένου για κακούργημα.