New Local Government Code / Καταργούνται τα παράβολα Υποψηφίων στις Αυτοδιοικητικές Εκλογές!! Τα όρια των Εκλογικών Δαπανών σε Συνδυασμούς & Υποψηφίους - Πόσα Κέντρα επιτρέπονται!!

Με τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που παρέδωσε το Υπουργείο Εσωτερικών στην ΚΕΔΕ, αλλάζει ουσιαστικά και το σύστημα παραβόλων συμμετοχής στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Οι αλλαγές είναι σημαντικές, αφορούν όλες τις παρατάξεις και μεταβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο καταθέτονται οι υποψηφιότητες.

Παρουσιάζουμε αναλυτικά τι ίσχυε μέχρι σήμερα και τι ακριβώς προβλέπει πλέον ο νέος Κώδικας.

Τι ίσχυε μέχρι σήμερα – Νόμος 4804/2021

Ο Νόμος 4804/2021 και συγκεκριμένα το άρθρο 15 προέβλεπε αποκλειστικά ατομικά παράβολα για κάθε υποψήφιο, τα οποία ήταν απαραίτητο να υποβληθούν για να γίνει δεκτή η υποψηφιότητα.

• 200 € για υποψήφιο δήμαρχο
• 50 € για υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο
• 10 € για σύμβουλο ή πρόεδρο δημοτικής κοινότητας

Κανένα άλλο παράβολο δεν επιβαλλόταν στον συνδυασμό ως σύνολο.
Η οικονομική συμμετοχή ήταν κατακερματισμένη και επιμεριζόταν στους υποψήφιους.

Τι ισχύει πλέον – Ο νέος Κώδικας Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Στο νέο νομοθετικό πλαίσιο η φιλοσοφία αλλάζει πλήρως.

• Δεν υπάρχει διάταξη που να επιβάλλει παράβολο σε δήμαρχο, δημοτικό σύμβουλο, σύμβουλο κοινότητας ή εκπρόσωπο κοινότητας.
• Η υποψηφιότητα κατατίθεται χωρίς ατομική οικονομική επιβάρυνση.

Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι το οικονομικό κόστος αποσυνδέεται από το άτομο και μεταφέρεται σε επίπεδο παράταξης.

Το νέο παράβολο συνδυασμού – Άρθρο 48 του Κώδικα

Η κρίσιμη αλλαγή βρίσκεται στο Άρθρο 48 – Κατάρτιση συνδυασμών και Υποβολή υποψηφιοτήτων.

Στις παρ. 11 και 12 του άρθρου, θεσπίζεται για πρώτη φορά ενιαίο παράβολο συνδυασμού, ανάλογα με τον πληθυσμό του δήμου.
Η έλλειψη του παραβόλου αποτελεί λόγο απαράδεκτης δήλωσης σύμφωνα με την παρ. 16.

Νέα ύψη παραβόλου συνδυασμού:

Η καταβολή γίνεται ηλεκτρονικά και το αποδεικτικό επισυνάπτεται υποχρεωτικά στη δήλωση.

Πρακτικές επιπτώσεις για τις παρατάξεις

Οι παρατάξεις οφείλουν πλέον:

• Να οργανώσουν κεντρικά την πληρωμή του παραβόλου.
• Να συμπεριλάβουν το ποσό στον οικονομικό τους προγραμματισμό.
• Να γνωρίζουν ότι χωρίς το παράβολο, ο συνδυασμός δεν ανακηρύσσεται.
• Να κατανοήσουν ότι η επιβάρυνση συνολικά είναι συχνά μικρότερη από το άθροισμα των παλιών ατομικών παραβόλων.

Τα παράβολα δεν συμπεριλαμβάνονται στα όρια των εκλογικών δαπανών - Διότι ο νέος κώδικας βάζει καινούργια όρια δαπανών

Στο άρθρο για τις εκλογικές δαπάνες (Άρθρο 97), στην παρ. 4, αναφέρεται ρητά ότι:

«Δεν υπολογίζονται ως εκλογικές δαπάνες συνδυασμών […] το παράβολο για την υποβολή υποψηφιότητας του άρθρου 48, καθώς και δαπάνες εκτύπωσης και μεταφοράς των ψηφοδελτίων.»

Άρα, το παράβολο του συνδυασμού:

• Δεν προσμετράται στο ανώτατο ποσό των επιτρεπόμενων δαπανών.
• Δεν επηρεάζει το οικονομικό όριο που μπορεί να δαπανήσει μια παράταξη.
• Δεν αποτελεί προεκλογική δαπάνη για σκοπούς ελέγχου.

Παρακάτω έχουμε ένα ολοκληρωμένο, αναλυτικό άρθρο σχετικά με τα όρια των εκλογικών δαπανών, όπως αυτά προβλέπονται από τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με ακριβείς παραπομπές στα σημεία του αρχείου που μου έστειλες.

Τα όρια των εκλογικών δαπανών στους συνδυασμούς και τους υποψηφίους – Τι αλλάζει με τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Με τον νέο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η κυβέρνηση προχώρησε σε μία πλήρη αναμόρφωση του πλαισίου που διέπει τις εκλογικές δαπάνες, τόσο των συνδυασμών όσο και των υποψηφίων. Οι αλλαγές είναι εκτεταμένες και αγγίζουν:

• το επιτρεπόμενο ύψος δαπανών,
• τις χρηματοδοτήσεις τρίτων,
• τα ανώτατα όρια για τους επικεφαλής,
• τις επιτρεπόμενες και απαγορευμένες μορφές προβολής,
• και το συνολικό οικονομικό αποτύπωμα της προεκλογικής περιόδου.

Όρια δαπανών συνδυασμών – Άρθρο 97

Το άρθρο 97 του Κώδικα προβλέπει με ακρίβεια τα ανώτατα επιτρεπόμενα ποσά δαπανών για κάθε δημοτικό συνδυασμό, ανάλογα με τον πληθυσμό του δήμου.

Ανώτατα όρια δαπανών συνδυασμών:

Στα ποσά αυτά περιλαμβάνεται κάθε μορφή δαπάνης, καθώς και η αξία των παροχών σε είδος και των διευκολύνσεων.

Όρια δαπανών υποψηφίων δημοτικών συμβούλων

Στην ίδια ενότητα ο Κώδικας ορίζει και τα όρια των δαπανών για τους υποψηφίους δημοτικούς συμβούλους, επίσης ανάλογα με τον πληθυσμό του δήμου.

Όρια δαπανών υποψηφίων:

Οι δαπάνες των υποψηφίων δημάρχων δεν έχουν δικό τους ανεξάρτητο όριο:
ενσωματώνονται στο συνολικό όριο του συνδυασμού.

Όρια χρηματοδότησης – Άρθρο 95

Το άρθρο 95 ρυθμίζει το μέγιστο ποσό που μπορεί να προσφέρει το ίδιο φυσικό πρόσωπο σε έναν συνδυασμό ή σε έναν υποψήφιο κατά την προεκλογική περίοδο.

Χρηματοδότηση συνδυασμών από φυσικά πρόσωπα:

• Έως 500 € για δήμους έως 2.000 κατοίκους
• Έως 1.000 € για δήμους 2.001 – 50.000
• Έως 1.500 € για δήμους 50.001 – 200.000
• Έως 2.000 € για δήμους άνω των 200.000 κατοίκων

Χρηματοδότηση υποψηφίων:

Αντίστοιχα όρια ισχύουν και για τους υποψηφίους.

Ο Κώδικας προβλέπει και ποινικές κυρώσεις σε περίπτωση υπέρβασης των ορίων.

Χρηματοδότηση από τους ίδιους τους υποψηφίους – Άρθρο 96

Το άρθρο 96 εισάγει σημαντικούς περιορισμούς και προβλέπει αυστηρό πλαίσιο διαφάνειας.

Ο επικεφαλής του δημοτικού συνδυασμού μπορεί να χρηματοδοτήσει τον συνδυασμό έως 50% του ανώτατου επιτρεπόμενου ορίου δαπανών του συνδυασμού.

Οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι μπορούν να συνεισφέρουν έως 5% του ανώτατου ορίου δαπανών του συνδυασμού.

Δαπάνες που δεν υπολογίζονται στα όρια

Στο άρθρο 97 παρ. 4 ορίζεται ότι ορισμένες δαπάνες εξαιρούνται από τα ανώτατα όρια.

Εξαιρούνται:

• Το παράβολο του συνδυασμού
• Η εκτύπωση και η μεταφορά ψηφοδελτίων

Αυτές οι δαπάνες θεωρούνται λειτουργικές και όχι προεκλογικές.

Απαγορεύσεις κατά την προεκλογική περίοδο – Άρθρο 98

Το άρθρο 98 θέτει αυστηρό πλαίσιο για την προβολή συνδυασμών και υποψηφίων.

Καταγράφει:

• τις επιτρεπόμενες εμφανίσεις,
• τις ηλεκτρονικές αναρτήσεις,
• τις απαγορεύσεις διαφημιστικής προβολής,
• τους κανόνες για τα εκλογικά κέντρα.

Το άρθρο αυτό αποτελεί τον βασικό κορμό του νέου πλαισίου που θέτει το Υπουργείο Εσωτερικών για να περιορίσει:

• την ανεξέλεγκτη πολιτική διαφήμιση,
• τις πρακτικές μη θεμιτού ανταγωνισμού μεταξύ παρατάξεων,
• την οπτική ρύπανση,
• και τις καταχρήσεις δημόσιου χώρου.

Εκλογικά κέντρα – Παρ. 1

Το άρθρο αρχίζει με τον καθορισμό του πλαισίου για τα εκλογικά κέντρα. Επιτρέπεται η δημιουργία εκλογικών κέντρων μόνο από τους συνδυασμούς. Οι μεμονωμένοι υποψήφιοι δεν μπορούν να δημιουργούν δικά τους κέντρα.

Πόσα κέντρα επιτρέπονται:

• Ένα ανά δημοτική ενότητα για τις δημοτικές εκλογές.
• Ένα ανά εκλογική περιφέρεια για τις περιφερειακές εκλογές.
• Ειδικά για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, το όριο ισχύει ανά νομό.
• Στους δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων, το όριο ισχύει ανά δημοτική κοινότητα.

Απαγόρευση αφισών, πανό και υλικού προβολής – Παρ. 2

Τι απαγορεύεται απολύτως:

• Αεροπανό
• Πανό
• Αφίσες
• Γιγαντοαφίσες
• Κάθε άλλο υλικό προβολής σε δημόσιους χώρους

Μοναδική εξαίρεση: Επιτρέπεται η ανάρτηση αφισών μόνο στους ειδικά ορισμένους χώρους του άρθρου 14 παρ. 3 του ΠΔ 15/2022.

Απόλυτη απαγόρευση προεκλογικής δραστηριότητας την παραμονή και την ημέρα των εκλογών – Παρ. 3

Την παραμονή και την ημέρα των εκλογών απαγορεύονται πλήρως:

• Προεκλογικές συγκεντρώσεις
• Ομιλίες
• Διανομή εντύπου υλικού
• Ανάρτηση προεκλογικού περιεχομένου στο διαδίκτυο
• Προώθηση διαφημίσεων στα social media (δωρεάν ή επί πληρωμή)

Εξαίρεση: Οι προεκλογικές αναρτήσεις που έχουν ήδη δημοσιευθεί πριν την έναρξη της απαγόρευσης και δεν είναι πληρωμένες, επιτρέπεται να παραμείνουν ορατές.

Η διάταξη αυτή ευθυγραμμίζει τις αυτοδιοικητικές εκλογές με τις εθνικές και ευρωπαϊκές εκλογές.

Απαγόρευση διανομής φυλλαδίων σε δημόσιες υπηρεσίες – Παρ. 4

Απαγορεύεται οποιαδήποτε διανομή φυλλαδίων ή ένθετων προεκλογικών εντύπων:

• μέσα σε υπηρεσίες του Δημοσίου,
• σε φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα,
• σε δημοτικές ή περιφερειακές δομές.

Καθαριότητα και ευθύνη των δημάρχων – Παρ. 2 εδ. 3 και παρ. 3 Άρθρου 98

Η παράγραφος αυτή περνά συχνά απαρατήρητη, αλλά είναι ιδιαίτερα αυστηρή: Ο δήμαρχος έχει υποχρέωση: Να απομακρύνει άμεσα αφίσες, υλικό προβολής και παρανόμως τοποθετημένο ενημερωτικό υλικό. Αν δεν το κάνει:

• Συνιστά ποινικό αδίκημα.
• Επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 6 μηνών.
• Επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 € στον δήμο.

Πρόστιμα για παραβάσεις συνδυασμών – Παρ. 6

Για τις παραβάσεις των απαγορεύσεων: Πρόστιμο από 5.000 έως 10.000 ευρώ
σε βάρος του συνδυασμού. Κάθε παράβαση θεωρείται αυτοτελής, άρα τα πρόστιμα μπορούν να σωρευτούν.

Πρόστιμα για τρίτους (ΜΜΕ, ιστοσελίδες, τηλεπικοινωνιακοί φορείς) – Παραπομπή στο Άρθρο 105

Τρίτοι που παραβιάζουν τις διατάξεις του άρθρου 98 (π.χ. αν προβάλλουν παράνομα διαφήμιση) τιμωρούνται με:

• Πρόστιμο έως 2.000 € (γενική περίπτωση)
• Έως 10.000 € για ιδιοκτήτες ΜΜΕ και παρόχους που επιτρέπουν παράνομη προβολή