Κι ενώ οι ταξιδιώτες αναμένουν με το χέρι καρφωμένο στο πληκτρολόγιο, έτοιμοι να κλείσουν το πρώτο διαθέσιμο εισιτήριο, η ανησυχία για το πόσο ασφαλές είναι να ξεκινήσουμε και πάλι τα ταξίδια εν μέσω πανδημίας είναι εύλογη.

Τα αμερικανικά CDC πρόσφατα χαλάρωσαν τους περιορισμούς στις οδηγίες τους για εγχώρια και διεθνή ταξίδια για ανθρώπους που έχουν εμβολιαστεί, αναφέροντας ότι οι ταξιδιώτες που έχουν εμβολιαστεί πλήρως «μπορούν να ταξιδεύουν με ασφάλεια εντός Ηνωμένων Πολιτειών», υπογραμμίζοντας ωστόσο έναν μεγαλύτερο κίνδυνο για τα διεθνή ταξίδια.

Παρόλα αυτά η Ένωση εξακολουθεί να αποθαρρύνει τα μη απαραίτητα ταξίδια λόγω των αυξανόμενων μολύνσεων με Covid-19. Οι πολυάριθμες μεταλλάξεις που έχουν εισβάλει και στις 50 πολιτείες, ο ιός μολύνει τους πιο υγιείς 30άρηδες με 50άρηδες.

Παγκοσμίως, τα κρούσματα Covid-19 σημειώνουν αύξηση για έκτη συνεχή εβδομάδα σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Μόνο την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκαν 4.000.000 νέα κρούσματα και 71.000 θανάτους.

Το ερώτημα παραμένει: είναι πράγματι ασφαλές να ταξιδέψει κανείς τώρα αεροπορικώς ακόμη κι αν είναι πλήρως εμβολιασμένος;

Αριθμός κρουσμάτων, μάσκες και εξαερισμός: Το τρίπτυχο – κλειδί

«Πρέπει να λάβουμε υπόψη τρεις παράγοντες», λέει η Λίντσεϊ Μαρ, καθηγήτρια πολιτικής και περιβαλλοντολογικής μηχανικής στο Virginia Tech, η οποία μελετά την από αέρος μετάδοση της Covid-19.

Για τι παίζει αυτό ρόλο όταν κάποιος είναι εμβολιασμένος; «Ακόμη μελετάμε την αποτελεσματικότητα των εμβολίων ενάντια στον ιό», δήλωσε πρόσφατα το CVC, καθώς και το «πόσο διάστημα μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους τα εμβόλια».

Επιπλέον, τα αποτελέσματα από τις κλινικές δοκιμές των εμβολίων των Pfizer-BioNTech και της Moderna δείχνουν ότι προσφέρουν αποτελεσματικότητα 90% ενάντια στον κορωνοϊό – αλλά αυτό σημαίνει ότι είναι ακόμη πιθανό κάποιος να μολυνθεί.

«Σημαντικό είναι επίσης αν φορούν όλοι μάσκες», προσθέτει η Μαρ, η οποία έγινε διάσημη για την ανακάλυψή της, το 2011, ότι ο ιός της γρίπης παραμένει στον αέρα για μία ώρα μέσω μικροσκοπικών σταγονιδίων που αναπνευστικού.

«Οι εμβολιασμένοι μπορούν δυνητικά να προσβληθούν με Covid-19 και να την μεταδώσουν σε άλλους», σύμφωνα με το CDC, καθώς τα σταγονίδια του ιού πέφτουν στις επιφάνειες ή παραμένουν στον αέρα. «Ακόμη μαθαίνουμε πόσο καλά τα εμβόλια της Covid-19 αποτρέπουν τους ανθρώπους από το να μεταδίδουν την ασθένεια», επισημαίνεται.

Στην αρχή της πανδημίας, σύμφωνα με μια μελέτη του CDC, ένας επιβάτης που δεν φορούσε μάσκα μόλυνε 12 συνεπιβάτες του στην business class, δύο επιβάτες στην οικονομική θέση και ένα μέλος του πληρώματος σε μια διεθνή πτήση 10ωρης διάρκειας.

Πέρυσι το καλοκαίρι, 13 ασυμπτωματικοί σε μια διεθνή πτήση προς την Ιρλανδία μόλυναν άλλα 46 άτομα σε έξι περιοχές της χώρας, παρότι κάποιοι φορούσαν μάσκα στο αεροπλάνο.

Και τον Σεπτέμβριο, εννέα άνθρωποι βρέθηκαν θετικοί μετά από μια πτήση από την Ινδία στη Νέα Ζηλανδία παρά το γεγονός ότι η χρήση της μάσκας ήταν υποχρεωτική.

«Ο κίνδυνος για μεταδώσεις SARS-CoV2 εν πτήση είναι ακόμη υπαρκτός», ανέφερε η μελέτη του CDC. «Μεγάλες πτήσεις ενέχουν τον κίνδυνο υπερμετάδοσης».

Ωστόσο, έρευνα του Χάρβαρντ τον περασμένο Οκτώβριο διαπίστωσε ότι ο κίνδυνος να κολλήσει κανείς κορωνοϊό στο αεροπλάνο είναι σπάνιος, αρκεί οι επιβάτες να φορούν μάσκα, το αεροπλάνο να κάνει χρήση των μέτρων ασφαλείας και ο χώρος να αερίζεται μέσω του συστήματος HEPA (ή «high efficiency particulate air»).

Τα φίλτρα HEPA θεωρείται ότι διώχνουν το 99,97% της σκόνης, της γύρης, της μούχλας, των βακτηρίων και άλλων αερομεταφερόμενων σωματιδίων.

Επομένως η Λίντσεϊ Μαρ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «η ασφάλεια των αεροπορικών ταξιδιών μπορεί να βελτιωθεί αν οι αεροπορικές εταιρείες και οι κατασκευαστές εγκαθιστούν και χρησιμοποιούν φίλτρα HEPA σε περισσότερα αεροπλάνα. Η σωστή λειτουργία είναι το κλειδί για ασφαλή ταξίδια».

Ωστόσο δεν έχουν όλα τα αεροπλάνα τέτοια φίλτρα. Πολλά από τα μικρότερα αεροπλάνα δεν χρειάζονται τα φίλτρα HEPA για να καθαρίσουν τον αέρα γιατί αυτός δεν ανακυκλώνεται ποτέ – ανανεώνεται συνεχώς από έξω από το αεροσκάφος κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Αποκαλούμενα συχνά «συστήματα καθαρού αέρα», ο αέρας θερμαίνεται από τις μηχανές, καταστρέφοντας πολλές ακαθαρσίες, πριν κρυώσει και εισέλθει στην καμπίνα.

Τι να κάνετε για να πετάξετε με μεγαλύτερη ασφάλεια

Αν και δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά για τα επίπεδα οξυγόνου ή το φιλτράρισμα HEPA (εκτός ίσως από το να ρωτήσουμε την αεροπορική μας εταιρεία αν διαθέτει και να ενημερώσουμε για τις ανησυχίες μας), οι ειδικοί λένε ότι υπάρχουν κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε για να κάνουμε τις πτήσεις μας πιο ασφαλείς – εκτός από το να εμβολιαστούμε το συντομότερο δυνατό.

«Αν το αεροσκάφος δεν έχει φίλτρα HEPA και πρόκειται για μια σύντομη πτήση, μικρότερη της μίας ώρας, τότε πιθανότατα είστε ΟΚ. Αλλά είναι πολύ πιο σημαντικό να φοράτε όλοι τις μάσκες σας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού», λέει η Μαρ.

Αν ο προορισμός σας είναι πιο μακρινός, η Μαρ προτείνει να ταξιδέψετε ένα κομμάτι του ταξιδιού και το υπόλοιπο να το κάνετε αεροπορικώς.

«Αν πρέπει να ταξιδέψετε, προσπαθήστε να πάρετε πτήσεις με τις λιγότερες στάσεις και layovers», προτείνει ο CDC . «Το να περνάτε χρόνο σε τερματικούς σταθμούς και λωρίδες ασφαλείας… μπορεί να σας φέρει σε κοντινή επαφή με άλλους ανθρώπους αλλά και επιφάνειες που αγγίζουν πολλοί».

2.. Οργανώστε τη μετάβασή σας στο αεροδρόμιο

Αν πρέπει να πάτε με Uber ή ταξί στο αεροδρόμιο, βεβαιωθείτε ότι τόσο εσείς, η οικογένειά σας και ο οδηγός φορούν μάσκα και, για καλό και για κακό, ανοίξτε το παράθυρό σας ώστε να ανανεώνεται ο αέρας.

Ακόμη και μερικά εκατοστά κατεβασμένου παραθύρου μπορεί να μεταφέρει στην αποφυγή της από αέρα μετάδοσης.

3.. Ακολουθείστε τα πρωτόκολλα ασφαλείας

Ακόμη και οι πλήρως εμβολιασμένοι, πρέπει να συνεχίζον να ακολουθούν τους βασικούς κανόνες ασφαλείας, λέει ο CDC: «Φορέστε τη μάσκα πάνω από το στόμα και τη μύτη σας, κρατείστε απόσταση δύο μέτρων και αποφεύγετε τα πλήθη και πλύνετε τα χέρια σας ή χρησιμοποιείτε απολυμαντικό χεριών.

Η χρήση της μάσκας είναι ιδιαιτέρως απαραίτητη αν το αεροπλάνο δεν έχει φίλτρα HEPA και οι άνθρωποι μιλούν.

4.. Φορέστε διπλή μάσκα

Έρευνα του CDC έδειξε ότι μια υφασμάτινη μάσκα πάνω από μια ιατρική μάσα, όπως είναι η μπλε χειρουργική μάσκα μιας χρήσης, δημιουργεί ένα πιο στιβαρό τείχος που μπλοκάρει το 92,5% των πιθανώς μολυσματικών σωματιδίων από το να ξεφύγουν. Κρατήστε τη μάσκα κοντά στο πρόσωπό σας. Αυτό, σας βοηθάει να μην θολώνουν τα γυαλιά, σε περίπτωση που φοράτε.

Αποφύγετε τις μπαντάνες και τα μαντήλια, εκτός κι αν δεν έχετε άλλη επιλογή. Έρευνες έδειξαν ότι προστατεύουν λιγότερο απ’ όλα.

5.. Πάρτε μαζί τα απαραίτητα

Εκτός από την εξαιρετικά προστατευτική μάσκα, θα πρέπει να έχετε μαζί σας απολυμαντικά μαντηλάκια και ένα μπουκάλι αντισηπτικό. Πριν καθίσετε, χρησιμοποιήστε μαντηλάκια απολύμανσης για να καθαρίσετε το κάθισμά σας, το τραπεζάκι και τους βραχίονες του καθίσματός σας στο αεροπλάνο και μην ξεχάσετε τη ζώνη ασφαλείας σας, το ακροφύσιο φιλτραρίσματος και τα κουμπιά φωτισμού πάνω από το κεφάλι σας.

Φέρτε δικές σας ωτασπίδες, μαξιλάρι λαιμού και κουβέρτα, αν νομίζετε ότι τα χρειάζεστε και μην ξεχάσετε να φέρετε σνακ από το σπίτι που μπορείτε να φάτε γρήγορα, για να ελαχιστοποιήσετε τον χρόνο που δεν φοράτε μάσκα.

Αποξηραμένα φρούτα, ξηροί καρποί ή τυρί και κράκερ είναι καλές επιλογές. Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες έχουν μειώσει στο ελάχιστο την παροχή γευμάτων.

6.. Μείνετε στο κάθισμά σας, αν μπορείτε

Το να σηκωθείτε και να μετακινηθείτε σας φέρνει πιο κοντά σε άλλους στο αεροπλάνο και η επίσκεψη στο μπάνιο ανοίγει μια εντελώς νέα γκάμα πιθανών καλυμμένων με μικρόβια πραγμάτων. Εάν πρέπει να πάτε τουαλέτα στο αεροπλάνο, έχετε έτοιμο ένα απολυμαντικό χεριών. Το καλύτερο, λένε οι ειδικοί, είναι να προετοιμαστείτε εκ των προτέρων τρώγοντας ή πηγαίνοντας στην τουαλέτα πριν ή μετά την πτήση.