Travel Trends / Στροφή στο value for money!! Ποιότητα & Ανταγωνιστικότητα του Τουριστικού Προϊόντος!!

Στρατηγικό πλάνο για την ανάπτυξη των προορισμών και συνεχής αναβάθμιση των υποδομών: σε αυτά τα δύο κρίσιμα σημεία θεωρείται πως θα κριθεί -όπως αναφέρουν επιχειρηματίες της αγοράς- η επιτυχία του ελληνικού τουρισμού τα επόμενα χρόνια, η οποία δεν είναι δεδομένη όσο μεγαλώνει ο ανταγωνισμός με τις υπόλοιπες χώρες της Μεσογείου και οι επισκέπτες δίνουν όλο και μεγαλύτερη έμφαση στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Όπως εκτιμούν πηγές από το χώρο των ξενοδοχείων, η φετινή χρονιά θα πάει εξίσου καλά με τις προηγούμενες (που είχαμε συνεχόμενα ρεκόρ), στο σκέλος της ζήτησης και των αφίξεων, όμως τα έσοδα είναι το μεγάλο ερωτηματικό, και αυτή τη σεζόν, αλλά πολύ πιθανόν και τις επόμενες.

Η τάση το τελευταίο διάστημα είναι να υπάρχει έντονη στροφή των τουριστών σε καταλύματα που θεωρούνται "value for money".

Αυτό σημαίνει πως οι επισκέπτες αναζητούν υπηρεσίες -στη διαμονή, στην εστίαση κ.ά- που ανταποκρίνονται στο ζητούμενο τίμημα.

"Είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν αρκετά χρήματα για τη διαμονή τους, υπό την προϋπόθεση πως έχουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες και σέρβις" σημειώνουν χαρακτηριστικά πολλοί ξενοδόχοι με καταλύματα σε διαφορετικούς προορισμούς. "Δεν έχουν πρόβλημα με το ultra luxury προϊόν, αλλά με το luxury χωρίς λόγο, που μπορούν να βρουν και σε άλλες χώρες και σε χαμηλότερη τιμή" συμπληρώνουν.

Προβλέπουν επίσης πως η ελληνική τουριστική αγορά θα βρει το "δρόμο" της και όπου απαιτείται, θα γίνει διόρθωση τιμών, φέρνοντας το παράδειγμα της Μυκόνου. Τουριστική κίνηση και ζήτηση η Ελλάδα θα έχει, καθώς δεν υστερεί σε προσφερόμενες ξενοδοχειακές υπηρεσίες, εντούτοις περιμένουν εκλογίκευση τιμών εκεί όπου οι πολύ υψηλές τιμές δεν αντιστοιχούν σε καλό σέρβις και σε καλό φαγητό.

Η επίπτωση στα έσοδα

Παρά την εντυπωσιακή αύξηση των τουριστικών αφίξεων στην Ελλάδα, τα έσοδα δεν παρουσιάζουν αντίστοιχη δυναμική, γεγονός που αποδίδεται σε μια σειρά παραγόντων. Καταρχάς, παρατηρείται μείωση της μέσης κατά κεφαλήν δαπάνης, καθώς πολλοί επισκέπτες επιλέγουν πιο οικονομικές μορφές διαμονής, όπως βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, περιορίζουν τις διανυκτερεύσεις τους και στρέφονται σε φθηνότερες επιλογές για φαγητό και δραστηριότητες.

Επιπλέον, η αυξανόμενη ροή επισκεπτών από χώρες με χαμηλότερη αγοραστική δύναμη, όπως τα Βαλκάνια και η Ανατολική Ευρώπη, επηρεάζει αρνητικά τα συνολικά έσοδα, καθώς αυτοί οι ταξιδιώτες ξοδεύουν συνήθως λιγότερα χρήματα σε σύγκριση με τουρίστες από πιο "παραδοσιακές" αγορές υψηλού εισοδήματος, όπως οι ΗΠΑ ή η Δυτική Ευρώπη.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η αυξανόμενη διάδοση των all-inclusive πακέτων διακοπών, που περιορίζουν την κατανάλωση εκτός ξενοδοχειακών μονάδων, μειώνοντας έτσι τα χρήματα που καταλήγουν στην τοπική οικονομία.

Τέλος, η γενικότερη διεθνής οικονομική αβεβαιότητα και ο πληθωρισμός έχουν επηρεάσει αρνητικά την αγοραστική διάθεση ακόμη και των τουριστών με υψηλότερο εισόδημα.

Τι δείχνουν τα νούμερα

Την χρονιά που πέρασε η Ελλάδα είχε 36 εκατομμύρια διεθνείς αφίξεις (χωρίς να υπολογίζονται οι επιβάτες κρουαζιέρας), αυξημένες κατά 9,8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και 6% υψηλότερες από το 2019.

Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, εξαιρουμένων των κρουαζιέρων, ανήλθαν σε 20,6 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 4,3%.

Οι εισπράξεις από την κρουαζιέρα ενισχύθηκαν σημαντικά (+31,2%), φτάνοντας το 1,1 δισ. ευρώ.

Συνολικά, τα τουριστικά έσοδα για το 2024 ανήλθαν σε 21,7 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 5,4%.

Ωστόσο, καταγράφηκε μείωση στη μέση κατά κεφαλή δαπάνη (εξαιρουμένης της κρουαζιέρας), η οποία υποχώρησε στα 573 ευρώ από 603 ευρώ το 2023, μειωμένη κατά 30 ευρώ ή 5,1%.

Βάσει διοικητικών στοιχείων, την περίοδο Ιανουαρίου–Δεκεμβρίου 2024 σημειώθηκαν 26 εκατομμύρια διεθνείς αεροπορικές αφίξεις (+8,1% σε σύγκριση με το 2023), με ιδιαίτερη αύξηση στην Αθήνα (+12%), καθώς και 11,9 εκατομμύρια οδικές αφίξεις (+14,4%).

Στον τομέα της κρουαζιέρας, σε 51 λιμάνια καταγράφηκαν 5.490 αφίξεις πλοίων (+5%) και 7,9 εκατομμύρια επιβάτες (+13%).

Τέλος, τα ξενοδοχεία σημείωσαν κύκλο εργασιών 11,4 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 9% από τα 10,6 δισ. ευρώ του 2023. Η μεγαλύτερη αύξηση εντοπίστηκε στις κατηγορίες 4 και 5 αστέρων (+10%), ενώ οι μονάδες 1 έως 3 αστέρων σημείωσαν μικρότερη άνοδο (+5%).

Οι επενδύσεις στον ξενοδοχειακό τομέα ανήλθαν σε 1 δισ. ευρώ (9% του κύκλου εργασιών), αυξημένες από τα 761 εκατ. του προηγούμενου έτους.

Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2025 (Ιανουάριος–Μάρτιος), η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση παρουσίασε αύξηση 5,4%, φτάνοντας τους 2,46 εκατ. επισκέπτες, σε σύγκριση με 2,33 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2024.

Παράλληλα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις για το ίδιο διάστημα ενισχύθηκαν κατά 4,4% και διαμορφώθηκαν στα 1,073 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, στο διάστημα Ιανουαρίου–Απριλίου 2025, καταγράφηκαν 3,2 εκατομμύρια διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, αριθμός αυξημένος κατά 197 χιλιάδες ή 6,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2024.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, μέχρι και το Μάρτιο υπήρχε μεγάλη ροή κρατήσεων στα συστήματα των ξενοδοχείων, μετά ο ρυθμός αυτός έπεσε και πλέον πολλοί περιμένουν last minute προσφορές για να κλείσουν το ταξίδι τους.

Το δίπτυχο στρατηγική και υποδομές

Όπως σημειώνουν όσοι γνωρίζουν καλά το χώρο του τουρισμού και κατανοούν πόσο "ευαίσθητο" μπορεί να είναι το τουριστικό προϊόν, ο ρόλος της χάραξης στρατηγικής είναι καθοριστικός για την ανάπτυξη, την ανθεκτικότητα και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του κλάδου, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της εθνικής οικονομίας.

Η στρατηγική δεν περιορίζεται απλώς στην προβολή της χώρας στο εξωτερικό ή στην προσέλκυση επισκεπτών, αλλά περιλαμβάνει τον συνολικό σχεδιασμό που καθορίζει το πώς θα αναπτυχθεί ο τουρισμός με όρους ποιότητας, χωρικής ισορροπίας, καινοτομίας και βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών και πολιτιστικών πόρων.

Ενδεικτικά, είναι σημαντικό να δούμε ποιες μορφές τουρισμού θα αναπτυχθούν και πού, πώς θα κατανεμηθεί το τουριστικό ρεύμα πέρα από την εποχικότητα και τα γνωστά σημεία υπερσυγκέντρωσης, και με ποιον τρόπο θα εμπλακούν οι τοπικές κοινωνίες, οι επιχειρήσεις και οι θεσμοί στη διαδικασία ανάπτυξης. 

Την ίδια ώρα, καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση παίζουν οι υποδομές, οι οποίες αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται κάθε τουριστική εμπειρία. Η απουσία υποδομών ή η παλαιότητά τους δεν επηρεάζει μόνο την εμπειρία του επισκέπτη, αλλά και την καθημερινότητα των κατοίκων, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανθεκτικότητα των προορισμών σε κρίσεις.