West Nile Virus (WNV) / Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τον ιό του Δυτικού Νείλου - Συμπτώματα, μέτρα ΕΟΔΥ και θεραπεία 

Ο ΕΟΔΥ χωρίζει τη χώρα σε 4 περιοχές και έτσι δεν θα ισχύουν συνεχώς τα ίδια μέτρα σε όλη την Ελλάδα κατά του ιού του Δυτικού Νείλου. 

Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) εκπονεί, το διάστημα αυτό, νέο σχέδιο δράσης για τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου, το οποίο βασίζεται στην εκτίμηση κινδύνου κατά περιοχή. Από φέτος την άνοιξη και στο εξής, με βάση την κατάταξη που θα λαμβάνει κάθε περιοχή της χώρας, θα λαμβάνονται και τα αντίστοιχα μέτρα και αυτό σημαίνει ότι δεν θα ισχύουν συνεχώς τα ίδια μέτρα σε όλη την Ελλάδα.

Στην απόφαση αυτή οδήγησαν τα δεδομένα για την αλλαγή του κλίματος και τα πλημμυρικά φαινόμενα που σε μερικές περιοχές δημιουργούν ιδιαίτερα προβλήματα. Το σχέδιο δράσης χωρίζει τη χώρα σε 4 περιοχές με βάση το ιστορικό τους των προηγούμενων ετών (δηλαδή τον αριθμό των κρουσμάτων που παρουσίασαν τα προηγούμενα χρόνια) και αυστηροποιεί τα μέτρα ανάλογα.

Συμπτώματα

Το 80% των ατόμων που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 20% εμφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στους 100 ασθενείς (<1%) εμφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο.

• Ασυμπτωματική λοίμωξη: Τα περισσότερα άτομα (το 80%) δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα.

• Ήπια νόσος: Υπολογίζεται ότι περίπου 20% αυτών που μολύνονται με τον ιό αναπτύσσουν (σχετικά) ήπια μορφή της νόσου, που μπορεί να εκδηλωθεί με συμπτώματα όπως πυρετό, πονοκέφαλο, πόνο στα μάτια, γενικευμένη αδυναμία/καταβολή, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις (εικόνα γριπώδους συνδρομής), ενώ επίσης μπορεί να παρουσιασθούν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (ναυτία, εμετοί, διάρροιες, ανορεξία, κοιλιακός πόνος), δερματικό εξάνθημα και διόγκωση των λεμφαδένων.

• Σοβαρή μορφή νόσου: Περίπου 1 στα 150 άτομα που μολύνονται (κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας) εμφανίζουν τη σοβαρή μορφή της νόσου που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα ή οξεία παράλυση). Τα συμπτώματα της σοβαρής μορφής μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, δυσκαμψία αυχένα, διαταραχές επιπέδου συνείδησης και συμπεριφοράς (απάθεια, λήθαργο, αποπροσανατολισμό, νοητική σύγχυση, κώμα), αστάθεια, διαταραχές βάδισης και κινητικότητας, τρέμουλο, σπασμούς, παραλύσεις, σοβαρή μυϊκή αδυναμία, προβλήματα στην όραση.

Οι τοπικές δερματικές αντιδράσεις στο σημείο τσιμπήματος του κουνουπιού δεν σημαίνουν ότι το κουνούπι ήταν μολυσμένο από τον ιό.

Στην ήπια μορφή της νόσου, τα συμπτώματα συνήθως διαρκούν λιγότερο από μία εβδομάδα, χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα, αν και ορισμένα συμπτώματα (π.χ. υπερβολική κόπωση, πονοκέφαλος, πόνοι στο σώμα, διαταραχές συγκέντρωσης) μπορεί ενίοτε να παραμείνουν για εβδομάδες ή μήνες.

Ακόμα, στη σοβαρή μορφή της νόσου που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύμπτωμα (εγκεφαλίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση), τα συμπτώματα της οξείας φάσης μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες και η ανάρρωση μπορεί να πάρει αρκετές εβδομάδες ή μήνες, ενώ μετά μπορεί να παραμείνουν μακροχρόνιες ή και μόνιμες νευρολογικές βλάβες ή διαταραχές (π.χ. παραλύσεις, διαταραχές κινητικότητας, πονοκέφαλος, χρόνια κόπωση), ενώ – σε μικρό ποσοστό – μπορεί να υπάρξει θανατηφόρος κατάληξη.

Σοβαρή νόσος μπορεί να συμβεί σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, ωστόσο άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν σοβαρά, καθώς και άτομα με ανοσοκαταστολή και χρόνια υποκείμενα νοσήματα (όπως π.χ. κακοήθειες, αιματολογικές διαταραχές, σακχαρώδη διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση, νεφρική νόσο, κατάχρηση αλκοόλ, γενετικούς παράγοντες, μεταμοσχευθέντες ασθενείς κ.α.).

Θεραπεία

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου. Στις ηπιότερες περιπτώσεις ο πυρετός και τα άλλα συμπτώματα περνούν μόνα τους. Τα πιο σοβαρά περιστατικά χρειάζεται να νοσηλευθούν και να λάβουν υποστηρικτική θεραπεία (π.χ. χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών), ενώ τα πολύ σοβαρά περιστατικά μπορεί να χρειασθούν νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας για μηχανική αναπνευστική υποστήριξη κλπ.

Όπως είναι επόμενο, τα μέτρα που θα λαμβάνονται θα καθορίζονται από το την κάθε περιοχή που καθορίζει ο βαθμός επικινδυνότητας. Πάντως, και για τα τέσσερα επίπεδα προβλέπεται η λειτουργία συντονιστικού οργάνου και η εφαρμογή σχεδίου ετοιμότητας και απόκρισης σε τοπικό επίπεδο.

Σε ό,τι αφορά στις πιο επικίνδυνες περιοχές (επίπεδα 3γ και 4), η ενημέρωση του κοινού γίνεται πιο τακτικά όπως και τα μέτρα διαχείρισης των κουνουπιών με το πρόγραμμα προνυμφοκτονίας που θα εφαρμόζεται κάθε 14-21 ημέρες.