Cadastre: Πώς θα προχωρήσουν Μεταβιβάσεις, Κτηματογράφηση και τι θα γίνει με τις χιλιάδες Ενστάσεις στο Κτηματολόγιο

Τι είναι ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου, τον οποίο εισάγει το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Cadastre: Πώς θα προχωρήσουν Μεταβιβάσεις, Κτηματογράφηση και τι θα γίνει με τις χιλιάδες Ενστάσεις στο Κτηματολόγιο
Τι είναι ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου, τον οποίο εισάγει το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης

Στο ...μέλλον παραπέμπει τα όποια προβλήματα της κτηματογράφησης, τα οποία θα προκύπτουν από την εξέταση των ενστάσεων από τις Επιτροπές το νέο σχέδιο νόμου που καταρτίζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και παρουσίασαν σήμερα Δευτέρα 31 Μαΐου στο Υπουργικό Συμβούλιο ο Υπουργό, Κυριάκος Πιερρακάκης και ο αρμόδιος Υφυπουργός για το Κτηματολόγιο, Γιώργος Στύλιος.

Όπως προκύπτει από τις πληροφορίες, ουσιαστικά με τις νέες ρυθμίσεις θα δίνεται η δυνατότητα «μερικής περαίωσης» της κτηματογράφησης μιας περιοχής ώστε τα «καθαρά» ακίνητα που βρίσκονται σε αυτήν να μπορούν να καταχωρηθούν στο Κτηματολόγιο μετά την ανάρτηση, ακόμα και αν δεν έχει εκδικαστεί το σύνολο των αιτήσεων και των αντίθετων απόψεων που αφορούν τα δηλωθέντα ακίνητα της συγκεκριμένης περιοχής.

Κι αυτό γιατί, όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία που επικαλείται το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το ποσοστό των θιγομένων επί του συνόλου των ιδιοκτητών ανέρχεται περίπου στο 2% και παρά το γεγονός ότι είναι μικρό, καθυστερεί τη διαδικασία και για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες.

Παράλληλα με τις νέες ρυθμίσεις το Υπουργείο φιλοδοξεί να ξεμπλοκάρει και το ζήτημα των μεταβιβάσεων ακινήτων, οι οποίες είχαν «παγώσει» εξαιτίας των ενστάσεων, ο αριθμός των οποίων ξεπερνά τις 200.000 και εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει και το 1 εκατομμύριο με το τέλος της παρούσας φάσης κτηματογράφησης.

Πλέον προβλέπεται ότι στο κτηματολογικό φύλλο κάθε ακινήτου θα αναγράφονται όλες οι εκκρεμότητες ως προς τα δικαιώματα (αιτήσεις, αντίθετες απόψεις) ώστε ενδεχόμενος αγοραστής στις περιπτώσεις αγοραπωλησίας να γνωρίζει εξαρχής τα βάρη του ακινήτου, για το οποίο ενδιαφέρεται.

Μένει να φανεί επίσης εάν στο κείμενο του νομοσχεδίου θα εισαχθούν και κάποιες ρυθμίσεις - «γέφυρα» και για τα δασικά, κρίσιμο ζήτημα για το οποίο αναμένονται διατάξεις από το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Για τη διευκόλυνση των μεταβιβάσεων εισάγεται και ο θεσμός του Ηλεκτρονικού Φακέλλου Μεταβίβασης Ακινήτου βάσει του οποίου η διαδικασία θα ξεκινά και θα ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά στο γραφείο του συμβολαιογράφου, μέσω της ψηφιοποίησης περισσότερων από 17 πιστοποιητικών.

Επίσης αποσαφηνίζεται ότι ανακριβής πρώτη κτηματολογική εγγραφή μπορεί να διορθώνεται και με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης, ενώ αναμορφώνεται η διαδικασία διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Με την ψήφιση του νομοσχεδίου δε θα απαιτείται η ρητή συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου για τη διόρθωση πρόδηλου σφάλματος, αλλά αυτή θα προχωρεί εφόσον το Δημόσιο δεν προβάλλει αντιρρήσεις εντός προθεσμίας 60 ημερών.

Με τις αλλαγές αυτές εκτιμάται ότι θα μπορέσει να τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα της ολοκλήρωσης της κτηματογράφησης έως το 2024, αν και ένα σημαντικό κομμάτι – αυτό των ενστάσεων και των διορθώσεων – πρακτικά θα μένει εκτός και θα παραπέμπεται στο μέλλον.

Το υπουργείο υπολογίζει ότι με τις αλλαγές αυτές θα επιταχυνθεί κατά τουλάχιστον δύο χρόνια η έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στις περιοχές όπου ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κτηματογράφησης.

Το σχέδιο νόμου, το οποίο παρουσιάστηκε σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο, στοχεύει στην επιτάχυνση της κτηματογράφησης, την απλοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών, καθώς επίσης και την αναδιοργάνωση του φορέα, ώστε να καταστεί το Κτηματολόγιο πιο λειτουργικό τόσο για τους πολίτες, όσο και για τα στελέχη του. Αναλυτικά, το σχέδιο νόμου προβλέπει τρεις δέσμες παρεμβάσεων:

Ταχεία μετάβαση και απλούστευση στη λειτουργία του Κτηματολογίου

Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου θα επιταχυνθεί κατά τουλάχιστον δύο χρόνια η έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στις περιοχές όπου ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κτηματογράφησης. Έτσι, οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση στις νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Κτηματολογίου σε όλη την επικράτεια. Ειδικότερα:

  • Η κτηματογράφηση ολοκληρώνεται πριν από την έκδοση των αποφάσεων των Επιτροπών Υποθέσεων Κτηματογράφησης.
  • Όλες οι αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις επί της αίτησης θα κατατίθενται στις προβλεπόμενες προθεσμίες και θα εκδικάζονται κανονικά.
  • Για πρώτη φορά στο κτηματολογικό φύλλο κάθε ακινήτου θα αναγράφονται οι εκκρεμότητες ως προς τα δικαιώματα (αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις).

«Η πλήρης πρόσβαση στα κτηματολογικά στοιχεία θα διασφαλίσει τη διαφάνεια στις συναλλαγές, επιτρέποντας τόσο στους ιδιοκτήτες να εκμεταλλευτούν την περιουσία τους, όσο και στους υποψήφιους αγοραστές να μπορούν να γνωρίζουν επακριβώς το ισχύον καθεστώς κάθε ακινήτου», επισημαίνουν πηγές του Υπουργείου.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των ήδη κτηματογραφημένων περιοχών, το 98% των ακινήτων μιας περιοχής θα μπορούσαν να καταχωρηθούν στο Κτηματολόγιο μετά την ανάρτηση, χωρίς να απαιτούνται άλλες διαδικασίες. Παρ’ όλα αυτά, κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, για να λειτουργήσει το Κτηματολόγιο πρέπει να έχουν εκδικαστεί όλες οι αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις. Έτσι, με το νέο πλαίσιο διασφαλίζονται πλήρως όλα τα δικαιώματα όσων θεωρούν ότι θίγονται με βάση τα στοιχεία της ανάρτησης (που προσεγγιστικά ανέρχονται στο 2% του συνόλου των ιδιοκτητών), χωρίς αυτό να μεταφράζεται σε σημαντική καθυστέρηση για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες.

Επιπλέον, με τη συγκεκριμένη παρέμβαση αποσαφηνίζεται ότι μια ανακριβής πρώτη κτηματολογική εγγραφή μπορεί να διορθώνεται και με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης και καθορίζονται το πλαίσιο και οι κανόνες για τον τρόπο καταχώρισης στα κτηματολογικά φύλλα. Τέλος, αναμορφώνεται η διαδικασία διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου η συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου για τη διόρθωση προδήλου σφάλματος θα τεκμαίρεται από την μη προβολή αντιρρήσεων εντός εξήντα (60) ημερών από την επίδοση σε αυτό της αίτησης, αντί της ρητής συναίνεσης που απαιτεί το ισχύον πλαίσιο.

Ηλεκτρονικός Φάκελος Μεταβίβασης Ακινήτου

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου εισάγει τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Μεταβίβασης Ακινήτου, διευκολύνοντας σε όλα τα στάδιά της τη διαδικασία μεταβίβασης ενός ακινήτου. Πρόκειται για μια παρέμβαση που αποσκοπεί στην απλοποίηση και την ψηφιοποίηση των επιμέρους διαδικασιών σε μια αγοραπωλησία.

Ειδικότερα, η διαδικασία θα ξεκινά και θα ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά στο γραφείο του συμβολαιογράφου, παρέχοντας σε όλους τους συμβαλλόμενους όλα τα εχέγγυα ότι η αγοραπωλησία θα ολοκληρωθεί ορθά. Η επιτάχυνση θα επιτευχθεί πρωτίστως μέσα από την ψηφιοποίηση περισσότερων από 17 πιστοποιητικών: τα έγγραφα αυτά, τα οποία μέχρι σήμερα αναζητούνται σε έντυπη μορφή από μια σειρά υπηρεσιών, σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου θα χορηγούνται ηλεκτρονικά, μέσα από ένα εκτεταμένο πλαίσιο διασυνδέσεων μεταξύ των μητρώων του Δημοσίου.

Οργανωτική αναδιάρθρωση του φορέα

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου περιλαμβάνει και διατάξεις οργανωτικού χαρακτήρα με τις οποίες το Κτηματολόγιο αποκτά ευελιξία και επάρκεια σε προσωπικό και λοιπούς πόρους.

Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις μεταξύ άλλων εισάγονται:

  • Η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων με το ΤΕΕ για την παροχή υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών στον Φορέα
  • Η δημιουργία μητρώου διαπιστευμένων μηχανικών για την υποστήριξη στις ενημερώσεις των κτηματολογικών διαγραμμάτων
  • Η παροχή «δεύτερης ευκαιρίας» στους άμισθους υποθηκοφύλακες και τους υπαλλήλους των έμμισθων υποθηκοφυλακείων να μεταφερθούν στον Φορέα.

Σύμφωνα με το υπουργείο, τα οφέλη που αναμένονται με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου είναι αφενός η ταχύτερη ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και η καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών με πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες για το σύνολο των δικαιωμάτων στην επικράτεια, αλλά και η άνοδος της χώρας στην κατάταξη «Doing Business» της Παγκόσμιας Τράπεζας, η προσέλκυση επενδύσεων, η ανάπτυξη και εξωστρέφεια.

Σε ό,τι αφορά τους πολίτες στόχος είναι η γρήγορη διόρθωση των ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών και η ταχεία επίλυση περιπτώσεων όπου υπάρχει συναίνεση των μερών.