«Κλείδωσε» η ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης για τη δημιουργία του Ταμείου Απανθρακοποίησης των νησιών, με την οποία θα θα δημιουργηθεί ένα γόνιμο πεδίο για την υλοποίηση δράσεων που στοχεύουν αφενός στη μείωση περιβαλλοντικού αποτυπώματος και αφετέρου του ενεργειακού κόστους.

Στις 27 Μαΐου το πρασίνισμα των νησιών θα τεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, αφού δεν πρόκειται για προγράμματα πιλοτικής εφαρμογής σε κάποια νησιά, αλλά για οριζόντια εφαρμογή με δράσεις για όλο τον νησιωτικό χάρτη.

Ταμείο Απανθρακοποίησης: Τα ελληνικά νησιά πρασινίζουν

Όπως είχε προαναγγείλει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, από το 9ο «Our Ocean Conference» το Ταμείο αυτό, οι πόροι του οποίου θα μπορούσαν τελικά να ανέλθουν σε 2 δισεκατομμύρια ευρώ, ανάλογα με την τιμή του δικαιώματος άνθρακα, πρόκειται να χρηματοδοτήσει τη σύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο, την αποθήκευση ενέργειας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.

Σημειώνεται πως χθες, η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου σημείωσε στη συνεδρίαση υψηλού επιπέδου στη Μπριζ πως έχουμε στόχο να διαθέσουμε τουλάχιστον 260 εκατ. ευρώ, και δυνητικά μέχρι 460 εκατ. ευρώ, για την οικονομική στήριξη της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας μέσω του νέου Ταμείου Απανθρακοποίησης Νήσων, χρήματα που προέρχονται από δικαιώματα ρύπων και που θα βοηθήσουν στην αρχική χρηματοδότηση των πρώτων έργων υπεράκτιων ΑΠΕ.

Το Ταμείο έχει συσταθεί ως νομικό πρόσωπο εδώ και κάποια χρόνια, συγκεκριμένα από το 2021, πλην όμως εκκρεμούσε το ευρωπαϊκό πράσινο φως, το οποίο πλέον έχει δοθεί. Βασική προϋπόθεση που έπρεπε να καλυφθεί για την «εκκίνηση» του Ταμείου Απανθρακοποίησης ήταν η συμφωνία του ΥΠΕΝ με τη Γενική Διεύθυνση Δράσης για το Κλίμα της ΕΕ (DG Clima) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την κατανομή των πόρων καθώς και η έγκριση των προς χρηματοδότηση έργων -από την ΕΤΕπ- βάσει των οφελών τους και της οικονομικής τους βιωσιμότητας. Η χώρα καταθέτει συγκεκριμένο σχέδιο δράσης και οι εκταμιεύσεις θα γίνονται βάσει αυτού.

Οι δημοπρασίες θα διεξαχθούν τη διετία 2024-2025. Το ύψος των διαθέσιμων κεφαλαίων του Ταμείου θα εξαρτηθεί από την τιμή των δικαιωμάτων CO2 την τρέχουσα 2ετία, με τις προβλέψεις του ΥΠΕΝ να το τοποθετούν μεταξύ 1,5 και 3 δισ. ευρώ. Η κατανομή προβλέπει πως το 51% των πόρων θα διατεθεί σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Το 30% περίπου θα αξιοποιηθεί για τη χρηματοδότηση νησιωτικών διασυνδέσεων. Τα υπόλοιπα κεφάλαια θα διατεθούν σε άλλες δράσεις, όπως για την ηλεκτροδότηση των πλοίων στα λιμάνια.

21 δεσμεύσεις από την Ελλάδα

Στην Αθήνα, αναγγέλθηκαν σχεδόν 500 νέες σημαντικές δεσμεύσεις για την προστασία των θαλασσών, συνολικού ύψους 11,35 δισ. δολαρίων.

Μερικές από τις βασικότερες δεσμεύσεις της Ελλάδας αφορούν:

• Στη δημιουργία δύο μεγάλων θαλάσσιων εθνικών πάρκων, ένα στο Ιόνιο και ένα στο Αιγαίο, τα οποία αυξάνουν το μέγεθος των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών της Ελλάδας κατά 80%.
• Στην απαγόρευση της αλιείας με μηχανότρατες στα εθνικά θαλάσσια πάρκα έως το 2026 και σε όλες τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές έως το 2030
• Στην καθιέρωση εθνικού συστήματος παρακολούθησης και επιτήρησης των Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών
• Στην απομάκρυνση των πλαστικών απορριμμάτων από τα ύδατα κατά 50% και των μικροπλαστικών κατά 30% έως το 2030, σε σχέση με το 2019

Αξίζει να επισημανθεί πως 13 από τις 21 δεσμεύσεις της Ελλάδας αφορούν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.