New Local Government Code: Νέος Κώδικας ΟΤΑ!! Αναλυτικά οι αρμοδιότητες που αλλάζουν για Δήμους & Περιφέρειες!!

Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει η πολυαναμενόμενη μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, καθώς, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, εστάλη σήμερα στα θεσμικά όργανα των Δήμων (ΚΕΔΕ) και των Περιφερειών (ΕΝΠΕ), το μη οριστικοποιημένο προσχέδιο του Νέου Κώδικα για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο οποίος αναδιαμορφώνει το σύνολο των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης και εισάγει νέα εργαλεία διακυβέρνησης.

Ο νέος πίνακας αρμοδιοτήτων καθορίζει με σαφήνεια τι ανήκει στην ευθύνη κάθε επιπέδου, από τη διαφάνεια και τη δημόσια τάξη έως το περιβάλλον, την κοινωνική πολιτική και την εκπαίδευση.

Τι ζητούν οι Αιρετοί

Η αποστολή του προσχεδίου σηματοδοτεί την έναρξη ενός σκληρού «παζαριού». Η ηγεσία της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ αναμένεται να μελετήσει εξονυχιστικά τις διατάξεις, θέτοντας ως «κόκκινη γραμμή» την οικονομική αυτοτέλεια.

Η πάγια θέση της Αυτοδιοίκησης είναι πως «καμία αρμοδιότητα δεν πρέπει να μεταφερθεί χωρίς τους αντίστοιχους πόρους και το απαραίτητο προσωπικό». Το επόμενο διάστημα αναμένεται κρίσιμο, καθώς οι παρατηρήσεις των δημάρχων και των περιφερειαρχών θα κρίνουν την τελική μορφή που θα πάρει το νομοσχέδιο πριν κατατεθεί στη Βουλή.

Πρόκειται για μια θεσμική τομή που φιλοδοξεί να αλλάξει ριζικά τον χάρτη της δημόσιας διοίκησης, βάζοντας τέλος στις «γκρίζες ζώνες» και τις επικαλύψεις που ταλαιπωρούν επί δεκαετίες πολίτες και αιρετούς. Το κείμενο που παρέλαβαν οι εκπρόσωπο της αυτοδιοίκησης αποτελεί τη βάση για τον διάλογο που θα ακολουθήσει, με στόχο την οριστικοποίηση του νομοσχεδίου το επόμενο διάστημα.

Νέα Εργαλεία Διακυβέρνησης και Εποπτεία

Πέρα από τον διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων, ο νέος Κώδικας εισάγει σύγχρονα εργαλεία μάνατζμεντ στη λειτουργία των ΟΤΑ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το κείμενο προβλέπει:

1. Δείκτες Ποιότητας: Καθιέρωση μετρήσιμων δεικτών για την αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες.

2. Ψηφιοποίηση Ελέγχων: Η εποπτεία νομιμότητας των αποφάσεων των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων θα γίνεται ταχύτερα, μέσω ψηφιακών πλατφορμών, μειώνοντας τη γραφειοκρατία.

3. Ενίσχυση Διαφάνειας: Αυστηρότερο πλαίσιο λογοδοσίας για τη διαχείριση των οικονομικών πόρων.

Στόχος του Υπουργείου Εσωτερικών είναι να εξαλειφθεί το φαινόμενο της διάχυσης ευθύνης, το οποίο γίνεται ιδιαίτερα αισθητό σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών ή δυσλειτουργιών στις υποδομές.

Ενίσχυση της διαφάνειας και της εξυπηρέτησης του πολίτη

Ο Κώδικας προβλέπει ενισχυμένες υποχρεώσεις διαφάνειας για τις Περιφέρειες, οι οποίες πλέον παρακολουθούν και επισημαίνουν ζητήματα που σχετίζονται με τη βελτίωση της ζωής των πολιτών .

Παράλληλα, οι Δήμοι συνεχίζουν να έχουν την πλήρη ευθύνη λειτουργίας των ΚΕΠ, τα οποία παραμένουν βασικός πυλώνας εξυπηρέτησης των πολιτών.

Διοικητικές υπηρεσίες - Ληξιαρχείο, Δημοτολόγιο και Εκλογές

Στους Δήμους παραμένουν κρίσιμες αρμοδιότητες όπως η τήρηση του δημοτολογίου και των ληξιαρχικών βιβλίων, η έκδοση πιστοποιητικών, η τέλεση πολιτικών γάμων και η χορήγηση βεβαιώσεων μόνιμης κατοικίας.

Ισχυρός ρόλος στη δημόσια τάξη και ασφάλεια

Ο νέος Κώδικας επεκτείνει και εξειδικεύει το έργο της Δημοτικής Αστυνομίας:

• Έλεγχος κυκλοφορίας, στάθμευσης και παραβάσεων του ΚΟΚ.
• Έλεγχος λειτουργίας καταστημάτων, ηχορύπανσης, υπαίθριου εμπορίου και λαϊκών αγορών. 
• Έλεγχος τήρησης των κανόνων για τα ζώα συντροφιάς σύμφωνα με τον ν. 4830/2021 .

Οι Δήμοι έχουν επίσης την ευθύνη για αυτοψίες, την προστασία δημοτικής περιουσίας και την εφαρμογή διοικητικών κυρώσεων σε καταστήματα και επιχειρήσεις της αρμοδιότητάς τους.

Πολιτική Προστασία: Σημαντικές νέες διαδικασίες

Ο νέος Κώδικας ενισχύει τον ρόλο της αυτοδιοίκησης στη διαχείριση κρίσεων:

• Οι Δήμοι αναλαμβάνουν τον σχεδιασμό και τον συντονισμό δράσεων πολιτικής προστασίας και μπορούν να αποφασίζουν οργανωμένη απομάκρυνση πολιτών σε περιπτώσεις καταστροφών.
• Οι Περιφέρειες έχουν αυξημένες αρμοδιότητες ως προς τον συντονισμό, την εφαρμογή του ετήσιου εθνικού σχεδιασμού και την έκδοση αποφάσεων κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης μετά από εξουσιοδότηση.

Περιβάλλον - Καθαριότητα - Απορρίμματα

Στους Δήμους παραμένει η πλήρης ευθύνη για:

• Διαχείριση Απορριμμάτων,
• Καθαριότητα,
• Ανακύκλωση και
• Διαχείριση Πρασίνου.

Οι Περιφέρειες ενισχύουν τον ρόλο τους στην προστασία του περιβάλλοντος, των δασών και των φυσικών πόρων.

Κοινωνική πολιτική και κοινωνικές δομές

Ο νέος Κώδικας τοποθετεί τους Δήμους στο επίκεντρο της κοινωνικής πολιτικής, με αρμοδιότητες όπως:

• Υποστήριξη ευάλωτων ομάδων,
• Λειτουργία προνοιακών μονάδων,
• Δράσεις ισότητας των φύλων,
• Παροχές σε χρήμα και είδος σε άτομα που αντιμετωπίζουν κοινωνικό αποκλεισμό.

Οικονομική ανάπτυξη - Τουρισμός - Αγροτική πολιτική

Οι ΟΤΑ αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο σε:

• Ενδυνάμωση Εμπορίου & Μεταποίησης,
• Τουριστική Ανάπτυξη,
• Ολοκληρωμένη Αγροτική Ανάπτυξη,
• Πολιτική γης και βιώσιμη διαχείριση Γεωργίας, Κτηνοτροφίας& Αλιείας.

Πολιτισμός, αθλητισμός και εκπαίδευση

Οι Δήμοι αποκτούν ενισχυμένες αρμοδιότητες σε:

• Λειτουργία Δημοτικών Βιβλιοθηκών,
• Διοργάνωση Πολιτιστικών Εκδηλώσεων & Φεστιβάλ,
• Υποστήριξη Αθλητικών Σωματείων,
• Λειτουργία Σχολικών μονάδων& Επιτροπών Εκπαίδευσης.

Στέγαση, πολεοδομία και υποδομές

Οι Δήμοι διατηρούν κρίσιμες αρμοδιότητες στη στέγαση, τη χωροταξία, την πολεοδομία και την υδροδότηση, εξασφαλίζοντας την κάλυψη βασικών αναγκών των κατοίκων και τη βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων.