The church and landed property
«Το πρώτο βήμα έγινε». Αυτό σχολιάζουν παράγοντες του εκκλησιαστικού χώρου μετά και τις υπογραφές που «έπεσαν» την περασμένη εβδομάδα ανάμεσα στην Εκκλησία και το ΤΑΙΠΕΔ για το «The Green Σχιστό», ένα σύγχρονο έργο που αφορά στην αξιοποίηση έκτασης (ιδιοκτησία Εκκλησίας) 3.000 στρεμμάτων στην περιοχή του Σχιστού- Σκαραμαγκά. Ανάλογες ενέργειες για την αξιοποίηση της «ιερής» περιουσίας είχαν γίνει και στο παρελθόν, χωρίς, ωστόσο, αυτές να ευδοκιμήσουν.

Το μεγάλο ζητούμενο για την ηγεσία της Εκκλησίας πάντοτε ήταν να βρεθούν οι κατάλληλοι τρόποι για την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας της, ώστε τα έσοδα να καλύπτουν τις ανάγκες του φιλανθρωπικού της έργου. Μάλιστα, από την εκλογή του και έπειτα ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος επιθυμούσε μια στενή συνεργασία με την Πολιτεία, επιδιώκοντας: α) να ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Εκκλησίας, β) να κατοχυρωθεί η ακίνητη περιουσία της και γ) στη συνέχεια να αξιοποιηθεί και να εκμεταλλευτεί «προς όφελος του ελληνικού λαού».

Η μεγάλη πρόκληση, βέβαια, ήταν και είναι οι λεγόμενες αμφισβητούμενες εκτάσεις. Η Εκκλησία δεν έχει σταματήσει να τις διεκδικεί δικαστικά, σε πολλές περιπτώσεις έχει καταφέρει να κερδίσει τις υποθέσεις, ενώ σε κάποιες άλλες όχι.

Προς αυτόν τον σκοπό αλλά και για να ξεκαθαριστεί το θολό τοπίο στα περιουσιακά της στοιχεία η Εκκλησιαστική Κεντρική Υπηρεσία Οικονομικών (ΕΚΥΟ) στη Μονή Πετράκη εργάζεται τα τελευταία χρόνια με οδηγό ένα καλά οργανωμένο μοντέλο, ικανό, όπως λέγεται στους εκκλησιαστικούς κύκλους, να ανταποκριθεί στα δεδομένα της σύγχρονης οικονομίας. Στην ουσία, όπως λέγεται χαρακτηριστικά, από την εσωστρέφεια που τη χαρακτήριζε, πλέον η Εκκλησία έχει μπει δυναμικά στον χώρο της αγοράς έχοντας συχνές επαφές με επιχειρηματικά πρόσωπα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, συζητώντας προοπτικές συνεργασίας στον τομέα της αξιοποίησης της περιουσίας της. «Πάντοτε με κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο», όπως είχε αναφέρει («Κιβωτός της Ορθοδοξίας») ο γενικός διευθυντής της ΕΚΥΟ, π. Νικόδημος Φαρμάκης.

Το project -ύψους περίπου 800 εκατ. ευρώ- στο μέτωπο Σχιστού-Σκαραμαγκά, που αφορά εκτός από χρήσεις logistics, αποθηκών και βιομηχανικών χώρων και σε πλάνα, σύμφωνα με πληροφορίες, για κατοικίες και ξενοδοχειακά συγκροτήματα, άνοιξε τον δρόμο για την εκμετάλλευση των διαθέσιμων «ιερών» εκτάσεων.

«Εμείς θέλουμε η Εκκλησία να μπορεί να έχει τη δυνατότητα να εκμεταλλεύεται την ακίνητη περιουσία της και μέσα από τα έσοδα από αυτήν την ακίνητη περιουσία να μπορεί να στηρίζει το εξαιρετικά πλούσιο και σημαντικό κοινωφελές έργο της», δήλωσε, την περασμένη εβδομάδα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την παρουσίαση του έργου στο Σχιστό.

«Με τη συμφωνία ΕΚΥΟ-ΤΑΙΠΕΔ ξεκινά ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις Εκκλησίας-κράτους, με φιλόδοξους στόχους αλλά και απτά αποτελέσματα στην καθημερινότητα του πολίτη», τόνισε από την πλευρά του ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, προσθέτοντας ότι η επένδυση αυτή θα δημιουργήσει τουλάχιστον 10.000 νέες θέσεις εργασίας.

Τώρα, στα σχέδια της Αρχιεπισκοπής περιλαμβάνεται η αξιοποίηση εκτάσεων-φιλέτων σε Αττική και Θεσσαλονίκη.

Βασική επιδίωξη είναι να αξιοποιηθεί η έκταση που διαθέτει στην περιοχή της Βουλιαγμένης. Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από Αραβες επενδυτές και διεθνείς πολυεθνικές επιχειρήσεις. Ενέργειες γίνονται και για επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια, όπως και για επενδύσεις σε γη που της ανήκει στην Πεντέλη και στην περιοχή της Φασκομηλιάς στη Βάρκιζα.

Στο «θησαυροφυλάκιο» της Εκκλησίας, με βάση εκτιμήσεις και στοιχεία που βλέπουν κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας, περιλαμβάνονται συνολικά 1.300.000 στρέμματα. Από αυτά, τα 733.000 στρέμματα είναι βοσκότοποι, τα 367.000 είναι δασικά και τα 189.000 στρέμματα είναι αγροτικά.

Την ίδια στιγμή, περίπου 400.000 στρέμματα χαρακτηρίζονται ως διακατεχόμενα αφού γι’ αυτές τις εκτάσεις δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας. Στην κατοχή της φέρεται να βρίσκονται ολόκληρα νησιά και βραχονησίδες σε νησιωτικά συμπλέγματα, όπως στις Σποράδες και τις Κυκλάδες. Επίσης, περισσότερα από 800 κτίρια (καταστήματα, ξενοδοχεία, κατοικίες και γραφεία).

Στοιχεία που διαψεύδονται από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, καθώς, όπως έχει δηλώσει στο παρελθόν, «από το 1830 έως σήμερα η Εκκλησία έχει χάσει το 96%».

ΤΑ ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ-ΦΙΛΕΤΑ 

• Τα 200 στρέμματα στη Φασκομηλιά, στη Βάρκιζα, όπου εδώ και χρόνια και παρά τις ενέργειες της Εκκλησίας παραμένουν αναξιοποίητα. 
• Το οικόπεδο, συνολικής επιφανείας 3.047,06 τ.μ., το οποίο βρίσκεται δίπλα στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, στη λεωφόρο Αλεξάνδρας. 
• Τα 3.500 στρέμματα, στη Μονή Πεντέλης. Η έκταση έχει χαρακτηριστεί δασική. Στα αρχικά σχέδια της Εκκλησίας ήταν η δημιουργία ενός φωτοβολταϊκού πάρκου.
• Τα 83 στρέμματα που βρίσκονται στον Αστέρα Βουλιαγμένης. Στο παρελθόν υπήρχε έντονο ενδιαφέρον επενδυτών από τα Αραβικά Εμιράτα για την ανέγερση κατοικιών. Ωστόσο, αντέδρασε μερίδα κατοίκων με το αιτιολογικό ότι αλλοιώνεται το φυσικό περιβάλλον.
• Το οικόπεδο στην οδό Δεινοκράτους, έκτασης 11,5 στρεμμάτων, όπου στο παρελθόν είχε βρει στέγη το Εκκλησιαστικό Λύκειο. Τα 2,5 στρέμματα έχουν κηρυχθεί διατηρητέα, λόγω των κτιρίων που υπάρχουν και στα οποία στεγαζόταν το ΕΑΤ-ΕΣΑ.