Οι επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τη βιασύνη και την ανυπομονησία των καταναλωτών, παρουσιάζοντας δελεαστικές «προσφορές» που συχνά κρύβουν παγίδες. Οι αρμόδιες αρχές προειδοποιούν για διάφορες μεθόδους εξαπάτησης που έχουν ήδη προκαλέσει σημαντικές οικονομικές απώλειες και «απογοητεύσεις» στους καταναλωτές.

Μία από τις πιο συνηθισμένες τακτικές είναι η δημιουργία ψεύτικων εκπτώσεων. Πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα ανεβάζουν τις τιμές των προϊόντων λίγες εβδομάδες πριν τη Black Friday, ώστε να δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση μιας μεγάλης έκπτωσης. Για παράδειγμα, μια τηλεόραση που εμφανίζεται με 50% έκπτωση μπορεί στην πραγματικότητα να πωλείται στην κανονική της τιμή. Οι καταναλωτές που δεν έχουν συγκρίνει προηγουμένως τις τιμές συχνά παρασύρονται και προχωρούν σε αγορά, πιστεύοντας ότι εξασφαλίζουν μια εξαιρετική συμφωνία.

Προσοχή σε Facebook και Instagram

Στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Instagram, εμφανίζονται συνεχώς διαφημίσεις για καταστήματα που υπόσχονται τεράστιες εκπτώσεις. Τα περισσότερα από αυτά τα καταστήματα δεν διαθέτουν ιστοσελίδα, ενώ λειτουργούν αποκλειστικά μέσω των κοινωνικών δικτύων. Καταναλωτές που προχωρούν σε παραγγελία και πληρωμή είτε δεν λαμβάνουν ποτέ τα προϊόντα είτε παραλαμβάνουν αντικείμενα χαμηλής ποιότητας που δεν ανταποκρίνονται στις περιγραφές.

Ένα ακόμα φαινόμενο είναι οι κρυφές χρεώσεις στις αγορές. Σε πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα, το τελικό ποσό που χρεώνεται περιλαμβάνει έξοδα αποστολής, ασφάλειας ή άλλες κρυφές επιβαρύνσεις που δεν εμφανίζονται αρχικά. Έτσι, η τιμή της προσφοράς ανεβαίνει σημαντικά κατά την ολοκλήρωση της αγοράς, χωρίς ο καταναλωτής να έχει ενημερωθεί εκ των προτέρων.

Πολλοί καταναλωτές παραπονιούνται ότι αγοράζουν επώνυμα προϊόντα σε χαμηλές τιμές, μόνο για να παραλάβουν απομιμήσεις ή αντικείμενα που δεν ανταποκρίνονται στην περιγραφή. Ειδικά στις κατηγορίες τεχνολογίας και ένδυσης, οι απάτες αυτού του είδους είναι εξαιρετικά συχνές.

Η παραπλάνηση δεν περιορίζεται μόνο στις τιμές και τα προϊόντα. Πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα δημιουργούν ψεύτικες αξιολογήσεις που εμφανίζουν τα προϊόντα τους ως ιδιαίτερα αξιόπιστα και δημοφιλή. Παράλληλα, χρησιμοποιούν τεχνικές πίεσης, όπως μηνύματα του τύπου «η προσφορά λήγει σε 2 ώρες» ή «μόνο 3 τεμάχια διαθέσιμα», για να αναγκάσουν τους καταναλωτές να αγοράσουν χωρίς να έχουν χρόνο να ελέγξουν τις λεπτομέρειες.

Ψεύτικα ηλεκτρονικά καταστήματα

Άλλη κοινή μέθοδος είναι η δημιουργία ψεύτικων ηλεκτρονικών καταστημάτων που μοιάζουν επαγγελματικά και αξιόπιστα. Αυτές οι σελίδες παρουσιάζουν δημοφιλή προϊόντα, όπως κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικές συσκευές και ρούχα, σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές. Όμως, μόλις ολοκληρωθεί η πληρωμή, τα προϊόντα είτε δεν παραδίδονται ποτέ είτε οι καταναλωτές λαμβάνουν αντικείμενα που δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που περιγράφονταν. Οι καταναλωτές ανακαλύπτουν ότι οι πληροφορίες επικοινωνίας είναι ανύπαρκτες, και οι υποτιθέμενοι πωλητές εξαφανίζονται.

Η ηλεκτρονική αλληλογραφία αποτελεί άλλο ένα μέσο εξαπάτησης. Πολλοί καταναλωτές λαμβάνουν email που περιέχουν υποτιθέμενες «απίστευτες προσφορές». Πατώντας σε συνδέσμους, οδηγούνται σε κακόβουλες ιστοσελίδες που υποκλέπτουν προσωπικά δεδομένα ή στοιχεία πιστωτικής κάρτας. Τα μηνύματα συχνά περιέχουν ορθογραφικά λάθη ή ασυνήθιστες διευθύνσεις email, αλλά μέσα στη βιασύνη της στιγμής πολλοί χρήστες δεν παρατηρούν τα προειδοποιητικά σημάδια.

Πως να είστε προσεκτικοί

Όπως αναφέρεται, «πολλά καταστήματα εμφανίζουν μεγάλες εκπτώσεις, χωρίς να είναι πάντα πραγματικές. Συνιστάται προσεκτικός έλεγχος και σύγκριση των τιμών των προιόντων πριν και κατά την περίοδο των εκπτώσεων. Η εξέλιξη των τιμών σε βάθος χρόνου αρκετών μηνών μπορεί να γίνει εύκολα από τους καταναλωτές με τη χρήση σχετικών διαδικτυακών εργαλείων. Καλό είναι η επιλογή καταστημάτων να γίνεται όχι μόνο με γνώμονα τις χαμηλές τιμές, αλλά επιπλέον με βάση την καλή φήμη και τη μακρόχρονη παρουσία τους στην αγορά. Οι θετικές εμπειρίες και κριτικές άλλων καταναλωτών αποτελούν, επίσης, μία παράμετρο που μπορεί να βοηθήσει στην τελική επιλογή».

«Συνιστάται η αποφυγή συναλλαγών με ηλεκτρονικά καταστήματα που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά μέσω κοινωνικών δικτύων, χωρίς να διαθέτουν παράλληλα φυσική έδρα και χωρίς να γνωστοποιούν πλήρη στοιχεία επικοινωνίας (ταχυδρομική και ηλεκτρονική διεύθυνση, αριθμό σταθερού τηλεφώνου), καθώς επίσης αριθμό καταχώρισης στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ)», σημειώνεται.

«Ευκαιρία για επιτήδειους»

Παράλληλα τόσο η Black Friday όσο και η Cyber Monday «αποτελούν ευκαιρία για επιτήδειους, προκειμένου να εξαπατήσουν ανυποψίαστους καταναλωτές με προτίμηση στις ηλεκτρονικές αγορές». Στο πλαίσιο αυτό, «συνιστάται η επίσκεψη των καταναλωτών σε ασφαλείς ιστοσελίδες καταστημάτων, που ξεκινούν με “https” (με πιστοποιητικό SSL)».

«Καλό είναι να αποφεύγεται η αποθήκευση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, όπως αριθμών πιστωτικών καρτών, σε ιστοσελίδες καταστημάτων με τις οποίες οι καταναλωτές δεν συναλλάσσονται συχνά, αλλά και η πραγματοποίηση ηλεκτρονικών αγορών κατά τη σύνδεση σε δημόσια Wi-Fi δίκτυα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το αρχικό κόστος ενός προι?όντος μπορεί να αυξηθεί σημαντικά με την προσθήκη επιπλέον χρεώσεων στο καλάθι αγορών, όπως εξόδων αποστολής, αντικαταβολής και ασφάλισης. Προς αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων ελέγχουμε πάντα πριν από την ολοκλήρωση της συναλλαγής τη συνολική αξία κάθε αγοράς», τονίζεται.

«Οι ηλεκτρονικές απάτες μέσω email αυξάνονται ραγδαία κατά την περίοδο των εκπτώσεων. Συνιστάται η ιδιαίτερη προσοχή των καταναλωτών σε εμπορικές προσφορές που αποστέλλονται μέσω email από αγνώστους ή με πολύ ελκυστικές τιμές, καθώς μπορεί να αποτελούν παγίδες υποκλοπής (phising) ευαίσθητων προσωπικών στοιχείων μέσω ανοίγματος κακόβουλων εξωτερικών συνδέσμων (links) ή συνημμένων αρχείων. Κάθε εκπτωτικό γεγονός που υπόσχεται χαμηλές τιμές ενθαρρύνει την υπερβολική κατανάλωση. Προσπαθούμε πάντα να εστιάσουμε σε πραγματικές ανάγκες και σε αγορές που έχουν απόλυτη προτεραιότητα, κάνοντας σωστό προγραμματισμό με βάση τον προϋπολογισμό μας».