Θα ψηφίζουμε μια φορά, αλλά… δύο συνδυασμούς για Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές. Σαρωτικές τροποποιήσεις σε όλο το θεσμικό πλαίσιο ...

Το κυβερνητικό σχέδιο φιλοδοξεί ουσιαστικά να συμπυκνώσει τις δύο Κυριακές σε μία. Ο ψηφοφόρος θα ψηφίζει μεν αυτόν που επιθυμεί, αλλά θα κάνει και μια δεύτερη επιλογή που ουσιαστικά θα κάνει τη δουλειά του επαναληπτικού γύρου.

Στον νέο κώδικα τοπικής αυτοδιοίκησης αναφέρθηκε εκτενώς ο Υπουργός Εσωτερικών Θόδωρος Λιβάνιος την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου, κατά την ομιλία του στην έναρξη του ετήσιου συνεδρίου της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη.

Τέλος ο δεύτερος γύρος

Ο κώδικας, βασικά σημεία του οποίου είχαν παρουσιαστεί πέρυσι στο αντίστοιχο συνέδριο στην Ρόδο θα περιλαμβάνει αλλαγή εκλογικού συστήματος.

Όπως όλα δείχνουν “κλειδώνει” η κατάργηση του δεύτερου γύρου και η εκλογή Δημάρχων και Περιφερειαρχών από την πρώτη Κυριακή.

Ο κ. Λιβάνιος ετούτη τη φορά μίλησε λιγότερο για το εκλογικό σύστημα και περισσότερο για τον κώδικα συνολικά. Αποκάλυψε ότι η σύνταξή του έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 95% και ότι όλοι οι Δήμαρχοι θα τον έχουν στα χέρια τους εντός του Νοεμβρίου. Στη συνέχεια θα βγει σε δημόσια διαβούλευση.

Θα περιέχει μια σειρά από διατάξεις, σύμφωνα με τον κ. Λιβάνιο που θα εκσυγχρονίσουν και θα απλοποιήσουν την λειτουργία των Δήμων.

Για παράδειγμα, μίλησε, για θέσπιση αυτόματου μηχανισμού που θα συνδυάζει την μεταφορά αρμοδιοτήτων με την μεταφορά πόρων και προσωπικού - το ένα δεν θα μπορεί να γίνει χωρίς το άλλο.

Ενώ εξήγγειλε και μείωση της γραφειοκρατίας σε όλα τα επίπεδα.

Περισσότερα θα γίνουν γνωστά, όταν ο κώδικας δοθεί στην ΚΕΔΕ. Το κομμάτι που απομένει για να ολοκληρωθεί αφορά μεταρρυθμίσεις στα νομικά πρόσωπα.

Το Νέο Εκλογικό Σύστημα 

Το επικρατέστερο όριο εκλογής θα είναι το 43%

Η νέα διαδικασία προβλέπει πως ο πολίτης θα ψηφίζει κανονικά όπως ψήφιζε έως τώρα, καθώς θα επιλέγει το ψηφοδέλτιο της αρεσκείας του και θα σταυρώνει τους Δημοτικούς ή Περιφερειακούς Συμβούλους του συνδυασμού.

Η καινοτομία είναι ότι στο κάτω μέρος του ψηφοδελτίου θα μπορεί να σταυρώσει, εφόσον θέλει, και έναν από τους υπόλοιπους συνδυασμούς / υποψηφίους Δημάρχους – Περιφερειάρχες ως εναλλακτική ψήφο.

Ουσιαστικά με αυτόν τον τρόπο θα διεξάγεται αυτόματα ο… δεύτερος γύρος των εκλογών, στην περίπτωση που ένας συνδυασμός δεν καταφέρει να φτάσει το ποσοστό εκλογής.

Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι σε ένα Δήμο συμμετέχουν 4 συνδυασμοί και ο πρώτος λαμβάνει 38%, ο δεύτερος 29%, ο τρίτος 20% και ο τέταρτος 13%.

Στη δεύτερη φάση προκρίνονται οι δύο πρώτοι συνδυασμοί!!

Γίνεται η καταμέτρηση των εναλλακτικών ψήφων των συνδυασμών που έχουν αποκλειστεί, δηλαδή του τρίτου και του τέταρτου.

Ας υποθέσουμε ότι από το 20% των ψηφοφόρων του τρίτου συνδυασμού, το 3% έχει επιλέξει τον πρώτο συνδυασμό, το 9% το δεύτερο, το 5% τον τέταρτο και το υπόλοιπο 3% δεν επέλεξε καμία εναλλακτική ψήφο.

Ομοίως, ας υποθέσουμε ότι από το 13% των ψηφοφόρων του τέταρτου συνδυασμού, το 2% έχει επιλέξει τον πρώτο συνδυασμό, το 4% τον δεύτερο, το 1% τον τρίτο και το υπόλοιπο 6% δεν επέλεξε καμία εναλλακτική ψήφο.

Τότε ο πρώτος συνδυασμός έλαβε το 38% + 3% (την εναλλακτική ψήφο του τρίτου συνδυασμού) + 2% (την εναλλακτική ψήφο του τέταρτου συνδυασμού), δηλαδή το 45%.

Ο δε δεύτερος συνδυασμός έλαβε το 29% + 4% (την εναλλακτική ψήφο του τρίτου συνδυασμού) + 4% (την εναλλακτική ψήφο του τέταρτου συνδυασμού), δηλαδή το 37%.

Επομένως νικητής ανακηρύσσεται ο πρώτος συνδυασμός. Αυτονόητο είναι πως θα καταμετρούνται οι ψήφοι εκείνων που έχουν επιλέξει δεύτερο συνδυασμό.

Σε ότι αφορά στην εκλογική διαδικασία συνολικά προτείνονται οι εξής αλλαγές:

• Δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τους εκλογείς, εφόσον το επιθυμούν
• Δυνατότητα εκλογής άνευ σταυρού (εφόσον το επιθυμούν οι συνδυασμοί) από 1 έως 3 Δημοτικών Συμβούλων και υποχρεωτικά 2 έως 3 στις Περιφέρειες, ανάλογα με τον αριθμό των μελών του συλλογικού οργάνου
• Κατάργηση Δημοτικών Ενοτήτων ως Εκλογικών Περιφερειών στους Δήμους- όλοι οι Δήμοι της χώρας θα είναι ενιαία εκλογική περιφέρεια
• Κατάργηση της δυνατότητας απόσπασης λόγω εκλογής των συμβούλων όλων των οργάνων, προς υπηρεσίες που βρίσκονται στον τόπο εκλογής τους
• Επικαιροποίηση και απλοποίηση του ελέγχου των οφειλετών που έχουν ασυμβίβαστο
• Επικαιροποίηση κωλυμάτων / ασυμβιβάστων των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβούλων
• Ανασχεδιασμός όλου του νομοθετικού πλαισίου που αφορά τις Εκλογικές δαπάνες των υποψηφίων συνδυασμών και εν γένει τους κανόνες διεξαγωγής της προεκλογικής εκστρατείας (ενδεικτικά απλοποίηση τήρησης βιβλίων συνδυασμών σε αναλογία με την ισχύουσα νομοθεσία για σωματεία, επανακαθορισμός περιορισμού εμφανίσεων, ειδική μέριμνα για παράνομη αφισοκόλληση, επανακαθορισμός ανωτάτων ορίων δαπανών συνδυασμών και υποψηφίων, εξαίρεση από δημοσιοποίηση στοιχείων στην κεντρική βάση δεδομένων των υποψηφίων συμβούλων)

Ο Νέος Νόμος θα δίνει απόλυτη πλειοψηφία, σε όποιον εκλεγεί καθώς θα παίρνει τα 3/5 των εδρών στα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια

Επίσης, προβλέπει αυξημένη δημοκρατική νομιμοποίηση του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη.

Ορισμός επιπλέον υποψηφίων συμβούλων χωρίς σταυρό προτίμησης  

Κάθε συνδυασμός θα μπορεί να ορίσει επιπλέον υποψηφίους έως:

• 1 υποψήφιο σε συμβούλια με έως 19 μέλη
• 2 υποψηφίους σε συμβούλια με 25 έως 39 μέλη
• 3 υποψηφίους σε συμβούλια με 43 μέλη

Οι υποψήφιοι αυτοί εκλέγονται μόνο αν ο συνδυασμός τους ανακηρυχθεί νικητής των εκλογών. Στόχος της αλλαγής είναι η προσέλκυση ικανών επιστημόνων και υποψηφίων εγνωσμένου κύρους, οι οποίοι μπορούν να συνεισφέρουν στις τοπικές κοινωνίες.

Δημιουργία ποσόστωσης για τη συμμετοχή υποψηφίων ηλικίας έως 30 ετών στους Αυτοδιοικητικούς συνδυασμούς

Στόχος η ενίσχυση της συμμετοχής των νέων στη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων.

Μείωση του αριθμού των υποψηφίων συμβούλων σε έως 50% επιπλέον των θέσεων, αντί 150% που ισχύει σήμερα.

Με τη μείωση του συγκεκριμένου ποσοστού, ένας συνδυασμός Δημοτικών Εκλογών σε ένα Συμβούλιο 31 μελών, αντί για έως 78 υποψηφίους, που μπορούσε να είχε το 2023, θα έχει 47.

Τι σημαίνει πρακτικά

1. Εύκολη ανάδειξη νικητή

2. Λιγότερη σύγχυση για τους πολίτες

3. Τοπικό “μίνι εκλογικό μπόνους” για βιώσιμη διακυβέρνηση

Αναφορικά με το σύστημα διακυβέρνησης, προβλέπονται μεταξύ άλλων:

■ Υποχρεωτική δημόσια διαβούλευση για όλες τις κανονιστικές πράξεις πριν εισαχθούν στο Δημοτικό - Περιφερειακό Συμβούλιο.
■ Αποκλειστικά ηλεκτρονικά τοπικά δημοψηφίσματα για θέματα αρμοδιότητας των Δήμων.
■ Σύσταση θέσης υπηρεσιακού Γραμματέα σε Δήμους άνω των 200.000 κατοίκων.
■ Επιτάχυνση της έκδοσης αποφάσεων για έλεγχο νομιμότητας εντός 10 ημερών.
■ Διατήρηση του Δημοτικού Τέλους για την κάλυψη ανταποδοτικών υπηρεσιών και καθιέρωση Τέλους Τοπικής Ανάπτυξης (ΤΤΑ), με την ενσωμάτωση σε αυτό του Δημοτικού Φόρου και του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ). Το ΤΤΑ θα καθορίζεται ελεύθερα από τους Δήμους και θα αξιοποιείται για την κάλυψη πάσης φύσης δαπανών και επενδυτικών δραστηριοτήτων.
■ Επαναφορά του προληπτικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου για εντάλματα άνω των 15.000 ευρώ.