Το αίνιγμα της Θήρας και ο ραδιοάνθρακας
Η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας εκατοντάδες χρόνια πριν από τον Τρωικό Πόλεμο συντάραξε τον αρχαίο κόσμο. Ολόκληρη η αρχαία πόλη στο Ακρωτή
Η έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας εκατοντάδες χρόνια πριν από τον Τρωικό Πόλεμο συντάραξε τον αρχαίο κόσμο. Ολόκληρη η αρχαία πόλη στο Ακρωτήρι καταστράφηκε ολοσχερώς από την ισχυρή έκρηξη, που προκάλεσε ισχυρό τσουνάμι με κύματα που έφταναν μέχρι τα 12 μέτρα, όπως εκτιμούν ειδικοί. Τα κύματα αυτά έφτασαν μέχρι τη μινωική Κρήτη 110 χλμ. νοτιότερα, ενώ με ηφαιστειακή τέφρα καλύφθηκαν πολλές περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου. Αλλά πότε ακριβώς συντελέστηκε αυτή η μεγάλη φυσική καταστροφή;
Μέχρι σήμερα υπάρχουν διάφορες επιστημονικές εκτιμήσεις. Οι αρχαιολόγοι αλλά και οι ειδικοί της μεθόδου χρονολόγησης με χρήση ραδιενεργού άνθρακα δίνουν μια σκληρή επιστημονική μάχη για την εύρεση της ακριβούς χρονολογίας της ηφαιστειακής έκρηξης. Συγκρίνοντας αιγυπτιακές επιγραφές και κεραμικά ευρήματα οι αρχαιολόγοι τοποθετούν την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας στο 1500 π.Χ.
Νέα μέθοδος ραδιοχρονολόγησης
Αρχαιολογικά ευρήματα στο Ακρωτήρι
Η αμερικανική ερευνητική ομάδα μελέτησε τόσο τα αποθέματα ραδιενεργού άνθρακα όσο και τους δακτυλίους πέντε δέντρων. Αρχικά χρονολογήθηκαν οι δακτύλιοι με απλή μέτρηση και κατόπιν στην πρώτη αυτή χρονολόγηση προσαρμόστηκαν ανάλογα τα δεδομένα που προέκυψαν από την ανάλυση των αποθεμάτων ραδιενεργού άνθρακα. Στη συνέχεια απαιτείται η επαλήθευση των στοιχείων κι από άλλο εργαστήριο, το οποίο θα πρέπει επίσης να χρονολογήσει κάθε δείγμα ραδιενεργού άνθρακα. Εάν συμπέσουν, τότε αυτό σημαίνει ότι ίσως θα πρέπει να γίνει μια επαναχρονολόγηση.
Πού βασίζεται όμως αυτή η νέα μέθοδος χρονολόγησης; Το «ρολόι» του ραδιενεργού άνθρακα σε έναν οργανισμό μετράει αντίστροφα. Κάθε οργανισμός εν ζωή διαθέτει τόσο ποσότητα άνθρακα C-14 όσο και άνθρακα C-12. Με τον θάνατο αρχίζει να μειώνεται η συγκέντρωση του C-14, ενώ τα άτομα του C-12 παραμένουν αναλλοίωτα. Οι επιστήμονες με τη σύγκριση της αναλογίας των δύο ισοτόπων μπορούν να υπολογίζουν πότε περίπου έζησε ένας οργανισμός. Ένας παράγοντας που δυσχεραίνει τη ραδιοχρονολόγηση έχει να κάνει με το ότι η ποσότητα της κοσμικής ακτινοβολίας που φθάνει στη γη επηρεάζει και τη συγκέντρωση ραδιοανθράκων στους οργανισμούς. Έτσι οι ειδικοί πρέπει να προβούν σε περίπλοκες πιθανολογήσεις για τις ποσότητες των ραδιοανθράκων. Εκεί όμως έρχεται η μελέτη των δακτυλίων στον κορμό των δέντρων για να λύσει το πρόβλημα, δεδομένου ότι παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες όχι μόνο για τη συγκέντρωση ραδιενεργού άνθρακα αλλά και την απόλυτη ηλικία του δέντρου.
Αντικρουόμενες απόψεις
Απομεινάρια αρχαίων δέντρων μπορούν να δώσουν σημαντικές πληροφορίες για την αρχαιολογική έρευνα