Civil Protection: Μετά από 45 Χρόνια, αλλάζει ο Εθνικός Χάρτης Κινδύνου Πυρκαγιών!! Η νέα κατάταξη επικινδυνότητας αλλάζει στον σχεδιασμό σε τοπικό επίπεδο [Έγγραφο]

Με Κοινή Υπουργική Απόφαση εγκρίθηκε ο Εθνικός Χάρτης Εκτίμησης Κινδύνου Δασικών Πυρκαγιών, ένα εργαλείο που η χώρα δεν είχε ενημερώσει εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Και αυτό, σε μια εποχή όπου η κλιματική κρίση έχει αλλάξει οριστικά το τοπίο, τις συνθήκες καύσιμης ύλης και την πραγματικότητα στην οποία ζουν οι τοπικές κοινωνίες.

Ο νέος Χάρτης κατατάσσει πλέον όλους τους Δήμους της χώρας σε τρεις κατηγορίες επικινδυνότητας, με βάση το είδος της βλάστησης, τα κλιματολογικά δεδομένα των τελευταίων δεκαετιών και –ίσως το πιο κρίσιμο– τη συχνότητα εμφάνισης υψηλών τιμών κινδύνου (3, 4, 5) στις καθημερινές προγνώσεις της Πολιτικής Προστασίας. Πρόκειται για μια προσέγγιση που, για πρώτη φορά μετά από τέσσερις δεκαετίες, επιχειρεί να αποτυπώσει την πραγματικότητα όπως είναι σήμερα και όχι όπως ήταν το 1980.

Νέα κατάταξη όλων των δήμων σε τρεις κατηγορίες κινδύνου - Σημαντικό εργαλείο σχεδιασμού για την Τοπική Αυτοδιοίκηση

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας εγκρίθηκε ο Εθνικός Χάρτης Εκτίμησης Κινδύνου Δασικών Πυρκαγιών, όπως προβλέπεται από το άρθρο 167Α του ν. 4662/2020. Η απόφαση φέρει αριθμό ΥΠ 3761 και δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β’ 6464/03.12.2025.

Πρόκειται για ένα νέο, εθνικής κλίμακας εργαλείο, το οποίο για πρώτη φορά ταξινομεί όλους τους δήμους της χώραςσε τρεις διακριτές κατηγορίες κινδύνου δασικής πυρκαγιάς, με στόχο την προληπτική θωράκιση, την καλύτερη προετοιμασία των τοπικών αρχών και τον στοχευμένο σχεδιασμό δράσεων Πολιτικής Προστασίας.

Η διαδικασία κατάρτισης

Ο χάρτης εκπονήθηκε από ειδική επιτροπή που συστάθηκε στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (απόφαση 324/30.7.2025). Η επιτροπή κατέθεσε το τελικό υπηρεσιακό σημείωμα στις 31.10.2025, ενώ η απόφαση εγκρίθηκε χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

Η κατάταξη κάθε Δήμου βασίστηκε σε σειρά κριτηρίων, όπως:

• μορφολογία και κάλυψη γης,
  
• ιστορικό πυρκαγιών,
  
• κλιματικές συνθήκες,
  
• δασική καύσιμη ύλη,
  
• επίπεδο τρωτότητας και ανθρώπινες δραστηριότητες.

Το σημαντικότερο στοιχείο που εισάγεται στο χάρτη αυτό είναι το γεγονός ότι η ταξινόμηση γίνεται πλέον ανά Δήμο, και όχι ανά νομό, όπως συνέβαινε στον παλιό χάρτη, καθώς όπως επισημαίνεται από την Πολιτική Προστασία, αυτό επιτρέπει ακρίβεια σχεδιασμού, εξειδικευμένες δράσεις πρόληψης και, κυρίως, δίκαιη και ορθολογική κατανομή πόρων. 

Ο Εθνικός Χάρτης Εκτίμησης Κινδύνου Δασικών Πυρκαγιών  

Οι τρεις κατηγορίες κινδύνου

Οι Δήμοι, οι παραγωγοί και οι δασικές υπηρεσίες αποκτούν έναν κοινό χάρτη και, αν αυτό μεταφραστεί σε καλύτερη οργάνωση, έχοντας με απόλυτη σαφήνεια την ταξινόμηση σε τρεις κατηγορίες κινδύνου.

1. Χαμηλή κατηγορία κινδύνου (Κατηγορία 1)

Στη συγκεκριμένη ομάδα κατατάσσονται Δήμοι κυρίως της Βόρειας Ελλάδας και της ηπειρωτικής ενδοχώρας, όπου ο κίνδυνος δασικών πυρκαγιών είναι συγκριτικά χαμηλότερος. Περιλαμβάνονται δήμοι όπως:
Αβδήρων, Γρεβενών, Δράμας, Εορδαίας, Καρδίτσας, Καστοριάς, Κοζάνης, Μετσόβου, Τρικκαίων, Φλώρινας κ.ά.

[Συνολικά 57 Δήμοι] 

2. Μεσαία κατηγορία κινδύνου (Κατηγορία 2)

Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται νησιωτικοί δήμοι, πεδινοί δήμοι της ηπειρωτικής χώρας και περιοχές με επαρκή αλλά λιγότερο εύφλεκτη δασική βλάστηση. Ενδεικτικά:
Αγρινίου, Αμοργού, Δελφών, Ζαγορίου, Ιωαννιτών, Κατερίνης, Λαρισαίων, Λευκάδας, Μεσολογγίου, Μυκόνου, Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, Ορεστιάδας, Πάργας, Πάρου, Τήνου κ.ά.

[Περίπου 90 Δήμοι]

3. Υψηλή κατηγορία κινδύνου (Κατηγορία 3)

Η κατηγορία αυτή αφορά δήμους με πυκνή δασική κάλυψη, υψηλή καύσιμη ύλη, εντονότερες κλιματικές πιέσεις ή αυξημένη αστική-περιαστική επικινδυνότητα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ομάδα Δήμων, στην οποία εντάσσονται κρίσιμες περιοχές της χώρας.

Ενδεικτικά:

• Μεγάλοι περιαστικοί δήμοι Αττικής και Θεσσαλονίκης: Παπάγου - Χολαργού, Πεντέλης, Διονύσου, Γλυφάδας, Βάρης–Βούλας–Βουλιαγμένης, Ιλίου, Ηλιούπολης, Περιστερίου, Θεσσαλονίκης, Νεάπολης - Συκεών κ.ά.
• Νησιωτικοί και τουριστικοί Δήμοι: Ρόδου, Σάμου, Ζακύνθου, Σποράδων, Κέρκυρας, Χίου, Κεφαλονιάς, Κυθήρων.
• Δήμοι της Πελοποννήσου, της Κρήτης και της Στερεάς Ελλάδας με ισχυρή δασική βλάστηση: Καλαμάτας, Σπάρτης, Τριπόλεως, Γορτυνίας, Αρχαίας Ολυμπίας, Ηρακλείου, Ρεθύμνου, Μαραθώνος, Ωρωπού, Θηβαίων, Διστόμου - Αράχωβας - Αντίκυρας κ.ά.
• Οι 21 Δήμοι των αστικών συγκροτημάτων Αττικής και Θεσσαλονίκης, λόγω της ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας στις ζώνες μετάβασης μεταξύ κατοικίας και δάσους.

[Άνω των 200 Δήμων]

Ενιαία χαρτογράφηση και τα επόμενα βήματα

 Η αλλαγή του Χάρτη μπορεί να επηρεάσει, έμμεσα αλλά ουσιαστικά, τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται έργα πρόσβασης, αγροτικοί δρόμοι, καθαρισμοί ρεμάτων και οι παρεμβάσεις γύρω από καλλιεργημένες εκτάσεις. Σε περιοχές υψηλής επικινδυνότητας, ο σχεδιασμός θα γίνεται με άλλους ρυθμούς και ίσως με περισσότερες απαιτήσεις ως προς τις διαδικασίες πρόληψης.

Τι σημαίνει η νέα κατάταξη για τους Δήμους

Ο Εθνικός Χάρτης Εκτίμησης Κινδύνου Δασικών Πυρκαγιών αποτελεί πλέον δεσμευτικό εργαλείο σχεδιασμού για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και επηρεάζει:

• τον ετήσιο σχεδιασμό Πολιτικής Προστασίας των Δήμων,
• τη στοχοθεσία και προτεραιοποίηση των προληπτικών έργων (καθαρισμοί, αντιπυρικές ζώνες, υποδομές),
• τη χρηματοδότηση δράσεων και προγραμμάτων πρόληψης,
• τις συνεργασίες με Πυροσβεστικό Σώμα, Περιφέρειες και φορείς διαχείρισης φυσικού περιβάλλοντος,
• την ενημέρωση και ετοιμότητα των πολιτών, ειδικά σε αστικές και περιαστικές περιοχές υψηλού κινδύνου.

Με βάση τη νέα υπουργική απόφαση, οι δήμοι καλούνται να επικαιροποιήσουν άμεσα τα επιχειρησιακά τους σχέδια, να ενισχύσουν τους μηχανισμούς επιτήρησης και να υιοθετήσουν πρακτικές διαχείρισης καύσιμης ύλης, προσαρμοσμένες στην κατηγορία κινδύνου στην οποία εντάσσονται.

Ένα ακόμη βήμα προς την «προληπτική πολιτική προστασία»

Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών, το υπουργείο θέτει σε εφαρμογή ένα συστηματικό πλαίσιο επιστημονικής αξιολόγησης κινδύνου, το οποίο ευθυγραμμίζεται με τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Το νέο εργαλείο αναμένεται να λειτουργήσει ως βάση για στοχευμένες παρεμβάσεις, έγκαιρη προειδοποίηση και καλύτερη κατανομή των διαθέσιμων πόρων.

Ο νέος Εθνικός Χάρτης Κινδύνου μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική βάση

Οι Δήμοι, οι παραγωγοί και οι δασικές υπηρεσίες αποκτούν έναν κοινό χάρτη και, αν αυτό μεταφραστεί σε καλύτερη οργάνωση, τότε ίσως μιλάμε για ένα βήμα που δεν περιορίζεται σε υπογραφές και ανακοινώσεις. Το φετινό καλοκαίρι και τα επόμενα θα δείξουν αν αυτή η αλλαγή θα μείνει στο χαρτί ή αν θα γίνει πιλότος για μια πιο ώριμη αντίληψη πυροπροστασίας στη χώρα.

Δείτε το ΦΕΚ με τους Δήμους, στο παρακάτω Αρχείο